SKKN Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 4 trong giờ tập đọc

1. PHẦN MỞ ĐẦU
2. Lý do chọn đề tài

        Trong Chương trình giáo dục phổ thông – cấp Tiểu học, Tiếng Việt là môn học có nhiệm vụ hình thành năng lực hoạt động ngôn ngữ cho học sinh. Năng lực hoạt động ngôn ngữ được thể hiện trong bốn dạng hoạt động, tương ứng với chúng là bốn kĩ năng nghe, nói, đọc, viết. Tập đọc là một phân môn cơ bản làm cơ sở cho học sinh học tốt các phân môn khác của môn Tiếng Việt nói riêng cũng như các môn học khác trong chương trình tiểu học.

Phân môn Tập đọc lớp 4 tiếp tục rèn kĩ năng đọc cho học sinh với yêu cầu củng cố, nâng cao kĩ năng đọc trơn, đọc thầm, đồng thời tiến hành đọc diễn cảm và phát triển kĩ năng đọc – hiểu lên mức cao hơn. Bên cạnh đó, nội dung các bài tập đọc trong sách giáo khoa Tiếng Việt 4 phản ánh một số vấn đề cơ bản về đạo đức, phẩm chất, sở thích, thú vui lành mạnh…của con người thông qua ngôn ngữ văn học và những hình tượng giàu chất thẩm mĩ và nhân văn. Do đó, nó có tác dụng mở rộng tầm hiểu biết, tầm nhìn về tự nhiên, xã hội và đời sống, bồi dưỡng tư tưởng, tình cảm và nhân cách cho học sinh.

Xác định đúng vai trò của phân môn Tập đọc trong việc nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt lớp 4 nói riêng và các môn học khác trong chương trình, trong những năm học vừa qua, công tác rèn kĩ năng đọc cho học sinh luôn được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của lãnh đạo nhà trường, tổ chuyên môn và sự trăn trở của đội ngũ giáo viên. Vì vậy, chất lượng học tập của các em đã có nhiều chuyển biến tích cực. 

Tuy nhiên, thực tế cho thấy, đối tượng học sinh trong một lớp học thường không đồng đều, kĩ năng đọc của học sinh lớp 4 còn có những hạn chế nhất định; kĩ năng sư phạm của một số giáo viên còn hạn chế; giờ dạy phân môn Tập đọc chỉ diễn ra từ 35 – 40 phút… Làm thế nào để giúp học sinh thực hiện tốt cả ba yêu cầu (đọc đúng, hiểu nội dung bài, đọc diễn cảm hay) trong mỗi tiết học và đạt chuẩn kiến thức kĩ năng chung là vấn đề nhiều giáo viên luôn băn khoăn, trăn trở để tìm giải pháp hữu hiệu nhất. Đó cũng chính là lý do tôi chọn đề tài “Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 4 trong giờ  tập đọc.”

2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài

Nghiên cứu và lựa chọn một số giải pháp phù hợp với đối tượng học sinh, nhằm giúp giáo viên thực hiện hiệu quả việc rèn kĩ năng đọc cho học lớp 4. Từng bước nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt và các môn học khác trong chương trình.

Thông qua việc nghiên cứu, khảo sát nhằm lựa chọn và thực hiện các giải pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 4 đảm bảo tính bền vững, hiệu quả.

3. Đối tượng nghiên cứu

Nghiên cứu thực trạng việc dạy và học môn Tiếng Việt nói chung và phân môn Tập đọc nói riêng qua các năm học ở trường Tiểu học Y Ngông. Qua đó, đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng học đọc cho học sinh theo định hướng rèn kĩ năng đọc trong giờ tập đọc.

4. Phạm vi nghiên cứu

Giáo viên, học sinh trường Tiểu học Y Ngông, xã Dur Kmăl, huyện Krông Ana năm học ……..và một số tài liệu, văn bản hướng dẫn có liên quan đến việc rèn kĩ năng đọc cho học sinh trong trường tiểu học.

5. Phương pháp nghiên cứu

– Phương pháp phân tích, tổng hợp tài liệu.

– Phương pháp khảo nghiệm.

– Phương pháp điều tra nghiên cứu các sản phẩm hoạt động.

– Phương pháp thống kê toán học.

