SKKN Một số biện pháp tổ chức trò chơi vận động cho trẻ mẫu giáo 4 – 5 tuổi

1. PHẦN MỞ ĐẦU
2. Lý do chọn đề tài

Trò chơi vận động là một trong những nội dung quan trọng trong chương trình giáo dục mầm non. Đặc biệt là đối với trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi. Trò chơi vận động tác động trực tiếp và hiệu quả đến quá trình phát triển thể chất, vận động, tạo cho trẻ niềm vui, niềm hứng khởi, khuyến khích trẻ tham gia tích cực vào các hoạt động giáo dục khác một cách tự giác. 

“Trò chơi vận động là phương tiện của giáo dục thể chất, là hoạt động có ý thức nhằm đạt được những kết quả, những mục đích có điều kiện đã được đặt ra. Trong khi thực hiện nhiệm vụ của trò chơi, mỗi người trong từng vai trò của mình phải sử dụng các hoạt động như nói, hát, trả lời, đi, chạy, nhảy, ném, vỗ, đập, leo trèo, mang vác, bò, trườn, vượt qua chướng ngại vật, tự bảo vệ mình, bảo vệ đồng đội ”[5]

Trò chơi vận động tác động tích cực đến sự phát triển thể chất của bé giúp các bé có cơ hội tốt nhất để tiếp thu, lĩnh hội những kiến thức về thế giới xung quanh.  Sự tinh nhạy của các giác quan giúp bé nhìn nhận các sự vật hiện tượng xung quanh một các đầy đủ hơn, chính xác hơn, tinh tế hơn từ đó phát triển nhận khả năng nhận thức của trẻ một cách tốt nhất. Trẻ khỏe mạnh, hồn nhiên khi được tham gia các trò chơi vận động. Trò chơi vận động được tổ chức một cách khoa học, vừa sức có tác động tích cực đến trẻ, khuyến khích trẻ hoạt động hết mình, chơi hết mình qua đó trãi nghiệm những kiến thức lĩnh hội được từ cuộc sống, biết rung cảm, xúc động trước vẻ đẹp kỳ diệu của sự vật, sự việc xung quanh giúp trẻ phát triển tình cảm thẩm mỹ trong sáng, lành mạnh. Những cảm xúc ban đầu ấy là cơ sở để hình thành những nét tính cách đặc trưng phù hợp độ tuổi. 

Tổ chức tốt trò chơi vận động  sẽ giúp bé chủ động, tích cực tham gia các hoạt động cùng cô, cùng bạn bè và những người xung quanh qua đó trẻ nắm được cách thức thực hiện các hành động, thao tác, kỹ năng từ cuộc sống qua đó trẻ hiểu biết hơn về cuộc sống, khao khát được thực hiện những gì mà mình mong muốn và cũng từ đó hình thành ở trẻ tình yêu lao động, phẩm chất tốt đẹp của con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Đối với trẻ 4-5 tuổi nhu cầu vận động, nhu cầu hoạt động  ngày càng tăng. Trò chơi vận động làm thỏa mãn những nhu cầu, những đòi hỏi, những nguyện vọng chính đáng của trẻ, tạo nhiều cơ hội để trẻ tiếp thu và lĩnh hội những kiến thức, kỹ năng cần thiết, hình thành thái độ hành vi đúng đắn cho trẻ, góp phần tích cực vào việc hình thành và phát triển nhân cách phù hợp độ tuổi.

Tuy nhiên, không phải lúc nào trò chơi vận động cũng được quan tâm tổ chức thực hiện một cách tốt nhất để có thể làm thỏa mãn nhu cầu học bằng chơi, chơi mà học của trẻ. Thực tế ở trường Mầm non hiện nay việc đầu tư khai thác tác dụng giáo dục của trò chơi vận động còn nhiều hạn chế. Nhiều khi giáo viên chưa dành thời gian để đầu tư, tìm hiểu, tận dụng, khai thác mặt tích cực của trò chơi vận động vì vậy việc tổ chức cho trẻ chơi còn chiếu lệ, đưa vào cho có nội dung, chưa chú ý sử dụng các biện pháp một cách linh hoạt. Nội dung trò chơi nhàm chán, lặp đi lặp lại, thiếu sự đa dạng về nội dung, hình thức và phương thức thực hiện. Với những lý do đó mà chất lượng, hiệu quả chưa đáp ứng được yêu cầu thực tại. 

Được tiếp cận đầy đủ, sâu sắc với chuyên đề phát triển vận động cho trẻ ở năm học trước. Sau khi nghiên cứu kỹ nội dung, phương pháp và biện pháp tổ chức thực hiện phát triển vận động cho trẻ, nghiên cứu nội dung các trò chơi vận động trong chương trình tôi đã nhận thức đầy đủ hơn về vai trò của trò chơi vận động đối với sự phát triển của trẻ. Từ nhận thức đó, năm học ………. tôi mạnh dạn lựa chọn các biện pháp tác động trong tổ chức trò chơi vận động cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi nhằm cải thiện tình hình thực tiễn góp phần nâng cao hơn nữa chất lượng giáo dục ở trường Mầm non.

