SKKN Một số biện pháp nâng cao chất lượng làm quen với văn học cho lớp 4 – 5 tuổi

1. MỞ ĐẦU

1.1. Lý do chọn đề tài “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động làm quen với chữ cái cho trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi tại trường Mầm non Thị Trấn Triệu Sơn”.

Lúc sinh thời, Bác Hồ kính yêu đã từng nói: “Giáo dục mầm non tốt sẽ mở đầu cho một nền giáo dục tốt. Trường mầm non có nhiệm vụ chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục các cháu, bồi dưỡng cho các cháu trở thành người công dân có ích”[5]. Là một giáo viên mầm non tôi thấy điều đó thật ý nghĩa biết bao. 

          Đúng vậy, giáo dục mầm non của chúng ta đã có những đổi mới, những chuyển biến mới trong việc chăm sóc và giáo dục trẻ. Mục tiêu của giáo dục mầm non là chăm sóc và giáo dục trẻ theo 5 lĩnh vực. Đó là: Phát triển thể chất, phát triển nhận thức, phát triển ngôn ngữ, phát triển thẩm mỹ và phát triển tình cảm – kỹ năng xã hội. Từ đó phát triển toàn diện nhân cách trẻ.

        Ngôn ngữ mẹ đẻ phát triển tốt chính là phương tiện quan trọng để phát triển trí tuệ giúp cho việc tiếp thu kiến thức học tập tốt ở tiểu học và các cấp học sau này. Hình thành và phát triển các kỹ năng nghe, nói, tiền đọc, tiền viết là rất quan trọng. Đó là nền tảng để hiểu về thế giới chữ viết và tiếp nhận nhiều tri thức mới. Thông qua các hoạt động sinh hoạt, học tập, lao động, qua các buổi tham quan, dạo chơi…cần kích thích trẻ sử dụng tiếng việt một cách thành thạo mở rộng vốn từ về thế giới xung quanh, tập cho trẻ biết cách diễn đạt những gì muốn nói một cách rõ ràng, không nói ngọng, không nói lắp…

Tuy nhiên để trẻ nhanh chóng tiếp cận và phát huy tốt các kỹ năng đó thì một điều cần thiết là cần phải đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức dạy học. Trong quá trình cho trẻ làm quen với 29 chữ cái và một trong những con đường hiệu quả nhất là phải theo hướng giáo dục mầm non mới. Điều đó đồng nghĩa với việc phải tổ chức nhiều hoạt động khác nhau. Đó là các hoạt động trẻ yêu thích, hứng thú đáp ứng với sự phát triển của trẻ. Trẻ được trải nghiệm, tìm tòi, khám phá thể hiện chính mình, cô chỉ là người hướng dẫn, gợi mở.

Như vậy việc dạy trẻ 5 – 6 tuổi làm quen với chữ cái có ý nghĩa vô cùng quan trọng, là một trong những điều kiện để chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 bởi thông qua hoạt động làm quen chữ cái trẻ không chỉ phát âm đúng 29 chữ cái tiếng việt mà còn giúp trẻ phát triển khả năng ghi nhớ có chủ định, tri giác từ trọn vẹn trong các bài thơ, câu chuyện, biết miêu tả  diễn đạt sự việc hoặc ý muốn của mình bằng câu đầy đủ…

Biết được vai trò quan trọng của hoạt động làm quen chữ cái nên ngay từ đầu năm học khi nhận trẻ vào lớp tôi thấy trẻ của lớp mình còn nhiều nhút nhát, ngại giao tiếp, trả lời câu chưa rõ ràng, nhiều cháu còn nói ngọng, nói tiếng địa phương….Là một giáo viên nhiều năm phụ trách lớp mẫu giáo 5 – 6 tuổi trường mầm non Thị Trấn Triệu Sơn. Tôi nhận thấy việc nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi làm quen với chữ cái, hình thành và phát triển kỹ năng nghe, nói, tiền đọc, tiền viết là rất quan trọng.  Đó là nền tảng để trẻ hiểu về thế giới chữ viết và tiếp nhận những tri thức mới một cách nhanh chóng và dễ dàng. Chuẩn bị một tâm thế vững tin, một hành trang vững chắc cho trẻ bước vào lớp một. Vì thế nên tôi đã mạnh dạn chọn đề tài: “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động làm quen với chữ cái cho trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi tại trường Mầm non Thị Trấn Triệu Sơn” làm đề tài nghiên cứu trong năm ………này. Với hy vọng góp phần phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ ở lứa tuổi mầm non cũng như trong mỗi bước trưởng thành của trẻ, đáp ứng được nhu cầu ngày càng phát triển của xã hội hiện đại.

