SKKN Một số biện pháp phát huy tính tích cực cho trẻ mẫu giáo 3 – 4 tuổi trong giờ hoạt động góc

1. MỞ ĐẦU

  1.1. Lý do chọn đề tài

Sinh thời, Hồ Chủ Tịch đã nói:

“Trẻ em như búp trên cành

Biết ăn, ngủ biết học hành là ngoan”

 Trẻ em ngây thơ, hồn nhiên như những tờ giấy trắng, Tờ giấy trắng đó có vẽ nên bức tranh đẹp hay không. Điều đó phụ thuộc vào bản thân của mỗi chúng ta – những cô giáo mầm non – là người đặt những nét vẽ đầu tiên trong quá trình hình thành nên nhân cách trẻ.  Chính vì thế, sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn dành cho các cháu thiếu niên, nhi đồng tình thương yêu và quan tâm đặc biệt. Bác thường xuyên quan tâm nhắc nhở và giao nhiệm vụ bảo vệ, chăm sóc trẻ em qua các bài nói, bài viết và bằng những việc làm cụ thể, Người đã đặt nền tảng tư tưởng và nêu tấm gương sáng về việc bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ. 

Trẻ em nói chung và trẻ em mầm non nói riêng đều có tâm hồn nhạy cảm với thế giới xung quanh vì thế giới xung quanh chứa đựng bao điều mới lạ, hấp dẫn. Hoạt động vui chơi trong trường mầm non là phương tiện phát triển toàn diện cho trẻ về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẫm mỹ. Trẻ em đến trường không chỉ cần được chăm sóc sức khỏe, được học tập, mà quan trọng nhất là trẻ được vui chơi… Không những thế, thông qua các hoạt động vui chơi hàng ngày còn giúp trẻ chia sẻ niềm vui của mình với mọi người, làm cho thế giới xung quanh của các bé đẹp hơn và rộng lớn hơn, tuổi thơ của các em sẽ trở thành những kỉ niệm quý báu suốt cuộc đời, làm giàu nguồn tình cảm và trí tuệ cho các bé.

Như chúng ta đã biết phương châm giáo dục mầm non là: Học bằng chơi, chơi mà học. Chơi có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc phát triển cơ thể và tâm sinh lý của trẻ. Vì ở hoạt động này trẻ được đóng vai trò là một thành viên trong xã hội là một thế giới thu nhỏ, nơi trẻ được thỏa sức sáng tạo và trải nghiệm. Chính vì vậy người giáo viên cần tổ chức giờ hoạt động góc cho trẻ để nó trở thành phương tiện giáo dục trẻ em, có giá trị quyết định sự thành công trong việc phát triển tình cảm xã hội, phát triển thẫm mỹ, phát triển thể chất, phát triển ngôn ngữ, phát triển nhận thức. Nhưng làm thế nào để tổ chức được các giờ hoạt động góc thực sự có hiệu quả,  khoa học và lôi cuốn hấp dẫn trẻ. Đó là một câu hỏi đòi hỏi người giáo viên mầm non phải tìm ra lời giải đáp. 

Chính vì hiểu được những vấn đề đó mà BGH nhà đã rất chú trọng đến tiết dạy “Hoạt động góc”, nhằm tạo cho trẻ ở mỗi lớp có nhiều niềm vui.

Bản thân là một giáo viên nhiều năm dạy lớp mẫu giáo 3 đến 4 tuổi, trước sự phát triển ngày càng nhanh chóng của xã hội ngày càng được cao, tôi luôn trăn trở làm sao để chăm sóc và giáo dục trẻ tốt nhất, truyền đạt cho trẻ nhiều kiến thức nhất, từ đó phát triển những khả năng vốn có. Trên cơ sở thực tiễn của lớp và qua những năm kinh nghiệm tích lũy được tôi đã trăn trở tìm tòi và nghiên cứu sáng kiến kinh nghiệm “Một số biện pháp phát huy tính tích cực cho trẻ mẫu giáo 3 – 4 tuổi trong giờ hoạt động góc ở Trường Mầm non …..”, làm đề tài nghiên cứu với mong muốn tìm tòi, đúc rút kinh nghiệm, đưa ra những giải pháp tốt nhất để nâng cao chất lượng giáo dục phù hợp với yêu cầu phát triển trẻ hiện nay.

1.2. Mục đích nghiên cứu:

Nghiên cứu sáng kiến trên nhằm tìm ra phương pháp, cách thức áp dụng vào tổ chức các hoạt động góc, tạo hứng thú thu hút trẻ tham gia. Từ đó làm phong phú vốn hiểu biết cho trẻ từ trực quan sinh động thông qua các hình ảnh, mô hình, biểu tượng, phát triển năng khiếu thẩm mỹ, sự sáng tạo hình thành ở trẻ, tạo cơ sở nền tảng vững chắc phát triển cho trẻ sau này.

1.3. Đối tượng nghiên cứu:

Các biện pháp phát huy tính tích cực trong Hoạt động góc cho trẻ mẫu giáo 3 đến 4 tuổi lớp C1 ở Trường mầm non …..

1.4. Phương pháp nghiên cứu:

– Phương pháp nghiên cứu lý luận: Nghiên cứu, phân tích, tổng hợp các tài liệu, sách báo có liên quan đến đề tài nghiên cứu.

– Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: 

+ Quan sát trực tiếp hoạt động góc của trẻ qua đó đánh giá được kết quả của trẻ.

+ Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, so sánh kết quả hoạt động góc của trẻ trước và sau khi áp dụng sáng kiến.

