SKKN Một số biện pháp nâng cao hiệu quả trong hoạt động tạo hình, thể loại vẽ, cho trẻ 3 – 4 tuổi

1. MỞ ĐẦU
2. 1 Lý do chọn để tài:

          Hoạt động tạo hình nói chung và ở thể loại vẽ nói riêng còn gọi là hoạt động tạo ra cái đẹp trong cuộc sống bằng phương tiện tạo hình. Đó là sự kết hợp hài hòa của những cái đẹp giữa đường nét, màu sắc, hình khối và bố cục trong không gian. Hoạt động tạo hình ở thể loại vẽ luôn gắn liền với đời sống hiện thực nhằm thỏa mãn về nhu cầu cái đẹp của con người, nó tạo ra các tác phẩm nghệ thuật tạo hình nhằm thỏa mãn nhu cầu nhận thức thẩm mĩ, đồng thời nâng cao chất lượng đời sống văn hóa, đưa cái đẹp vào cuộc sống của con người. Nghệ thuật tạo hình còn là hình thức giao tiếp bằng ngôn ngữ của hình tượng nghệ thuật khi con người chưa biết về lời nói và chữ viết của nhau mà chỉ thể hiện qua ngòi bút vẽ….Vì thế có thể nói hoạt động tạo hình ở thể loại vẽ là hoạt động nhận thức đặc biệt mà ở đó con người không chỉ đơn thuần nhận thức về cái đẹp của thế giới xung quanh mà còn có mong muốn cải tạo thế giới theo quy luật của cái đẹp. Hoạt động tạo hình ở thể loại vẽ là hoạt động đòi hỏi ở con người lòng ham muốn, niềm say mê nghệ thuật… không có những cái đó chắc hẳn không có sáng tạo nghệ thuật mà sáng tạo nghệ thuật chính là ngưỡng tối đa của tính tích cực hoạt động nghệ thuật nói chung của hoạt động tạo hình nói riêng, hay nói cách khác hoạt động nghệ thuật là hoạt động thể hiện cao nhất tính tích cực và sáng tạo của con người.

         Hoạt động tạo hình ở thể loại vẽ của trẻ em chưa phải là hoạt động sáng tạo nghệ thuật thực thụ. Qúa trình hoạt động và sản phẩm hoạt động tạo hình của trẻ thể hiện các đặc điểm của một nhân cách đang được hình thành. Hoạt động tạo hình của trẻ không nhằm mục đích tạo nên những sản phẩm phục vụ xã hội, cải tạo thế giới hiện thực xung quanh mà kết quả vĩ đại nhất của quá trình hoạt động là làm biến đổi, phát triển chính bản thân trẻ.[2] 

           Hoạt động tạo hình ở thể loại vẽ là một phương tiện phát triển thẩm mỹ cho trẻ rất hữu hiệu. Thông qua hoạt động tạo hình giúp trẻ phát triển các chức năng tâm lí như khả năng tri giác các sự vật hiện tượng xung quanh, từ đó buộc trẻ phải tư duy và quá trình đó làm phát triển óc tưởng tượng sáng tạo, ham muốn tạo ra được cái đẹp. Đây là yếu tố cần thiết góp phần giúp trẻ phát triển toàn diện nhân cách của trẻ.

           Ở trường mầm non có rất nhiều các hoạt động, nhiều môn học phát triển toàn diện cho trẻ mẫu giáo, là cơ sở ban đầu của nhân cách con người mới. Trẻ biết sáng tạo, lao động trong tương lai. Chính vì vậy việc thực hiện tốt các hoạt động tạo hình trong trường mầm non sẽ góp phần không nhỏ vào việc nâng cao chất lượng giáo dục nhằm phát triển toàn diện cho trẻ. Những sản phẩm trẻ tạo ra rất đơn giản, ngộ nghĩnh sinh động. Trẻ biết đánh giá khái quát cao, trẻ phản ánh ấn tượng của bản thân không phụ thuộc vào thực tế. Trẻ rất thích sử dụng mầu sặc sỡ mang tính chất phản ánh biểu tượng. Mỗi sản phẩm của trẻ mang một nội dung, một tên gọi khác nhau. Trẻ tham gia vào hoạt động tạo hình đã giúp trẻ hình thành các đức tính tốt như: yêu cái đẹp và mong muốn tạo ra cái đẹp. Trong thực tế việc tổ chức các hoạt động tạo hình theo phương pháp hiện hành cũng đã mang lại hiệu quả tới việc phát triển nhân cách của trẻ. Song phương pháp đó chưa thực sự đáp ứng và chưa phát huy hết khả năng sáng tạo. Các phương pháp hoạt động tạo hình lâu nay đang được sử dụng còn mang tính áp đặt, dập khuôn theo mẫu, sao chép chưa phát huy hết khả năng sáng tạo và sự linh hoạt của người giáo viên khi tổ chức hoạt động tạo hình. 

