SKKN Một số biện pháp rèn luyện nề nếp trong sinh hoạt hàng ngày cho trẻ 24 – 36 tháng tuổi

1. Mở đầu

– Lý do chọn đề tài

Mọi trẻ em khi sinh ra đều không tự có những thói quen tốt hay xấu, mà đó là do cách dạy dỗ,  định hướng, rèn luyện nề nếp trong sinh hoạt hàng ngày hình thành nên. Vì thế, ngay từ khi trẻ còn nhỏ, chúng ta cần hình thành cho trẻ những nếp sống lành mạnh và tích cực. Bởi lẽ những nề nếp, thói quen  tốt được hình thành và ghi nhớ trong suốt các năm tháng đầu đời sẽ giúp cho trẻ có một cuộc sống lành mạnh và thành công trong tương lai. Đây chính là điều kiện để trẻ có nền tảng tốt về sức khỏe, nhận thức, tinh thần cho những năm sau này.

Có câu nói: “ Trẻ em hôm nay thế giới ngày mai”, Thế giới trẻ thơ – một thế giới đã từng là đề tài của biết bao cuốn sách, nguồn cảm xúc của nhiều  tác giả. Lứa tuổi mầm non là thời kỳ vàng ngọc để phát triển những năng khiếu và là giai đoạn hình thành nhân cách mạnh mẽ nhất. Trẻ em là chủ nhân tương lai của đất nước. Một đất nước muốn phát triển vững mạnh phải có con người có đủ sức khoẻ, có trí tuệ đặc biệt phải có nề nếp, lối sống lành mạnh. Vì vậy ngay từ khi trẻ còn nhỏ và đặc biệt là ngay từ khi trẻ bắt đầu tiếp cận với môi trường giáo dục của bậc học Mầm Non, giáo viên mầm non có nhiệm vụ chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục và hình thành cho trẻ những nề nếp, thói quen tốt. 

Như chúng ta đã biết giáo dục là  một trong những nhiệm vụ quan trọng và cần thiết, muốn có kết quả giáo dục cao, người lớn cần phải rèn nề nếp trong sinh hoạt hàng ngày cho trẻ, giúp trẻ có một thói quen tốt, đồng thời  phát triển toàn diện về nhân cách cho trẻ. Vì vậy cần bồi dưỡng nề nếp tốt cho trẻ ngay từ khi trẻ còn nhỏ là nhiệm vụ to lớn  trước hết bắt nguồn từ trách nhiệm của gia đình bởi gia đình là sợi dây tình yêu chăm sóc và kích thích đầu tiên của trẻ, cha mẹ là những người gần gũi và hiểu con mình nhất, là người thầy đầu tiên quan trọng nhất. Tiếp theo là đến nhà giáo dục, mà nền tảng ban đầu là bậc học mầm non, vì vậy giáo viên mầm non vừa vừa là cô giáo, vừa là người mẹ hiền thứ hai của trẻ, phải hết lòng yêu thương, chăm sóc, giáo dục trẻ, để trẻ trở thành người công dân có ích cho đất nước mai sau.  

Là một giáo viên mầm non công tác tại Trường Mầm Non Xuân Hòa, tôi được được phân công phụ trách ở nhóm trẻ 24-36 tháng tuổi khu trung tâm, tôi thấy việc đưa trẻ vào “nề nếp trong sinh hoạt hàng ngày” là một nhiệm vụ quan trọng hàng đầu trong suốt quá trình học tập, hoạt động ở nhà trường, vì giai đoạn này chính là giai đoạn khởi điểm của việc hình thành và phát triển nhân cách con người của trẻ, các mặt phát triển của trẻ hoà quyện vào nhau, ảnh hưởng lẫn nhau, không tách rời rõ nét. Từ thực tế cũng như nhiều công trình nghiên cứu của các nhà tâm lý học, giáo dục học đã cho chúng ta thấy rằng trong những năm đầu của cuộc đời đứa trẻ, hệ thần kinh mềm mại hơn, non yếu hơn. Trong quãng thời gian đó rất dễ hình thành những nét cơ bản của cá tính và những thói quen nhất định. Sau đó những phẩm chất tâm lý, nhân cách của con người dần dần được định hình. Lúc này trẻ hoàn toàn còn non nớt, nhạy cảm với tác động bên ngoài, do đó trẻ rất dễ bị tổn thương về tâm lý “Thời kỳ khủng hoảng của trẻ tuổi lên 3” .Thời kỳ này trẻ dễ nhớ, mau quên, hay bắt chước, bởi vậy  tôi nghĩ mình cần phải đầu tư nhiều vào việc giáo dục nề nếp trong sinh hoạt hàng ngày cho trẻ, tô điểm vào tâm hồn trẻ thơ những cái hay, cái đẹp, rèn cho trẻ có nề nếp, ngăn nắp, gọn gàng, có những thói quên tốt. 

Vậy làm thế nào để nhanh chóng đưa trẻ vào nề nếp trong sinh hoạt hàng ngày, ngay từ những ngày đầu đến lớp, những ngày mà trẻ không muốn rời xa mẹ để đến với cô giáo và các bạn, không muốn rời xa gia đình để đến với môi trường học tập, lớp học đầy xa lạ. Theo tôi nghĩ đây không phải là vấn đề trăn trở của riêng tôi mà là nỗi niềm của tất cả các đồng nghiệp nói chung. Nhận thức được tầm quan trọng đó tôi đã suy nghĩ và chọn đề tài: Một số biện pháp rèn luyện nề nếp trong sinh hoạt hàng ngày cho trẻ  24 -36 tháng tuổi ở trường Mầm Non Xuân Hòa Như Xuân để nghiên cứu.        