+ Phương pháp thực hành trải nghiệm.

2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM.

2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm.

Trong chương trình giáo dục mầm non: Hoạt động vui chơi, hoạt động học là hai hoạt động cơ bản trong trường, lớp mẫu giáo đều nhằm phát triển toàn diện trẻ trên các mặt: nhận thức, thể chất, ngôn ngữ, tình cảm – xã hội và thẩm mỹ. Xuất phát từ đặc điểm nhận thức và hoạt động chủ đạo của trẻ mẫu giáo là hoạt động chơi, nên việc học của trẻ ở lứa tuổi này được tổ chức dưới nhiều hình thức trong đó có hoạt động góc.

Hoạt động góc trong trường mầm non được giáo viên tổ chức, hướng dẫn giúp trẻ tái tạo lại những kiến thức trẻ đã được học, được nhìn thấy, nghe thấy và sờ thấy. Trẻ chơi chủ yếu do nhu cầu và khả năng của trẻ, nhu cầu muốn bắt chước, muốn làm người lớn nhưng khả năng và sức lực của trẻ chưa đủ để làm người lớn do đó trẻ giải tỏa mâu thuẫn đó dưới một hình thức cực kì độc đáo đó là hoạt động góc. Vì vậy việc tổ chức hoạt động góc cho trẻ mẫu giáo và tạo ra các tình huống giáo dục là yếu tố quan trọng trong sự tăng trưởng và phát triển của trẻ. Chơi là hình thức cơ bản giúp trẻ phát triển khả năng suy nghĩ và sự giao tiếp của trẻ. Thông qua chơi giúp trẻ hình thành và phát triển cấu trúc tâm lý trong nhân cách của trẻ. Qua các trò chơi trẻ tham gia vào xã hội người lớn theo cách riêng của mình. Trẻ tưởng tượng mình là người lớn và cũng đóng một cương vị xã hội như: người mẹ, cô giáo, chú công nhân, bác sỹ…Trẻ tái tạo lại cuộc sống của người lớn một cách tổng quát trong hoàn cảnh tưởng tượng. Hoạt động góc có một đặc trưng rất riêng vì hoạt động chơi của trẻ không phải là thật mà là giả vờ, nhưng sự giả vờ ấy mang tính chất rất thật.

Hoạt động góc là tổng hợp các loại trò chơi, trong quá trình chơi trẻ có thể tự bổ sung để mở rộng chủ đề chơi, nội dung chơi, nội dung hoạt động. Chính vì vậy đặc trưng cơ bản của trò chơi là quá trình tưởng tượng biểu hiện rất rõ nét, trẻ được tự do nghĩ ra nội dung chơi…Ở tiết học hoạt động góc gồm có các góc như: góc phân vai, góc xây dựng, góc học tập, góc nghệ thuật, góc thiên nhiên.

Góc góc phân vai: Trẻ biết phân vai và tự nhận vai chơi cho mình, khi chơi trẻ biết trao đổi với nhau như: Trẻ giả vờ đóng vai bác sỹ, với vai này trẻ thể hiện là một bác sỹ tốt hết lòng chăm sóc bệnh nhân của mình; bác sỹ phải biết khám bệnh cho bệnh nhân, khi khám phải nhẹ nhàng, xem bệnh nhân như người thân, ân cần chăm sóc để bệnh nhân nhanh chóng hồi phục. Ở hoạt động này, trẻ không chỉ nhằm đến mục đích cuối cùng là chữa khỏi bệnh cho bệnh nhân mà còn để thỏa mản nhu cầu của trẻ tham gia vào xã hội người lớn.

Góc xây dựng: Trẻ giả vờ đóng vai chú công nhân, những việc làm của trẻ thể hiện rất cần cù, cặm cụi làm công việc của người công nhân, đồng thời trẻ biết hợp tác với nhau để thực hiện công việc được giao và tạo ra nhiều sản phẩm.

Góc học tập: Trẻ tái tạo lại những gì đã được cô dạy trẻ trên tiết học nhằm tạo cho trẻ sự ghi nhớ vững bền hơn. Cung cấp cho trẻ hiểu biết về thế giới xung quanh, biết hành động hợp lý trong môi trường đó. Đồng thời giúp trẻ hình thành và phát triển về năng lực và trí tuệ cho trẻ (quan sát, phân tích, so sánh, phân loại), trẻ hiểu được một số quan hệ nhân quả trong môi trường gần gủi với trẻ. Từ đó, trẻ phát triển tư duy trừu tượng kèm theo tư duy logic, tư duy ngôn ngữ cũng phát triển. Rèn luyện cho trẻ kỹ năng nghe nói cần thiết để giao tiếp với mọi người xung quanh.

Góc nghệ thuật: Trẻ được thực hành, trải nghiệm, được tự tay tạo ra các sản phẩm về các loại tranh ảnh, con vật và trưng bầy. Trẻ được múa hát và chơi với các dụng cụ âm nhạc. Đây là một góc rất sáng tạo và cần thiết, tập cho trẻ nhiều kĩ năng, tự mình có thể làm và sáng tạo trong quá trình ” học mà chơi – chơi mà học”. 

Góc thiên nhiên: Trẻ được tự tay gieo hạt và được quan sát sự phát triển của cây từ hạt, mầm cây có lá, cây trưởng thành ra hoa, kết quả. Biết những điều kiện cần thiết để hạt nảy mầm và phát triển như: đất tơi xốp, độ ẩm, ánh sáng...Rèn kĩ năng quan sát, ghi nhớ, tổng hợp, khái quát và phát triển ngôn ngữ.