SKKN Một số giải pháp tạo hứng thú học tập môn thể dục thông qua việc sử dụng trò chơi cho học sinh lớp 3

1. MỞ ĐẦU

1.1. Lý do chọn đề tài

Như chúng ta đã biết mục tiêu giáo dục hiện nay là hình thành cho học sinh những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về sức khỏe, trí tuệ, kỹ năng sống cơ bản để học tiếp lớp trên hoặc đi vào cuộc sống lao động.

Tháng 3 năm 1946 Bác Hồ đã ra lời kêu gọi toàn dân tập thể dục: “Giữ gìn dân chủ, xây dựng nước nhà, gây đời sống mới, việc gì cũng cần có sức khỏe mới thành công. Mỗi một người dân yếu ớt tức làm cho cả nước yếu ớt một phần; mỗi một người dân mạnh khỏe tức là làm cho cả nước mạnh khỏe. Vậy nên luyện tập thể dục, bồi bố sức khỏe là bổn phận của mỗi người dân yêu nước”. [1]

Môn thể dục là môn đặc thù trong trường tiểu học, người giáo viên là người giữ vai trò chủ đạo trong quá trình dạy học; học sinh tiếp nhận kiến thức và tập luyện một cách chủ động, tích cực. Để giờ dạy thành công giáo viên phải tích cực, sáng tạo và linh hoạt trong việc sử dụng phương pháp, đồ dùng dạy học một cách hợp lý để nâng cao chất lượng dạy học.Thể lực của mỗi em sẽ được nâng cao qua việc tập luyện thường xuyên hệ thống các bài tập và qua các trò chơi vận động. Trong dạy học thể dục, trò chơi vận động không thể thiếu trong mỗi tiết học, vì trò chơi sẽ giúp các em giảm bớt căng thẳng, vui vẻ, thoải mái giúp các em tiếp thu bài nhanh phát triển tốt các tố chất thể lực (nhanh, mạnh, bền, mềm dẻo, khéo léo), đem lại sức khỏe, tinh thần đoàn kết…cho học sinh mà còn góp phần đào tạo con người, phát triển toàn diện. Thế nhưng một số học sinh hiện nay thường ham chơi các trò chơi điện tử và thích ăn các đồ ăn, thức uống đóng gói, đóng hộp có chứa nhiều chất béo, ít tham gia các hoạt động thể dục thể thao dẫn đến thừa cân béo phì ngày càng phổ biến.

1.2. Mục đích nghiên cứu đề tài

– Tạo hứng thú học tập môn thể dục thông qua phần trò chơi vận động phát triển các tố chất thể lực trong môn thể dục cho học sinh trường Tiểu học Nga Bạch.

1.3. Đối tượng nghiên cứu

– Học sinh lớp 3 Trường Tiểu học Nga Bạch.

1.4. Phương pháp nghiên cứu

  – Phương pháp nghiên cứu tài liệu

  – Phương pháp quan sát sư phạm

  – Phương pháp điều tra

  – Phương pháp phỏng vấn

  – Phương pháp khảo sát điều tra

2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

Nội dung dạy học thể dục cho ta thấy lượng vận động đủ giúp các em cân bằng giữa cơ thể và điều kiện sinh hoạt, góp phần làm cho cơ thể phát triển toàn diện, cân đối, tạo cơ sở tốt để nâng cao sức khỏe, khả năng học tập, vui chơi… Trong đó trò chơi vận động là phương pháp tập luyện, hoạt động trò chơi vận động là nhằm rèn luyện các tố chất vận động cho trẻ, là phương tiện chủ yếu giáo dục thể lực, giải quyết các nhiệm vụ vận động dưới dạng trò chơi nên trẻ vận động tích cực thoải mái.

