SKKN Một số giải pháp nâng cao hiệu quả công tác định hướng nghề nghiệp cho học sinh lớp 11 – 12 thông qua dạy học hướng nghiệp tại trường thpt

PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ 

  1 Lý do chọn đề tài 

 Sinh thời thủ tướng Phạm Văn Đồng đã nói: “Nghề dạy học là nghề cao quý nhất trong các nghề cao quý. Dưới ánh mặt trời không có nghề nào cao quý hơn nghề dạy học”. Nhà giáo Đàm Lê Đức cũng từng phát biểu “Giáo viên không phải là một nghề mà là một sứ mạng. Đó là trọng trách cao cả để dìu dắt học sinh mở rộng tầm nhìn, đánh thức tâm hồn, định hướng tương lai, giúp những công dân tương lai ngày càng hoàn thiện về trí tuệ, tâm hồn và nhân cách”. Tôi luôn tự hào về nghề nhà giáo tôi yêu. Nhiệm vụ của người giáo viên không chỉ là phát huy trí tuệ của học sinh mà còn vun đắp tâm hồn và giúp các em từng bước hoàn thiện nhân cách và cũng là người có vai trò quan trọng trong việc định hướng nghề nghiệp cho học sinh. Điều này không thể phủ nhận được vai trò của giáo viên chủ nhiệm (GVCN). 

 Định hướng nghề nghiệp là một vấn đề quan trọng đối với mỗi người đặc biệt là đối với nhóm học sinh (HS) chuẩn bị kết thúc chương trình học phổ thông. Bởi lý do tuổi này các em bắt đầu nhận thức và suy nghĩ về ngành nghề sẽ theo học, mong muốn về công việc, nơi làm việc và môi trường làm việc trong tương lai. Trong những năm qua Đảng và nhà nước ta luôn quan tâm tới hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho HS, coi GDHN là một bộ phận của GDPT toàn diện. Ngành giáo dục nước ta đã ban hành nhiều văn bản nêu rõ mục đích, nhiệm vụ, nội dung hình thức GDHN trong trường phổ thông. Tuy nhiên thực tế cho thấy chương trình GDHN cho học sinh trung học phổ thông vẫn còn nhiều bất cập, tình trạng học sinh lúng túng không định hướng rõ được ngành nghề. Với đối tượng học sinh khá giỏi sẽ đổ xô vào những nhóm ngành nghề “hot”, nhóm học sinh trung bình thì không định hướng được tương lai sẽ làm gì. Đây là thách thức lớn đối với nhóm, HS THPT ở khu vực miền núi, vùng sâu vùng xa nơi điều kiện kinh tế nghèo và hoạt động hướng nghiệp chưa thật sự hiệu quả.  

 Trong suốt hơn 10 năm đi dạy và làm công tác chủ nhiệm bản thân tôi luôn đau đáu về vấn đề lựa chọn nghề nghiệp tương lai của học sinh. Ở độ tuổi của các em để thấy rõ được đam mê thật sự của bản thân là gì, năng lực thật sự của cá nhân ra sao và nhu cầu của xã hội như thế nào là rất khó. Các em lựa chọn nghề nghiệp, lựa chọn con đường tương lai của mình rất mơ hồ và cũng không ít em nuối tiếc vì những gì mình đã chọn. Bên cạnh những học sinh thỏa mãn với lựa chọn của mình thì cũng có những học sinh phải bỏ dở giữa đường vì đi sai hướng. Mặc dù việc định hướng nghề nghiệp cho học sinh là một vấn đề được các nhà giáo dục hết sức quan tâm thế nhưng để làm hết vai trò của một GVCN trong việc định hướng nghề nghiệp cho học sinh thì chưa hẳn. Thấy rõ được điều đó nên chúng tôi đã tiến hành nghiên cứu và thực hiện đề tài: “Một số giải pháp nâng cao hiệu quả công tác định hướng nghề nghiệp cho học sinh lớp 11 – 12 thông qua dạy học hướng nghiệp tại trường THPT Quỳnh Lưu 4”. Quá trình thực hiện chúng tôi đã đạt được những kết quả như ý muốn và bên cạnh vẫn còn những thiếu sót cần bổ sung và thay đổi.  

2. Mục đích nghiên cứu 

Nếu nói rằng đề tài này có mới mẻ không thì tôi khẳng định nó hoàn toàn không mới. Đây là một vấn đề có tính phổ quát, từ trước tới nay các cấp lãnh đạo, các cơ sở giáo dục, toàn xã hội hết sức qua tâm tới vấn đề định hướng nghề nghiệp chpo học sinh. Tuy nhiên đánh giá và phát huy vai trò của GVCN trong việc định hướng nghề nghiệp cho học sinh thì chưa thật sự được quan tâm và nghiên cứu đúng mực. Khi nghiên cứu và thực hiện đề tài chúng tôi hi vọng có thể đề xuất được những giải pháp mà bản thân chúng tôi đã thực hiện để lan rộng tới các 

GVCN cũng như các GV chịu trách nhiệm trong hoạt động hướng nghiệp của học sinh.  

3. Nhiệm vụ nghiên cứu 

Qua việc nghiên cứu đề tài để thấy được thực trạng của hoạt động hướng nghiệp tại trường THPT Quỳnh Lưu 4 và khả năng định hướng nghề nghiệp của cá nhân các em hs từ đó đưa ra giải pháp hợp lý hiệu quả. 

4. Đối tƣợng nghiên cứu 

Chúng tôi nghiên cứu về công tác hướng nghiệp hiện nay ở trường PT nói chung và trường THPT Quỳnh Lưu 4 nói riêng đặc biệt là vai trò của GVCN trong công tác hướng nghiệp cho học sinh. 

5. Phạm vi nghiên cứu 

Phạm vi của đề tài chỉ nghiên cứu hoạt động dạy học hướng nghiệp đối với học sinh lớp 11 – 12 tại trường THPT Quỳnh Lưu 4 nhằm nâng cao hiệu quả công tác hướng nghiệp và vai trò của GVCN. 

6. Phƣơng pháp nghiên cứu 

• Nghiên cứu lý thuyết: Nghiên cứu về chương trình GDHN dành cho học sinh lớp 11 – 12. Tìm hiểu, nghiên cứu về các ngành, nghề, các trường ĐH, CĐ, xu hướng, nhu cầu tuyển dụng của xã hội. Nghiên cứu về yêu cầu đổi mới của GDPT 2018.  

• Phương pháp thực nghiệm sư phạm: Tiến hành dạy học có đối chứng để rút ra những kết luận khái quát và đề xuất một số biện pháp sư phạm. 

• Phương pháp khảo sát: Khảo sát về việc định hướng nghề nghiệp trong tương lai của học sinh, khảo sát về công tác dạy học hướng nghiệp của giáo viên.