2. Mục đích của việc tổ chức trò chơi vận động cho trẻ 4-5 tuổi

Nhằm tìm ra một số biện pháp tác động tích cực vào trong quá trình tổ chức trò chơi vận động cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi nhằm thỏa mãn nhu cầu hoạt động, vui chơi, học tập của trẻ, góp phần tích cực vào việc cung cấp kiến thức, rèn luyện kỹ năng, hình thành thái độ hành vi đúng đắn ngay từ tuổi mầm non góp phần tích cực vào việc việc hình thành nhân cách trẻ. Tạo cơ hội tốt nhất để trẻ tham gia các hoạt động một cách chủ động, tích cực ở những năm học tiếp theo.

3. Đối tượng nghiên cứu

Đối tượng tác động cụ thể, trực tiếp là trẻ 4-5 tuổi, trường mầm non Yên Trường, năm học ……….và những biện pháp tích cực, linh hoạt và hiệu quả trong tổ chức trò chơi vận động. Đó là kích thích hứng thú thu hút sự chú ý lôi cuốn trẻ tham gia tự giác, tích cực vào hoạt động vui chơi, tạo đồ dùng đồ chơi đẹp, hấp dẫn, tiện sử dụng khuyến khích trẻ tích cực, tự giác tham gia hoạt động, khai thác đa dạng các loại trò chơi vận động, coi trọng việc phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của trò chơi dân gian.

4. Phương pháp thực hiện

Để tổ chức tốt có hiệu quả trò chơi vận động cho trẻ 4-5 tuổi tôi đã sử dụng các phương pháp cụ thể sau đây:

– Nghiên cứu kỹ nội dung chương trình, xác định mục tiêu, yêu cầu cần đạt, xây dựng kế hoạch tổ chức trò chơi vận động cho trẻ phù hợp độ tuổi, phù hợp chủ đề, chủ điểm, nắm vững các phương pháp và biện pháp thực hiện.

– Thực hiện tổ chức trò chơi vận động một cách nghiêm túc, lồng ghép, đan xen phù hợp vào hoạt động mọi lúc, mọi nơi trong các hoạt động hàng ngày.

– Quan sát phân tích kết quả quan sát, đánh giá thực trạng một cách chính xác, thu thập những thông tin cần thiết làm cơ sở để đánh giá kết quả sau thực nghiệm.

– Thống kê đầy đủ số liệu cần thiết, xử lý chính xác các số liệu để đánh giá đầy đủ, xác thực, khách quan những vấn đề nêu ra.

1. NỘI DUNG SÁNG KIẾN

1. Cơ sở lý luận

Vui chơi là hoạt động chủ đạo đối với trẻ mầm non, thông qua vui chơi trẻ lĩnh hội, tiếp thu những kiến thức, kỹ năng cần thiết đồng thời  hình thành thái độ hành vi đúng đắn phù hợp độ tuổi một cách tự nhiên, thoải mái và không bị ràng buộc bởi bất kỳ một lý do nào. Được chơi, trẻ được thả sức mình vào những trò chơi đầy hứng thú cùng bạn bè, được giao lưu, tiếp xúc, hành động, thể hiện các mối quan hệ được qui định ở trò chơi, thực hiện luật chơi, cách chơi , phối hợp hành động cùng nhau vì vậy trẻ cần có sự thống nhất trong nhóm bạn bè, được nêu ý kiến, được chia sẻ, giúp đỡ nhau khi cần. Từ đó hình thành ở trẻ ý thức tập thể, tinh thần đoàn kết, sự gắn bó hỗ trợ nhau cùng thực hiện nhiệm vụ chung. “Thông qua chơi, trẻ học làm người” [2] .

Quá trình học tập của trẻ không chỉ đơn giản ở việc truyền thụ kiến thức một cách máy móc, khô khan, Những trò chơi giúp trẻ lĩnh hội, tiếp thu, cũng cố, trãi  nghiệm những kiến thức cần thiết được đan xen một cách hợp lý vào các giờ học, các hoạt động trong ngày làm cho giờ học ấy, hoạt động ấy trở nên sinh động, hứng thú, lôi cuốn kích thích trẻ tự giác tham gia hoạt động học tâp một cách tích cực hơn. Từ đó hình thành ở trẻ những kiến thức, kỹ năng và thái độ hành vi đúng đắn giúp trẻ dễ dàng thích ứng với cuộc sống thực tại cũng như chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ trong tương lai.

Chương trình chăm sóc giáo dục Mầm non qui định cụ thể các nội dung phát triển vận động cho trẻ ở các lứa tuổi trong đó nội dung trò chơi vận động được hướng dẫn một cách chi tiết, cụ thể theo từng chủ đề, chủ điểm. Đối với trẻ 4-5 tuổi trò chơi vận động không chỉ hướng dẫn trong chương trình mà còn có nhiều tài liệu hướng dẫn các loại trò chơi, từ các trò chơi vận động phát triển hệ thống các cơ đến các trò chơi rèn luyện tinh khéo, trò chơi luyện giác quan. Với trò chơi dân gian có cả sách hướng dẫn cụ thể cho thể loại này.

Việc tổ chức trò chơi vận động cho trẻ đòi hỏi giáo viên phải dành thời gian, công sức, tâm huyết của mình mới có thể khai thác đầy đủ những nội dun