“Ở đầu cấp học trò chơi diễn ra theo xu hướng hình thành thói quen vận động, khả năng giao tiếp các mối quan hệ cá nhân với tập thể tạo cho học sinh môi trường  hoạt động tự nhiên, kích thích và đảm bảo sự phát triển thể chất một cách bình thường. Ngoài ra, trò chơi vận động còn là phương tiện vui chơi giải trí, là một hoạt động có tính văn hóa, một hình thức nghỉ ngơi tích cực, có tác dụng giải tỏa tâm lý sau những giờ học căng thẳng, trò chơi góp phần nâng cao đời sống tinh thần, tăng cường sức khỏe và phát triển các tố chất thể lực cho học sinh” [2]. Mặt khác các em đang ở độ tuổi từ 8 – 9 tuổi có một số đặc điểm tâm sinh lý còn hồn nhiên, chưa cân bằng nên biểu hiện ở môn học và nhất là ở các trò chơi chưa được chính xác, các em rất hiếu động nên rất khó khăn khi tổ chức trò chơi, hoặc tham gia chơi nhưng chưa đúng yêu cầu của trò chơi. Qua quá trình giảng dạy tôi thấy trò chơi qua các lớp học thường lặp đi, lặp lại một cách đơn điệu cách chơi, luật chơi, cách thưởng phạt và hình thức chơ. Là giáo viên phụ trách môn học tôi nghĩ nên phải thay đổi trò chơi hay cách chơi mới tạo nên một tiết học vui vẻ ấn tượng.

      “Ở lứa tuổi này cơ thể các em đang trong thời kỳ phát triển mạnh nên các em rất thích chơi trò chơi vận động như chạy, nhảy, nô đùa…các em thích quan sát các đồ dùng màu sắc sặc sỡ, khả năng phân tích tổng hợp còn sơ đẳng, trong quá trình phát triển trẻ luôn bộc lộ những ý nghĩ của mình một cách vô tư, hồn nhiên, thật thà và ngay thẳng; những năng lực, tố chất của các em còn mang tính tiềm ẩn, chưa được bộc lộ rõ rệt nên rất khó khăn khi tổ chức trò chơi, hoặc tham gia chơi nhưng chưa đúng yêu cầu của trò chơi. Trò chơi vận động là một trong những phương tiện giáo dục thể chất nhằm rèn luyện khả năng nhanh nhẹn, khéo léo, thông minh, tinh thần đoàn kết, khả năng vượt qua khó khăn…”[3]. Muốn được vậy, người giáo viên phải khéo léo, tế nhị khi tác động đến các em, nên dẫn dắt các em đi từ hình ảnh trực quan sinh động hấp dẫn thông qua các hoạt động cụ thể đó là trò chơi vận động trong các giờ học bước đầu giúp học sinh lớp 3 yêu thích và hưng thú với môn thể dục. Đề tài này nhằm tìm ra những học sinh có năng khiếu, tố chất thể thao để bổ sung cho đội tuyển học sinh giỏi của nhà trường nói riêng và ngành giáo dục nói chung.

2.2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm

1. Thực trạng chung: 

Những năm học vừa qua tôi được ban giám hiệu trường tiểu học Nga Bạch phân công giảng dạy môn thể dục tại trường. Qua thực tế công tác tôi nhận thấy rằng thực trạng học sinh tham gia học môn thể dục nói chung tính tự giác chưa cao các em ngại vận động, khi giáo viên cho các bài tập các em thường trốn tránh. Mặt khác lứa tuổi học sinh tiểu học nói chung và học sinh lớp 1 nói riêng là lứa tuổi mới chuyển giao từ mầm non lên, nên các em còn nhều bỡ ngỡ, rụt rè, e thẹn, ngại và sợ vận động. Các em chưa nhận thức được rõ về việc tập luyện thể dục. Vì vậy, việc làm cho học sinh yêu thích tiết học ở trường đang là một vấn đề đặt ra cho mỗi giáo viên thể duc.

Qua quá trình giảng dạy tôi thấy trò chơi qua các lớp học thường lặp đi, lặp lại một cách đơn điệu từ cách chơi, luật chơi, cách thưởng phạt và hình thức chơi. Là giáo viên phụ trách môn học tôi nghĩ nên phải thay đổi trò chơi hay cách chơi mới tạo nên một tiết học vui vẻ ấn tượng. Muốn được vậy, người giáo viên phải khéo léo, tế nhị khi tác động đến các em, nên dẫn dắt các em đi từ hình ảnh trực quan sinh động hấp dẫn thông qua các hoạt động cụ thể đó là trò chơi vận động trong các giờ học bước đầu giúp học sinh lớp 3 yêu thích và hứng thú với môn thể dục.

