SKKN Một số giải pháp nâng cao chất lượng dạy và học môn sinh học lớp 8

MỤC LỤC

1. Mở đầu
2. 1.Lí do chọn đề tài.

Chất lượng dạy và học là mối quan tâm hàng đầu của nền giáo dục nước ta cũng như nhiều nước trên thế giới, hầu hết các nước đều ra sức tìm mọi biện pháp để nâng cao chất lượng dạy và học. Với mong muốn là làm sao để người dạy truyền đạt được kiến thức một cách dễ dàng, người học nắm bắt và vận dụng được kiến thức đó trong thời gian ngắn nhất vào thực tiễn, nghiên cứu một cách có hiệu quả. Do vậy càng ngày càng đặt ra những yêu cầu gay gắt trong việc nâng cao chất lượng giảng dạy và cách đánh giá người học như thế nào là khách quan, công bằng, là động lực thúc đẩy để người học nỗ lực phấn đấu vươn lên chiếm lĩnh và làm chủ kiến thức. Ai cũng biết rằng kiến thức chính là chìa khóa vạn năng để mở mọi cánh cửa ở tương lai và kiến thức chính là sự kế thừa thế hệ trước và sự phát triển của thế hệ nối tiếp sau. Nhưng làm thế nào để kế thừa và phát triển được ? Đây là câu hỏi mà mọi người đều đặt ra và có nhiều câu trả lời cho vấn đề đó. Ở đây tôi chỉ xin đưa một số vấn đề về giải pháp giảng dạy vì đây chính là yếu tố quyết định để người dạy và người học hoàn thành nhiệm vụ trọng tâm của mình.

 Là một giáo viên bộ môn Sinh học THCS trong nhiều năm qua tôi đã luôn cố gắng để tìm ra những phương pháp, giải pháp dạy học phù hợp cho từng khối lớp để đạt các mục tiêu nâng cao chất lượng dạy và học hiện nay. Như chúng ta đã biết Sinh học là khoa học thực nghiệm, trực quan, kiến thức gắn liền với thực tiễn, trong đó Sinh học 8 là phần kiến thức có thể nói là gần gũi với thầy và trò  nhất vì được nghiên cứu tìm hiểu về chính bản thân con người chúng ta, các kiến thức bài học liên quan chặt chẽ đến bảo vệ  sức khỏe, đến kĩ năng sống cần thiết cho học sinh áp dụng vào thực tiễn… Vì vậy, làm thế nào để cho học sinh hiểu được cặn kẽ những vấn đề các em tìm hiểu trong lý thuyết và cảm thấy hứng thú hơn khi học, phát huy được tính tích cực, sáng tạo của học sinh, tạo niềm tin, niềm vui trong học tập góp phần nâng cao chất lượng bộ môn là một câu hỏi lớn mà tôi luôn luôn mong muốn có lời giải đáp hoàn chỉnh. Xuất phát từ những vấn đề trên và một số kinh nghiệm trong giảng dạy bộ môn Sinh học, tôi đưa ra sáng kiến: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng dạy và học môn Sinh học 8 cho học sinh ở trường THCS Lâm Xa”

1.2. Mục đích nghiên cứu.

– Phân tích được thực trạng giảng dạy bộ môn Sinh học 8 hiện nay và đưa ra một số giải pháp giảng dạy bộ môn, phù hợp với điều kiện thực tiễn nhà trường nhằm góp phần nâng cao chất lượng dạy và học hướng tới mục tiêu chung của giáo dục là đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, có tri thức, có đạo đức, sức khỏe … đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc

– Qua sáng kiến hướng dẫn học sinh áp dụng kiến thức kiến thức Sinh học 8 vào thực tiễn đáp ứng nguyên lí giáo dục học đi đôi với hành, giáo dục kết hợp với lao động sản xuất, lí luận gắn liền với thực tiễn, giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình và giáo dục xã hội, nhằm góp phần nâng cao chất lượng dạy và học.

1.3. Đối tượng nghiên cứu.

Một số giải pháp nâng cao chất lượng dạy và học môn Sinh học 8 cho học sinh.

1.4. Phương pháp nghiên cứu.

         – Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết: Tham khảo, nghiên cứu tài liệu hướng dẫn về phương pháp, kỹ thuật dạy học tích cực. Nghiên cứu SGK, sách tham khảo, sách chuẩn kiến thức kĩ năng bộ môn Sinh học.

– Phương pháp quan sát sư phạm: Quan sát thái độ, mức độ hứng thú và sự tích cực học tập của học sinh.

– Phương pháp tổng kết, rút kinh nghiệm dạy và học: Tích lũy các giờ dạy trên lớp, dự giờ đồng nghiệp, đồng nghiệp dự giờ góp ý, tham gia các buổi tập huấn sinh hoạt chuyên môn đầy đủ.

          – Phương pháp thực nghiệm: Lựa chọn lớp thực nghiệm và lớp đối chứng; áp dụng dạy thử nghiệm trên lớp.

– Phương pháp phân tích: So sánh chất lượng giờ dạy, lực học, mức độ tích cực của học sinh khi chưa áp dụng SKKN với khi đã áp dụng SKKN.

2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm

2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm

       Dạy học và phát triển gắn bó chặt chẽ với nhau. Dạy học không chỉ nhằm cung cấp cho học sinh một khối lượng tri thức lí thuyết do nội dung chương trình và sách giáo khoa đã quy định, mà phải tổ chức các hoạt động tổ chức cho học sinh lĩnh hội tri thức một cách tích cực chủ động, độc lập để phát triển năng lực cũng như phát triển tư duy khoa học, rèn được trí thông minh, óc sáng tạo, suy nghĩ linh hoạt và vận dụng kiến thức  vào thực tế đời sống có hiệu quả. Đó là những phẩm chất trí tuệ của con người lao động mới theo đúng mục tiêu đào tạo của nhà trường, của cấp học. Để thực hiện tốt nhiệm vụ này, đòi hỏi giáo viên phải lựa chọn phương pháp dạy để học sinh huy động vốn hiểu biết đã có, sử dụng các thao tác tư duy phân tích, so sánh đối chiếu, rồi khái quát rút ra kết luận và giải đáp những vấn đề thực tiễn hoặc vấn đề  nhiệm vụ nhận thức đặt ra. Nghĩa là, học sinh tự giành lấy tri thức dưới sự tổ chức của giáo viên. 

 Đối với môn Sinh học nói chung và môn Sinh học 8 nói riêng việc dạy học gây được hứng thú, sự hấp dẫn trong tiết học sẽ giúp các em nhận  thấy kiến thức môn Sinh học thật gần gũi và bổ ích . Khi học sinh được hiểu thấu đáo các vấn đề Sinh học, được hướng dẫn cách vận dụng vào thực tiễn các em trở nên yêu thích Sinh học hơn, hứng thú với môn Sinh học, thấy được tầm quan trọng của Sinh học, cũng như các giá trị thực tiễn của Sinh học mang lại. Những yếu tố trên sẽ là cở sở, là tiền đề cho việc nâng cao thành tích học tập môn học của học sinh, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục chung. 

2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.