SKKN Một số giải pháp nâng cao chất lương dạy chia số thập phân cho học sinh lớp 5

1. MỞ ĐẦU

1.1. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI

     Trong các môn học ở trường Tiểu học hiện nay, mỗi môn đều có một vị trí vô cùng quan trọng. Nó góp phần vào việc hình thành nhân cách, phẩm chất đạo đức con người phù hợp với thời đại mới. Cũng như các môn học khác, môn Toán có một vị trí đặc biệt quan trọng, nó nâng dần những tri thức cơ bản về kĩ năng tính toán để các em áp dụng vào cuộc sống hằng ngày. Môn Toán còn giúp học sinh phát triển tư duy, khả năng suy luận, trau dồi trí nhớ, giải quyết vấn đề có căn cứ khoa học, chính xác. Nó còn giúp học sinh phát triển trí thông minh, tư duy độc lập, sáng tạo, kích thích óc tò mò, tự khám phá và rèn luyện cách làm việc khoa học.

     Trong chương trình môn Toán lớp 5, số thập phân được xem như là một trong những nội dung trọng tâm của môn học. Việc nắm được kiến thức số thập phân trước hết giúp HS hoàn thành tốt nội dung chương trình môn học, hơn nữa các em còn vận dụng để tính toán các bài toán thường gặp. Vì xuyên suốt chương trình lớp 5 các phép tính, đổi đơn vị đo, toán giải,.. đều cần thực hiện phép tính với số thập phân. Trong quá trình giảng dạy, tôi nhận thấy nhiều học sinh chưa nắm tốt phần học về số thập phân. Các em khá lúng túng và khó khăn khi thực hiện các phép tính về số thập phân mà đặc biệt là phép chia số thập phân. Trong bốn phép tính cộng, trừ, nhân, chia của toán học thì phép tính chia là khó nhất, dễ sai nhất đối với học sinh. Sở dĩ, phép chia khó vì phép chia kết hợp cả phép trừ và phép nhân. Trong một phép tính, học sinh phải kết hợp cả ba tính chia, nhân và trừ nhẩm một cách thành thạo thì mới có thể  làm đúng được. Thực tế, trong các bài kiểm tra khảo sát, kiểm tra định kì các em thường không đạt điểm tối đa hoặc mất điểm trong phần này dẫn đến điểm bài kiểm tra không cao. Vậy làm thế nào để học sinh học tốt được phần này? Giáo viên cần có phương pháp cũng như biện pháp gì giúp học sinh thực hiện tốt phép chia số thập phân và hơn hết là làm sao để các em yêu thích môn Toán? Đó là điều bản thân tôi và các đồng nghiệp đều quan tâm, trăn trở. Đó  cũng chính là lí do tôi chọn đề tài “Một số giải pháp nâng cao chất lương dạy chia số thập phân cho học sinh lớp 5 Trường Tiểu học Đông Tân”.

1.2.MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU

     Tôi nghiên cứu đề tài này nhằm đưa ra một số biện pháp, giải pháp hướng dẫn học sinh thực hiện phép chia số thập phân. Từ đó, giúp học sinh nắm chắc được khái niệm số thập phân, nắm được cách làm, thực hiện các bước trong phép tính theo thứ tự, nắm chắc quy tắc thực hiện phép tính chia số thập phân, viết số đẹp, đặt dấu phẩy đúng vị trí. Để đạt được kết quả tốt nhất, tôi luôn luôn tìm tòi, nghiên cứu, sáng tạo, linh hoạt trong phương pháp giảng dạy, các hình thức tổ chức dạy học để phù hợp với từng đối tượng học sinh. Với mục tiêu duy nhất là giúp học sinh học tốt hơn, đạt kết quả cao hơn, để tiếp tục áp dụng vào các bài tập có liên quan đến số thập phân ở các phần sau và học tốt ở các lớp trên. Từ đề tài này, phần nào giúp cho bạn bè đồng nghiệp có thêm kinh nghiệm trong việc dạy học sinh chia 

số phập phân, góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục. 

1.3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU

  Một số kinh nghiệm nâng cao chất lượng dạy chia số thập phân cho học sinh lớp 5 Trường Tiểu học Đông Tân

 1.4.PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

+ Phương pháp nghiên cứu

+ Phương pháp điều tra, khảo sát thực tế lớp 5C Trường Tiểu học Đông Tân

+ Phương pháp quan sát.

+ Phương pháp đặt và giải quyết vấn đề.

+ Phương pháp hợp tác nhóm nhỏ.

+ Phương pháp đàm thoại

+ Phương pháp so sánh, phân tích tổng hợp.

+ Phương pháp thực nghiệm sư phạm.