Vấn đề về cơ sở vật chất luôn là yếu tố quan trọng đối với các môn học. Tuy nhiên cũng giống như các trường khác trong huyện, trường cũng chưa có nhà tập đa năng thể dục. Vì thế mỗi khi thời tiết không thuận lợi như mưa, rét, nắng to…thì giáo viên phải cho học sinh học trong lớp. Học trong lớp nội dung học luôn bị hạn chế bởi không có không gian học hoặc sợ làm ảnh hưởng đến các lớp học bên cạnh nên nội dung học bị đơn điệu dễ gây nên sự nhàm chán cho các em; Để các em vừa được học tâp, vừa được vui chơi đòi hỏi người giáo viên sự nhiệt tình, tận tuỵ, tìm tòi những nội dung, phương pháp tích cực, những trò chơi hấp dẫn đổi mới và linh hoạt để lôi cuốn học sinh mà lại vừa đảm bảo chương trình mà bộ đã đề ra. 

Dụng cụ phục vụ cho môn học tuy đã có sự đầu tư từ cấp trên và Ban giám hiệu, tuy nhiên qua thời gian đã bị mất và hư hỏng nhiều, chưa đáp ứng được nhu cầu thực tiễn. Trò chơi qua các lớp học thường lặp đi lặp lại một cách đơn điệu, cách chơi, luật chơi, cách thưởng phạt và hình thức chơi, điều đó làm các em cảm thấy nhàm chán đối với môn học.

1. Về phía giáo viên:

Qua tìm hiểu việc dạy học thể dục, bản thân nhận thấy: Giáo viên đã quan tâm đến việc tổ chức các trò chơi cho học sinh, tuy nhiên giáo viên ít thay đổi cách chơi cùng một trò chơi qua các tuần, qua các lớp, nên học sinh không hào hứng, tham gia không tích cực, dẫn đến chất lượng tổ chức trò chơi vận động còn thấp thiếu tác động rèn luyện cơ thể cho học sinh, lượng vận động  thấp gây nhàm chán dẫn tới chất lượng môn học chưa cao. 

– Một số giáo viên chưa thực sự quan tâm đến tạo hứng thú trong giờ học cho học sinh nên việc chuẩn bị đồ dùng dạy học chưa đầy đủ, chưa biết cách tạo cho giờ học hấp dẫn, lôi cuốn học sinh say mê học tập.

– Giáo viên mới chỉ cho học sinh tập luyện những nội dung và trò chơi có trong chương trình giảng dạy mà chưa quan tâm đến những trò chơi mà học sinh yêu thích và đưa trò chơi dân gian khác vào môn học nên nội dung còn khô khan. Tỷ lệ học sinh yêu thích và hứng thú với môn học chưa thực sự cao. 

1. Về phía học sinh:

Thời gian học 1 tháng đầu của năm học ………, tôi vừa giảng dạy vừa tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lý, tìm hiểu thực trạng về ý nghĩa môn học thể dục, tôi nhận thấy các em là những học sinh vô tư hồn nhiên và ham học hỏi, ngoan ngoãn, biết giúp đỡ bạn bè và nghe lời thầy cô giáo. Tuy nhiên, một số em còn rụt rè trước đám đông, xem nhẹ giờ thể dục, không thích học môn thể dục vì phải đứng mỏi chân, ngại và sợ vận động, các em tập thiếu nghiêm túc, tập các động tác thiếu chuẩn xác, sai kỹ thuật nên không có tác dụng rèn luyện thân thể. Các em thích giờ thể dục nhưng chỉ là để thay đổi không khí, để được vui chơi chứ không phải để tập luyện. Từ nguyên nhân trên đã ảnh hưởng đến chất lượng môn thể dục.

Qua tìm hiểu thực trạng như đã nêu ở trên, tôi đã tiến hành khảo sát sự yêu thích của học sinh đối với bộ môn thể dục để đưa ra phương pháp sử dụng trò chơi hợp lý nhằm gây hứng thú giúp học sinh tập luyện hiệu quả hơn.