          1.2. Mục đích nghiên cứu:

Thông qua đề tài này, tìm hiểu thực trạng nâng cao hiệu quả hoạt động làm quen chữ cái cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi tại Trường mầm non Thị Trấn Triệu Sơn. Từ đó đưa ra các biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động làm quen chữ cái cho trẻ 5 – 6 tuổi tại Trường mầm non Thị Trấn Triệu Sơn. 

1.3. Đối tượng nghiên cứu:

Nghiên cứu việc nâng cao hiệu quả hoạt động làm quen chữ cái cho trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi tại trường Mầm non Thị Trấn Triệu Sơn.

1.4. Phương pháp nghiên cứu.

– Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết từ sách vở, tài liệu

– Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin

– Phương pháp thống kê, sử lý số liệu

– Phương pháp đàm thoại

– Phương pháp quan sát

– Phương pháp hướng dẫn thực hành luyện tập

– Phương pháp sử dụng tình huống

– Phương pháp nêu gương khích lệ 

2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

2.1. Cơ sở lý luận của việc nâng cao hiệu quả hoạt động làm quen với chữ cái cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi tại Trường mầm non Thị Trấn Triệu Sơn.

          Giáo dục có vai trò quan trọng chính trong thời kỳ đổi mới và phát triển đất nước. Vì vậy mà trong các văn kiện qua các kỳ đại hội Đảng ta đều quan tâm đến yếu tố Giáo dục và Đào tạo trở thành quốc sách hàng đầu và kiểm định vấn

đề Giáo dục và đào tạo là sự nghiệp của toàn xã hội.

         Giáo dục Mầm non là một bộ phận trong hệ thống giáo dục quốc dân, là ngành học đầu tiên, là mắt xích đầu tiên, có một vị trí, vai trò quan trọng. Vì nó tạo tiền đề về vật chất và tinh thần cho trẻ tiếp thu tốt chương trình giáo dục phổ thông.

          Những năm học vừa qua, trường mầm non Thị Trấn Triệu Sơn luôn thực hiện tốt những nhiệm vụ trọng tâm và cụ thể đó là: thực hiện tốt cuộc vận động “Học tập và làm theo tư tưởng đạo đức phong cách Hồ Chí Minh”, cuộc vân động “Mỗi thầy giáo cô giáo là một tấm gương đạo đức tự học và sáng tạo”. Triển khai phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực”. Thực hiện tốt nghị quyết số 29- NQ/TW ngày 4/11/2013 Hội nghị Trung ương 8 khoá XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo trong đó hướng tới mục tiêu phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi. Sở giáo dục và đào tạo mở các lớp tập huấn chuyên đề “Phát triển ngôn ngữ cho trẻ Mầm non”

          Với trẻ 5- 6 tuổi thì khi bước vào trường tiểu học là một bước ngoặt lớn và khó khăn đối với trẻ vì ở mẫu giáo trẻ đang quen với vui chơi là hoạt động chủ đạo  nhưng khi vào tiểu học thì học tập đóng vai trò chủ đạo nên việc cho trẻ làm quen với chữ cái ở mẫu giáo không phải là đưa chương trình tiếng việt của lớp 1 vào dạy trẻ mà là thông qua các hoạt động, sử dụng các trò chơi để trẻ được rèn khả năng nghe, khả năng phát âm, khả năng hiểu ngôn ngữ tiếng việt