1. PHẦN NỘI DUNG
2. Cơ sở lí luận

Thực tế cho thấy, những kinh nghiệm của đời sống, những thành tựu văn hóa, khoa học, tư tưởng, tình cảm của các thế hệ trước và cả những người đương thời phần lớn đã được ghi lại bằng chữ viết. Vì vậy, đọc thông, đọc một cách có ý thức sẽ giúp người đọc tiếp thu được nền văn minh của loài người, có khả năng chế ngự một phương tiện văn hóa cơ bản để giao tiếp, bồi dưỡng tâm hồn và hình thành được một nhân cách toàn diện.  

Cùng với các môn học khác trong chương trình lớp 4, phân môn Tập đọc góp phần trang bị kiến thức, rèn luyện kĩ năng, mở rộng vốn sống, khả năng tư duy lôgic, tư duy hình tượng, bồi dưỡng tâm hồn, cảm xúc thẩm mĩ và hình thành nhân cách cho học sinh. Các bài tập đọc trong chương trình lớp 4 phản ánh nhiều lĩnh vực khác nhau, mở tầm nhìn xa rộng hơn so với các lớp dưới, góp phần cung cấp cho các em những hiểu biết về thiên nhiên, xã hội, con người, từ đó nâng cao trình độ văn hóa và phát triển nhân cách cho học sinh.

Để lĩnh hội được tri thức qua các bài tập đọc trong chương trình, đòi hỏi học sinh phải đọc thông, đọc một cách có ý thức. Vì vậy, trong quá trình dạy học, nếu đưa ra được những biện pháp giúp học sinh rèn kĩ năng đọc tốt, đọc một cách có ý thức thì  chất lượng học đọc của học sinh sẽ được nâng lên, góp phần nâng cao chất lượng học tập các môn học và hoạt động giáo dục trong nhà trường.

2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu

Trường Tiểu học Y Ngông được thành lập năm 2008 với ba điểm trường đóng trên ba buôn đặc biệt khó khăn của xã Dur Kmăl. Tỉ lệ học sinh dân tộc thiểu số hàng năm chiếm đến 98% tổng số học sinh toàn trường. Hầu hết các em thuộc diện gia đình có hoàn cảnh khó khăn, trình độ dân trí thấp, nhận thức về giáo dục và chăm lo việc học hành của cha mẹ học sinh đối với con em còn nhiều hạn chế vì vậy việc phối hợp với cha mẹ học sinh để nâng cao chất lượng học tập cho các em gặp rất nhiều khó khăn. 

Trong những năm vừa qua, được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của lãnh đạo phòng giáo dục cũng như sự quan tâm của lãnh đạo nhà trường đã tạo mọi điều kiện thuận lợi giúp giáo viên được bồi dưỡng nâng cao tay nghề bằng nhiều hình thức khác nhau. Chính sự quan tâm đó đã giúp đội ngũ giáo viên vững vàng hơn về chuyên môn nghiệp vụ, góp phần không nhỏ vào việc nâng cao chất lượng dạy học.

Hầu hết giáo viên đã nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng đặc biệt của việc rèn kĩ năng đọc cho học sinh trong giờ tập đọc. Song trong thực tiễn vẫn còn một bộ phận giáo viên chủ quan, chưa chú tâm mấy đến khâu chuẩn bị bài, chưa tìm được biện pháp rèn kĩ năng đọc phù hợp vì vậy chất lượng học đọc của học sinh còn có những hạn chế nhất định. 

Trong chương trình lớp 4, Tập đọc là một phân môn cơ bản làm cơ sở cho học sinh học tốt các phân môn khác của môn Tiếng Việt cũng như những môn học khác. Lên lớp 4, đa số học sinh đã có kĩ năng đọc tốt hơn so với các lớp 1,2,3. Tuy nhiên, do ảnh hưởng tiêu cực của tiếng mẹ đẻ, tiếng địa phương nên các em thường phát âm thiếu hoặc thừa dấu thanh… Nhiều em chưa nắm vững quan hệ ngữ pháp giữa các tiếng, từ; chưa xác định đúng cách ngắt nghỉ trong câu khi đọc; kĩ năng đọc – hiểu, đọc diễn cảm… còn nhiều hạn chế. 

Xuất phát từ thực trạng trên, để tiếp tục phát huy những điểm mạnh đồng thời khắc phục những hạn chế, cần phải đưa ra một số giải pháp thiết thực hơn, phù hợp đối tượng học sinh, điều kiện của đơn vị, địa phương để thực hiện hiệu quả việc rèn kĩ năng đọc cho học sinh trong giờ tập đọc, từng bước nâng cao chất lượng giáo dục học sinh trong nhà trường.