+ Phương pháp thống kê toán học.

+ Phương pháp tổng kết kinh nghiệm.

2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm.

     Ở lớp 5, các em bước đầu được làm quen với số thập phân, khái niệm và cách thực hiện các phép tính về số thập phân. Chương trình gồm 31 tiết cộng, trừ, nhân, chia số thập phân. Chia số thập phân trong Chuẩn kiến thức kĩ năng được phân chia thành 5 dạng với 9 tiết thực dạy và một số tiết luyện tập. Đây là phần chiếm thời gian lớn nhất trong các bài học về phép tính với số thập phân. Với việc được làm quen với số thập phân, học sinh dễ dàng giải quyết được các phép tính chia có dư. Từ đó giúp các em áp dụng vào các bài toán thực tiễn trong cuộc sống. Việc không thực hiện được hoặc thực hiện sai phép tính chia số thập phân sẽ dẫn đến giải các bài toán có lời văn không chính xác. Từ thực tế của việc thực hiện phép tính chia số thập phân của học sinh trường Tiểu học Đông Tân nói chung và lớp tôi trực tiếp giảng dạy nói riêng, tôi mạnh dạn đưa ra “ Một số kinh nghiệm nâng cao chất lượng dạy chia số thập phân cho học sinh lớp 5 Trường Tiểu học Đông Tân”. 

2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.

     * Về học sinh: 

     Trường Tiểu học Đông Tân là trường học thuộc khu vực ven Thành phố nên đa  số học sinh là con nhà nông. Nhìn chung, các em ngoan ngoãn, thật thà và chăm chỉ, có ý thức học tập. Nhiều học sinh yêu thích học toán, có hứng thú, năng khiếu  về toán học. Bên cạnh đó còn không ít học sinh có ý thức học tập chưa tốt, các em còn ham chơi, có những em tiếp thu bài quá chậm, nhất là môn Toán. Do điều kiện gia đình nên nhiều phụ huynh còn chưa quan tâm đến con em đúng mực. Lớp 5C do tôi chủ nhiệm 100% học sinh là con em nông thôn. Bố mẹ các em hàng ngày chủ yếu phải đi làm thuê sinh sống. Thậm chí một số em còn có bố mẹ đi làm ăn xa, việc chăm sóc và nuôi dạy các em chủ yếu là ông bà hoặc chị em trong gia đình chăm sóc lẫn nhau. Vì vậy, các em thiếu sự quan tâm, chăm sóc, dạy dỗ của gia đình , việc học tập của các em chủ yếu phó mặc cho các thầy cô và nhà trường.

    – Năm học ………này, tôi được nhà trường phân công giảng dạy lớp 5C. Thời gian đầu năm học, tôi nhận thấy nhiều học sinh thực hiện chưa thành thạo 4 phép tính với số tự nhiên. Thậm chí, một số em chưa thuộc bảng cửu chương. Đây là một trong những khó khăn lớn trong việc nâng cao chất lượng môn toán nói chung và về các phép tính với số thập phân nói riêng. Khi dạy học sinh thực hiện phép chia các số tự nhiên, tôi đã gặp không ít khó khăn vì  nhiều em thực hiện phép chia còn chậm và yếu. Phần lớn các em chưa có kỹ năng ước lượng thương trong phép chia. Khi chia, một số em còn để  số dư lớn hơn hoặc bằng số chia hoặc khi hạ một chữ số tiếp theo ở số bị chia vào thực hiện phép chia được số bé hơn số chia các em cũng không viết 0  vào thương rồi mới chia tiếp.

    * Về giáo viên: 

    – Trong quá trình dạy học, tôi nhận thấy một số giáo viên còn hạn chế với việc đổi mới phương pháp dạy học, hình thức tổ chức dạy học và cách đánh giá học sinh theo các quy định hiện hành. Giáo viên dạy học vẫn còn mang tính áp đặt, chưa chú trọng đến tính tích cực, chủ động học tập, khả năng khám phá của học sinh. Nhiều giáo viên chưa làm rõ bản chất của số thập phân nên bài dạy chưa làm nổi bật kiến thức trọng tâm cho học sinh hiểu. 

    – Một số giáo viên khi dạy học chưa gắn bài học với thực tế nên học sinh khó hiểu bài;  chưa làm rõ mối quan hệ giữa số thập phân với số tự nhiên nên dẫn đến học sinh hiểu bài một cách máy móc,  làm bài hay nhầm lẫn.

Từ những thực trạng trên, đầu năm học ………tôi đã cho học sinh lớp 5C

( lớp dạy thực nghiệm) và lớp 5B ( lớp đối chứng) Trường Tiểu học Đông Tân