– Mục đích nghiên cứu:

Tôi nghiên cứu đề tài này nhằm mục đích tìm ra những giải pháp hữu hiệu nhất để giáo dục trẻ có một số nề nếp thói quen tốt, đồng thời cung cấp cho trẻ một số kiến thức, kĩ năng ban đầu, giúp trẻ phát triển toàn diện ở những độ tuổi tiếp theo.

– Đối tượng nghiên cứu:

Trẻ lứa tuổi 25-36 tháng

– Phương pháp nghiên cứu:

Phương pháp điều tra, khảo sát thực tế trẻ ở nhóm, lớp. 

Phương pháp so sánh.

Nghiên cứu tài liệu giáo dục mầm non.

2. Nội dung của sáng kiến kinh nghiệm

2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm: 

Từ ngàn xưa kinh nghiệm của cha ông ta đã đúc kết nhiệm vụ học đầu tiên của mỗi con người phải là “Tiên học lễ, hậu học văn”.  Lễ phép là nét đẹp văn hoá được đặt lên hàng đầu khi nhìn nhận và đánh giá về một ai đó mà chúng ta thường bàn luận. Đặc biệt hơn đối với trẻ mầm non, đặc điểm của trẻ là dễ nhớ mau quên, hay bắt chước cho nên việc giáo dục trẻ đòi hỏi chúng ta phải uốn nắn từ đầu, thực hiện thường xuyên như các cụ ta có câu: 

                             “Uốn cây từ thuở còn non

                             Dạy con từ  thuở hãy còn thơ ngây”.

Nắm được tâm sinh lý của trẻ giai đoạn trẻ 24 -36 tháng là giai đoạn khởi điểm của việc hình thành và phát triển nhân cách trẻ, vì vậy cần hình thành cho trẻ những cơ sở ban đầu của nhân cách con người mới xã hội chủ nghĩa: khoẻ mạnh, nhanh nhẹn, phát triển hài hoà, giàu lòng yêu thương biết quan tâm, nhường nhịn, giúp mọi người, biết yêu thương và giữ gìn cái đẹp. Ở thời điểm này trẻ còn nhỏ rất nhạy cảm với tác động bên ngoài, đồng thời cũng là lúc trẻ phát triển rất nhanh về mọi mặt. trẻ rất dễ bị tổn thương về tâm lý. Chính vì vậy hoạt động lao động sư phạm của tôi đòi hỏi phải rất linh hoạt, nhạy bén, kịp thời, phải có sự sáng tạo để phát hiện và đáp ứng những nhu cầu phát triển của trẻ. Đồng thời phải có định hướng, có mục đích để giáo dục, phát triển trẻ. Muốn hoạt động sư phạm có hiệu quả đầu tiên tác phong sư phạm của tôi phải luôn thay đổi, phù hợp với nhu cầu phát triển của trẻ để trẻ có cảm tình, có hứng thú. Vì thế nghệ thuật chủ yếu của tôi thể hiện ở chỗ biết hoà nhập vào thế giới trẻ, tôi biết quên mình là người lớn để thực sự là người bạn của trẻ. Biết tôn trọng nhân cách trẻ và đồng cảm với trẻ tạo nên không khí cởi mở, lôi cuốn, thu hút trẻ, như thế trẻ dễ dàng nghe theo sự hướng dẫn của tôi, biết vâng lời tôi một cách thoải mái, vui vẻ, vô điều kiện. Từ đó giúp trẻ những hiểu biết nhất định, tạo cho trẻ có đầy đủ điều kiện về thể lực, kiến thức đồng thời hình thành và phát triển nề nếp, nhân cách tốt cho trẻ, tạo tiền đề cho trẻ vững vàng và tự tin hơn.  

Muốn thực hiện những mục tiêu trên thì vấn đề “rèn luyện nề nếp trong sinh hoạt hàng ngày cho trẻ 24-36 tháng tuổi ở trường Mầm Non” phải được chú trọng thường xuyên liên tục và không ngừng được đổi mới. Bởi lẽ đây là nền tảng ban đầu cho trẻ, lúc này trẻ ngây thơ như tờ giấy trắng, cô giáo dục trẻ như thế nào và cách thức ra sao để hướng tới sự phát triển toàn diện của trẻ là một quá trình cần thiết, và có sự trải nghiệm thực tế, tiếp thu đúc rút kinh nghiệm không ngừng, trước tiên việc “rèn luyện nề nếp trong sinh hoạt hàng ngày cho trẻ” cần được quan tâm hàng đầu, muốn “rèn luyện nề nếp trong sinh hoạt hàng ngày cho trẻ” bản thân tôi phải thường xuyên bồi dưỡng, nâng cao trình độ nghiệp vụ chuyên môn, thường xuyên được tiếp thu đầy đủ các nội dung chuyên đề mới của phòng giáo dục, của nhà trường triển khai, tiếp cận với cái mới một cách kịp thời và ứng dụng vào việc thực hiện việc chăm sóc – giáo dục trẻ,  rèn luyện nề nếp thói quen trong sinh hoạt hàng ngày cho trẻ triệt để, đạt kết quả cao.

2.2 Thực trạng của vấn đề trước khi sử dụng sáng kiến kinh nghiệm:

Trong năm học ………..tôi được ban giám hiệu nhà trường phân công cho chủ nhiệm nhóm trẻ 24-36 tháng tuổi khu trung tâm, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ năm học, tôi gặp một số thuận lợi và khó khăn khi trực tiếp giảng dạy tại lớp.

1. Thuận lợi: