SKKN Một số biện pháp tạo hứng thú cho học sinh học môn Hình học 8

1. PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài:

Để đáp ứng yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học môn toán hiện nay là tích cực hoá hoạt động của học sinh, khơi dây và phát triển khả năng tự học, nhằm hình thành cho học sinh tư duy, tích cực, độc lập, sáng tạo. Vì vậy người giáo viên phải hết sức năng động sáng tạo vận dụng hợp lí các phương pháp dạy học phù hợp với hoàn cảnh thực tế của lớp, của trường mình với mục tiêu khắc phục cách dạy truyền thống, truyền thụ một chiều dạy áp đặt, học thụ động và từng bước đưa học sinh vào tình huống dạy học có vấn đề phù hợp với mục tiêu bài dạy và phù hợp với từng nội dung bài dạy. 

Bên cạnh đó, người giáo viên cần phải biết phát huy tính tư duy, sáng tạo của học sinh khá giỏi. Là người giáo viên nhiều năm công tác tôi luôn trăn trở làm thế nào để kết hợp hài hoà giữa các học sinh giỏi, khá, trung bình ,yếu kém. Điều đó nảy sinh trong tôi những trăn trở: Làm thế nào để nâng cao chất lượng bộ môn toán? Làm thế nào để học sinh hứng thú, say mê trong khi học? có biện pháp nào để tạo niềm say mê cho các em?…..Với mong muốn hiện nay của tôi là tích cực hoá hoạt động của học sinh, khơi dậy và phát triển khả năng tự học, nhằm hình thành cho học sinh tư duy, tích cực, độc lập, sáng tạo. Vì vậy người giáo viên phải hết sức năng động sáng tạo vận dụng hợp lí các phương pháp dạy học phù hợp với hoàn cảnh thực tế của lớp, của trường mình với mục tiêu khắc phục cách dạy truyền thống, truyền thụ một chiều dạy áp đặt, học thụ động và từng bước đưa học sinh vào tình huống dạy học có vấn đề phù hợp với mục tiêu bài dạy và phù hợp với từng nội dung bài dạy. 

Với định hướng dạy toán một cách thật căn bản, xác định các vấn đề trọng tâm cơ bản để truyền thụ cùng với các tác động dạy học tích cực, lấp dần các chỗ trống kiến thức, từng bước rèn cho học sinh biết tự mình làm bài và chú ý rèn kỹ năng tính toán, kỹ năng làm bài tập.

Là giáo viên trực tiếp giảng dạy và tìm hiểu thực tiễn tại trường THCS Nguyễn Trường Tộ, tôi nhận thấy còn nhiều học sinh chưa nắm vững kiến thức cơ bản của môn Toán nói chung, phân môn Hình học nói riêng. Điều đó thể hiện qua chất lượng bộ môn vẫn còn thấp, các bài kiểm tra, bài thi chưa đạt yêu cầu còn nhiều. Quá trình kiểm tra đó cho thấy phản ứng từ phía học sinh là : phân môn Hình học khó tiếp thu, lượng kiến thức nhiều muốn tìm ra phương pháp giả tương đối khó đối với học sinh. Từ đó đã thúc đẩy tôi chọn và nghiên cứu đề tài: “ Một số biện pháp tạo hứng thú cho học sinh học môn Hình học 8”.

2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài.

  Hướng dẫn học sinh tiếp thu môn Toán nói chung, với đối tượng học sinh lớp 8  các em đã bắt đầu có biểu hiện của lứa tuổi “ tập làm người lớn” nên lời khen, lời động viên đối với các em phát huy hiệu quả không nhỏ. Bởi nó đã tác động vào thế giới tâm lí, tình cảm của các em khiến nảy sinh hứng thú về vấn đề đang được đặt ra hướng các em đến với những hành vi tự giác, chủ động và tích cực trong việc chiếm lĩnh tri thức. Đặc biệt với học sinh có biểu hiện chán học, khó tiếp thu hoặc không có tinh thần tiếp thu kiến thức sẽ khiến các em rơi vào tình trạng học sa sút. Bởi vậy người giáo viên phải dùng cái tâm của mình để giúp các em vượt qua trở ngại này vươn lên trong học tập. Và khi ấy người giáo viên thực sự dành cho các em một sự động viên, khích lệ kịp thời để tạo ra một bước đột phá trong học tập. Khi xác định được mục đích, ý nghĩa lớn lao của vấn đề  này mới có thể xây dựng được phương pháp phù hợp nhất. Bởi vậy biện pháp tạo hứng thú cho học sinh học phân môn Hình học 8 là một nội dung có tính chất quan trọng và lâu dài đối với nhà trường nói chung và từng giáo viên nói riêng. Khi xây dựng đề tài này bản thân tôi hướng đến mục đích cụ thể như vậy nhằm triển khai có hiệu quả phương pháp mà mình đã tích lũy qua nhiều năm làm công tác giảng dạy môn Toán cho học sinh THCS.

3. Đối tượng nghiên cứu.

   Học sinh khối 8.

4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu.

Trong sáng kiến này tôi chỉ nêu ra những hạn chế của học sinh khối 8 trường THCS Nguyễn Trường Tộ trong việc học môn toán nói chung và môn hình học nói riêng. Những khó khăn học sinh  mắc phải từ đó đưa ra các giải pháp tạo cho các em niềm say mê, hứng thú với bộ môn .Qua đó cải thiện và nâng cao chất lượng môn Toán trong nhà trường

5. Phương pháp nghiên cứu.

– Đọc tài liệu 

– Phương pháp nghiên cứu sư phạm (thông qua kết quả học sinh ….)

– Phương pháp quan sát (thông qua các tiết dự giờ thao giảng).

– Thông qua các tiết dạy thực tế trên lớp.

1. PHẦN NỘI DUNG

1. Cơ sở lý luận

Hoạt động sư phạm là một hoạt động đặc biệt vừa mang tính khoa học vừa mang tính nghệ thuật. Nó đòi hỏi người giáo viên một năng lực sư phạm vững vàng, một phương pháp giảng dạy phù hợp theo hướng tích cực giúp học sinh chủ động chiếm lĩnh kiến thức. Việc tạo cho học sinh niềm hứng thú học tập phân môn Hình học hoàn toàn phụ thuộc vào năng lực sư phạm của người giáo viên. Muốn đạt điều đó, bên cạnh việc trau bồi kiến thức chuyên môn thông qua các hình thức khác nhau thì việc nghiên cứu để tạo cho mình một  tiếng nói sư phạm riêng lại rất cần thiết. Điều đó giúp giáo viên có thể truyền thụ cho học sinh một cách nhẹ nhàng, dễ hiểu, phù hợp khả năng tiếp thu của từng đối tượng.

Bám sát định hướng chung của ngành trong việc đổi mới phương pháp dạy học Toán ở trường THCS là tích cực hóa hoạt động học tập của học sinh, khơi dậy và phát triển năng lực tự học, nhằm hình thành cho học sinh tư duy tích cực, độc lập sáng tạo, nâng cao năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề, rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm say mê, hứng thú học tập cho các em. Đặc biệt những năm học gần đây thì việc tạo hứng thú học tập cho học sinh cũng chính là tạo cho các em có niềm tin trong học tập, khơi dậy trong các em ý thức “ mỗi ngày đến trường là một ngày vui”. Đó chính là cơ sở để khẳng định tạo hứng thú cho học sinh học tập nói chung, phân môn Hình học nói riêng để học sinh có hứng thú học tập là nhiệm vụ của người làm công tác giảng dạy.

2. Thực trạng: 

2.1. Thuận lợi:

Học sinh đang ở lứa tuổi hiếu động, thích tò mò, ưa khám phá và muốn mọi người công nhận năng lực của mình.

Môn toán là môn khoa học luôn được chú trọng cao và được sự quan tâm hướng dẫn của nhà trường.

2.2. Khó khăn:

Nhiều học sinh không nhớ các kiến thức cũ, lượng kiến thức nhiều, trừu tượng nên các em khó nhớ, khó tiếp thu kiến thức mới, nhanh quên, chưa hệ thống được kiến thức, vì thế dễ dẫn đến chán nản, thiếu tự tin. Học sinh chưa có hứng thú với môn hình học.

* Các nguyên nhân, yêu tố tác động:

    Nếu phân môn Đại số các dạng bài tập thường có cách làm rất rõ ràng, chẳng hạn như: khi chia đa thức một biến đã sắp xếp, giải phương trình chứa ẩn ở mẫu thức, giải bài toán bằng cách lập phương trình thì SGK đưa ra các bước giải rất cụ