SKKN Một số biện pháp nhằm giúp trẻ 3 – 4 tuổi phát huy tính tích cực chủ động khi tham gia hoạt động ngoài trời

1. ĐẶT VẤN ĐỀ

      Như chúng ta đã biết trẻ em là những mầm non tương lai của đất nước, đất nước có giàu mạnh, phồn vinh là nhờ vào thế hệ trẻ. Chính vì vậy mà chúng ta phải chăm sóc trẻ cho thật tốt ngay từ khi còn ở độ tuổi mầm non. Người giáo viên Mầm non ngoài việc chăm sóc cho trẻ ăn ngủ, dạy dỗ thôi chưa đủ mà còn phải trang bị những kiến thức ban đầu .Là một giáo viên mầm non, tôi luôn nghĩ phải làm thế nào để quá trình phát triển của trẻ  toàn diện nhất. Muốn trẻ phát triển toàn diện tốt thì cô giáo phải luôn thực hiện tốt nhiệm vụ của mình và giúp trẻ  “Học bằng chơi – chơi mà học” bằng cách thông qua các hoạt động trong đó. Hoạt động vui chơi là hoạt động chủ đạo của lứa tuổi mầm non, mà trong đó vui chơi ngoài trời là một hoạt động không thể thiếu vì trẻ sẽ được hít thở không khí trong lành, được quan sát thế giới xung quanh khám phá những điều mới lạ từ thiên nhiên và được trải nghiệm giúp trẻ tăng thêm vốn sống và nhất là trẻ được tự do hoạt động.

     Trẻ nhận thức thế giới xung quanh bằng cách tiếp xúc, tìm hiểu, khám phá và quan tâm đến những gì xảy ra ở cuộc sống xung quanh mình .

       Đối với trẻ thơ, hoạt động ngoài trời có ý nghĩa đặc biệt, đó là cơ sở ban đầu về nhân cách và là tiền đề cho trẻ phát triển tốt hơn trong những giai đoạn tiếp theo, vì thế giáo dục mầm non hiện nay đã và đang tiếp tục tìm ra những phương pháp mới để giảng dạy, trong đó nhu cầu về hoạt động vui chơi hay còn gọi là hoạt động ngoài trời rất cần thiết đối với trẻ. Vì hoạt động ngoài trời giúp trẻ khám phá các hiện tượng ở xung quanh mình trẻ sẽ được khám phá tìm tòi sáng tạo rèn luyện trí nhớ, tính quan sát kỹ năng phân biệt, so sánh…vv, nhằm giúp trẻ khắc sâu kiến thức, hiểu thêm về nội dung bài học, phát triển tư duy, một cách toàn diện, thông qua hoạt động ngoài trời trẻ được quan sát khám phá những cái mới lạ ở xung quanh mà trẻ chưa hiểu được. Chơi hoạt động ngoài trời giúp trẻ từ chỗ không biết, chưa biết rõ đã nắm được mục đích của nội dung quan sát và làm giàu vốn tư duy, sáng tạo, và tích lũy được kinh nghiệm, tăng sự hiểu biết và phát triển tri thức cho trẻ.  Hoạt động ngoài trời giúp trẻ phát triển sự giao lưu, đàm thoại cùng cô, cùng bạn, và làm giàu vốn từ cho trẻ. Môi trường cho trẻ hoạt động ngoài trời sẽ là một môi trường hấp dẫn và lôi cuốn trẻ nếu chúng ta biết nắm bắt và tận dung tất cả những yếu tố có sẵn trong thiên nhiên, tác động vào chúng qua các trò chơi, quan sát, tìm hiểu sự vật xung quanh trẻ trong các tình huống. Những câu hỏi như: vì sao, làm thế nào…và từ sự tò mò ham hiểu biết ở trẻ, giáo viên giáo dục cho trẻ hình thành hành vi đẹp, thói quen tốt, góp phần phát triển nhân cách trẻ, phát triển các tố chất thể lực cho trẻ. Chơi hoạt động ngoài trời  giúp trẻ có mối quan hệ giữa trẻ với cô và trẻ với bạn, trẻ với gia đình., những tình cảm đó được thể hiện một cách chân thành qua hoạt động ngoài trời. Chơi hoạt động ngoài trời còn giúp trẻ có tính sáng tạo trong khi chơi hay trong khi quan sát theo nhóm với tinh thần phấn khởi, vui mừng, khi chơi các trò chơi, song trẻ tích cực học tập mang lại những giá trị, tinh thần tốt thích thú, giúp trẻ phát triển thẩm mỹ và khuyến khích trẻ sáng tạo ra những cái đẹp. 

         Qua hoạt động ngoài trời trẻ thỏa mãn nhu cầu hoạt động, nhu cầu tìm hiểu khám phá của trẻ. Hoạt động vui chơi ngoài trời tạo cho trẻ sự nhanh nhẹn và thích ứng với môi trường tự nhiên đồng thời trẻ tự tin, mạnh dạn trong cuộc sống. Chính vì tầm quan trọng đó đã làm tôi băn khoăn suy nghĩ mình phải làm gì? Và làm như thế nào? Để trẻ phát huy được tính tích cực khi tham gia hoạt động ngoài trời. Chính vì lẽ đó tôi mạnh dạn đề ra “Một số biện pháp nhằm giúp trẻ 3 – 4 tuổi phát huy tính tích cực chủ động khi tham gia hoạt động ngoài trời” để thực hiện trong trường mầm non .

1. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
2. Cơ sở lý luận

        Việc giáo dục trẻ nhỏ về những giá trị của môi trường sống, giúp trẻ được gần gũi với thiên nhiên, tìm hiểu và học cách hòa nhập với môi trường xung quanh là vô cùng cần thiết. Quá trình giáo dục này có thể tiến hành thông qua nhiều hoạt động khác nhau nhưng hoạt động ngoài trời vẫn được coi là hoạt động có nhiều ưu thế. Rất nhiều nhà khoa học đã chứng minh rằng: “Sau các hoạt động giáo dục có chủ đích, giáo viên cho trẻ tham gia vào các hoạt động ngoài trời, có khi chỉ cần đi dạo quanh sân trường cũng đủ giúp trẻ vận động thân thể và hít thở không khí trong lành, giúp đầu óc trẻ thoải mái, sảng khoái hơn. Ngoài ra, khi luyện tập và tham gia các trò chơi vận động ngoài trời thường xuyên với thời gian thích hợp sẽ giúp cho cơ thể trẻ tự tổng hợp Vitamin D (Vitamin D được tổng hợp từ chất 7 – Dehydrocholesterol ở dưới da dưới tác dụng bức xạ của tia cực tím trong ánh sáng mặt trời thành cholecalciferol – Vitamin D3) góp phần giúp cho hệ xương phát triển. Đặc biệt, ở lứa tuổi đang lớn này, xương hấp thụ nhiều canxi hơn nên tham gia các hoạt động ngoài trời giúp cho các tế bào tạo xương xây đắp cho xương đặc hơn, rắn chắc hơn, dẻo dai hơn. Trẻ sẽ phát triển tối đa về chiều cao, về trọng lượng, về sự rắn chắc của thể hình”. Nhiều nghiên cứu khoa học cũng đã chứng minh: “Không gì khiến trẻ thấy thoải mái, tự tin và vui vẻ hơn khi trẻ được chạm tay vào mọi thứ xung quanh và tự khám phá sự việc bằng các giác quan, cảm xúc của mình”.

       Trong tài liệu hướng dẫn, tổ chức thực hiện chương trình giáo dục mầm non – Mẫu giáo bé 3 – 4 tuổi, xuất bản tháng 9 năm 2009 có đoạn viết hướng dẫn giáo viên lưu ý đến mục đích của việc tổ chức hoạt động ngoài trời: “Với trẻ mẫu giáo bé 3 – 4 tuổi, giáo viên tổ chức cho trẻ chơi và tham gia các hoạt động ngoài phạm vi lớp học với mục đích: Tạo điều kiện cho trẻ được tiếp xúc với không khí trong lành của thiên nhiên, rèn luyện sức khỏe, thiết lập mối quan hệ giữa trẻ với môi trường xung quanh, góp phần mở rộng vốn hiểu biết của trẻ về môi trường tự nhiên, xã hội; thỏa mãn nhu cầu chơi và hoạt động theo ý thích của trẻ”.

       Theo TS. Đặng Hồng Phương- Trường ĐH Sư Phạm Hà Nội: Hoạt động ngòai trời là một trong các hoạt động hàng ngày của trẻ ở trường mầm non. HĐNT là một hoạt động  bổ ích va lí thú đối với trẻ mẫu giáo vì nó có những ưu thế mà ở những hoạt động khác không thể có . Ở ngoài trời, trẻ được tiếp xúc với cá hiện tượng tự nhiên và xã hội phong phú, giúp trẻ mở rộng vốn hiểu biết về thế giới xung quanh, phát triển trí tuệ…HĐNT trẻ được tận hưởng những điều kiện của tự nhiên như nước, ánh nắng, không khí trong lành, được vận động tự do, thoải mái đáp ứng nhu cầu vận động của trẻ nhờ đó cơ thể trẻ được rèn luyện, sức khỏe được tăng cường. Môi trường bên ngoài lớp học rất tốt đối với sức khỏe của trẻ và ở đó trẻ có cơ hội tốt nhất cho việc phát triển thể lực.

      Giờ chơi ngoài trời là khoảng thời gian vô cùng quý giá đối với sự phát triển mọi mặt của trẻ mà ít thời điểm sinh hoạt nào khác có thể so sánh được. Chơi ngoài trời là khoảng thời gian trẻ được thõa mãn thực hiện các vận động giải phóng năng lượng. Không gian chơi ngoài trời có rất nhiều lợi thế cho việc tổ chức các hoạt động đa dạng, tích cực của trẻ mà điều kiện trong phòng học không thể đáp ứng được.

2. Thực trạng của vấn đề

Năm học ………tôi được nhà trường phân công dạy lớp mẫu giáo bé. Tổng số 36 cháu, trong đó: + Có 16 cháu nam và 20 cháu nữ. Có 2 giáo viên/ lớp

  Từ thực tế trên tôi nhận thấy một số thuận lợi và khó khăn sau.

a.Thuận lợi:  

* Đối với nhà trường:

     – Là trường mầm non đạt chuẩn quốc gia mức độ 2 có đủ các phòng chức năng, các lớp học khang trang thoáng mát, được đầu tư đầy đủ cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại.

     – Trường có diện tích sân rộng, nhiều đồ chơi ngoài trời