           Xuất phát từ đặc điểm tâm sinh lí của trẻ 3 – 4 tuổi, các kỹ năng tạo hình của trẻ ở mức độ đơn giản. Trẻ có thể vẽ tương đối chuẩn xác các hình học và rất tích cực linh hoạt vận dụng phương thức vẽ các hình cơ bản này để thể hiện các sự vật đơn giản mà trẻ quan sát được trong môi trường xung quanh. Trong tranh vẽ trẻ bắt đầu chú ý đến màu sắc như là một dấu hiệu làm đẹp cho bức tranh nhưng chưa biết cách tô màu phù hợp cho đối tượng. Trẻ phân biệt và có thái độ khác nhau với màu sắc, qua màu sắc để thể hiện thái độ tình cảm của mình với đối tượng miêu tả.  Lứa tuổi 3- 4 tuổi là giai đoạn đầu tuổi mẫu giáo, vì thế vận động của trẻ còn ở mức độ thấp (kỹ năng cầm bút, cách bố cụ, tô màu…còn hạn chế). Một mặt do trẻ mới rời gia đình đến lớp với cô với bạn, lúc này môi trường sống, sinh hoạt của trẻ rộng hơn, mọi sự vật hiện tượng xung quanh trẻ còn rất mới lạ, trẻ chưa có khái niệm về cái gì cụ thể. Mặt khác vốn tù của trẻ còn quá ít, một số trẻ chưa đi nhà trẻ vì là con em nông thôn ở xa nên chưa thông thạo tiếng phổ thông, còn rụt rè khi giao tiếp nên chưa thể diễn đạt nguyện vọng của mình bằng ngôn ngữ mạch lạc. Vì vậy hoạt động tạo hình chính là một thứ ngôn ngữ riêng để trẻ biểu lộ tình cảm, tiếng nói của mình với mọi người xung quanh. Để tạo ra một sản phẩm đẹp trước hết trẻ phải hiểu về cái đó, có tình cảm với nó và có kỹ năng tạo ra nó, thì trẻ mới hoàn thành sản phẩm đó được. Chính từ các hoạt động đó sẽ làm phát triển tình cảm thẩm mỹ của trẻ. Vì vậy tôi đã mạnh dạn chọn đề tài “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả trong hoạt động tạo hình, thể loại vẽ, cho trẻ 3- 4 tuổi Trường Mầm non Điển Trung, Huyện Bá Thước”. Để làm đề tài nghiên cứu.

1.2. Mục đích nghiên cứu:

 Mục đích nghiên cứu là tìm hiểu, nghiên cứu thực trạng việc tổ chức các hình thức giáo giáo dục phát triển thẩm mỹ cho trẻ mẫu giáo 3 – 4 tuổi  tại Trường Mầm non Điền Trung thông qua hoạt động tạo hình, thể loại vẽ.

        Rèn luyện đôi tay khéo léo, trí tưởng tượng, óc sáng tạo và ham muốn làm ra cái đẹp và thích khám phá về thế giới xung quanh trẻ, tính tò mò và yêu mến cái đẹp, bảo vệ sản phẩm của mình làm ra. 

1.3. Đối tượng nghiên cứu:

– Biện pháp nâng cao hiệu quả trong hoạt động tạo hình, thể loại vẽ, cho trẻ 3- 4 tuổi.

1.4.  Phương pháp nghiên cứu: Bao gồm:

– Phương pháp thu thập thông tin:  Qua trò chuyện với phụ huynh, trò chuyện với đồng nghiệp, nghiên cứu sử dụng tài liệu,tham khảo sách báo, tập san, mạng xã hội. 

– Phương pháp điều tra khảo sát thực tế: Khảo sát trên trẻ; Qua các bài tập cụ thể; Quan sát thái độ khả năng nhận biết.

– Phương pháp tuyên truyền phối kết hợp với phụ huynh 

– Phương pháp phân tích giảng giải dạy trẻ cung cấp kiến thức, kỹ năng cho trẻ.

– Phương pháp thực hành trải nghiệm.

– Phương pháp toán học thống kê sử lý số liệu.

– Phương pháp nghiên cứu lý luận.