SKKN Một số kinh nghiệm nâng cao chất lượng dạy học môn Toán cho học sinh lớp 3

1. MỞ ĐẦU
2. Lý do chọn đề tài:

Ngành giáo dục là chiếc nôi đào tạo ra những con người có đầy đủ những phẩm chất và trình độ văn hóa. Để làm được việc đó thì bậc Tiểu học giữ một vai trò hết sức quan trọng. Ở bậc Tiểu học, học sinh được trang bị những kiến thức cơ bản, trọng yếu giúp các em hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đặc điểm trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và kĩ năng cơ bản góp phần hình thành nhân cách. 

         Toán học là một môn khoa học nghiên cứu về thế giới hiện thực trong cuộc sống và ứng dụng nó vào cuộc sống.

Trong hệ thống kiến thức cơ bản, toán học đóng một vị trí quan trọng trong việc ứng dụng vào hoạt động sản xuất cũng như lĩnh vực nghiên cứu toán học của các nhà khoa học. Đặc biệt là cung cấp các tri thức khoa học tự nhiên cho người học. Từ đó làm cơ sở tiền đề, vốn tri thức để phục vụ con người, cải tạo thế giới tự nhiên.

Toán học góp phần phát triển tư duy lôgic biện chứng cùng với các môn tự nhiên và xã hội khác. Nó bồi dưỡng và phát triển những thao tác trí tuệ cho học sinh, thông qua đó mà các em nhận thức thế giới hiện thực từ cụ thể hóa đến khái quát hóa. Từ đó tạo điều kiện cho các em có phương pháp suy nghĩ, suy luận và giải quyết vấn đề có căn cứ chính xác, toàn diện.

Môn Toán có tác dụng bồi dưỡng trí thông minh, tư duy độc lập, linh hoạt, sáng tạo trong quá trình hình thành nề nếp và tác phong làm việc khoa học. Vì vậy, yêu cầu đặt ra là phải không ngừng nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện mà một trong những yếu tố để nâng cao giáo dục toàn diện là phải lấy đổi mới phương pháp dạy học làm then chốt. 

Trong trường Tiểu học hiện nay, cùng với môn Tiếng Việt, môn Toán là môn có thời lượng giảng dạy cao hơn hẳn các môn học khác. Điều đó cho thấy môn Toán hết sức quan trọng trong việc dạy học. Vì vậy, để giúp học sinh nắm vững kiến thức kĩ năng làm nền tảng cho việc học tốt môn Toán  là một vấn đề hết sức quan trọng đòi hỏi người làm công tác giáo dục phải nghiên cứu, tìm những biện pháp giảng dạy hay, giúp học sinh dễ hiểu, phù hợp để hình thành kiến thức, kĩ năng nhằm giúp học sinh học tốt môn Toán.

Trước mục tiêu của giáo dục và yêu cầu của việc dạy học hiện nay. Việc nâng cao chất lượng dạy học là rất cần thiết. Vậy làm thế nào để năng cao chất lượng giảng dạy môn toán. Với những kinh nghiệm của bản thân trong nhiều năm giảng dạy khối 3, tôi xin mạnh dạn đưa ra “ Một số kinh nghiệm nâng cao chất lượng dạy học môn Toán cho học sinh lớp 3″

2. Mục đích nghiên cứu:

      Qua đề tài này, tôi muốn góp phần nhỏ vào việc nâng cao chất lượng dạy học môn Toán để tìm ra phương pháp giúp giáo viên dạy môn Toán cho học sinh lớp 3 được tốt hơn.

3. Đối tượng nghiên cứu: 

– Phương pháp dạy học môn toán lớp 3.

– Các biện pháp nâng cao hiệu quả dạy và học toán 3.

– HS lớp 3B trường Tiểu học Thịnh Lộc.

4. Phương pháp nghiên cứu:

– Phương pháp điều tra.

– Phương pháp trắc nghiệm.

– Phương pháp trực quan.

– Phương pháp đàm thoại, gợi mở.

– Phương pháp luyện tập.

1. NỘI DUNG
2. Cơ sở lí luận:

      Dạy học Toán là một bộ phận của giáo dục tiểu học. Do đó, môn Toán có nhiệm vụ góp phần vào thực hiện nhiệm vụ và mục tiêu của bậc học, đó là: Trang bị cho học sinh một hệ thống kiến thức và kĩ năng cơ bản, cần thiết cho việc học tập tiếp hoặc đi vào cuộc sống. Giúp học sinh biết vận dụng kiến thức vào hoạt động thiết thực trong đời sống, từng bước hình thành, rèn luyện thói quen và tác phong làm việc khoa học, phát triển hợp lí phù hợp với tâm lí của từng lứa tuổi. Tạo tiền đề cho học sinh học tốt các môn học còn lại.

            Xuất phát từ nhu cầu thực tiễn của công cuộc đổi mới đất nước cần có những con người lao động năng động, sáng tạo, sẵn sàng thích  ứng với điều kiện đổi mới đang diễn ra hằng ngày. Một trong những quan điểm dạy học hiện đại hiện nay đó là tích cực hóa hoạt động học tập của học sinh trong quá trình dạy học nói chung và dạy học toán nói riêng. Trong dạy học toán, giáo viên là người tổ chức, hướng dẫn học sinh huy động những kiến thức học sinh đã được học để tiếp thu kiến thức mới và vận dụng tốt để luyện tập thực hành. Điều này đòi hỏi giáo viên trong mỗi tiết dạy phải tăng cường các yếu tố giải quyết các câu hỏi, các bài tập có tình huống, có vấn đề,…để học sinh tìm ra tri thức và chiếm lĩnh tri thức đó.

Mặt khác, học sinh Tiểu học rất hiếu động, thích hoạt động, thích khám phá cái mới lạ, nhưng việc hình thành kĩ năng, kĩ xảo lại kém bền vững. Mức độ tư duy của các em đi từ tư duy cụ thể đến tư duy trừu tượng. Học sinh thường dựa vào những đặc điểm bề ngoài của sự vật, hiện tượng để khái quát hóa thành khái niệm. Hoạt động phân tích- tổng hợp còn sơ đẳng, chủ yếu được tiến hành khi tri giác trực tiếp các đối tượng trực quan. Vì vậy khi dạy học Toán, giáo viên cần quan tâm đến việc rèn kĩ năng tìm hiểu đề, tìm cách giải và trình bày cách giải cho học sinh. 

          Đối với học sinh Tiểu học, tuổi của các em là tuổi chơi mà học, học mà chơi. Các cơ quan trong cơ thể chưa hoàn thiện nên mức độ tập trung chú ý lâu chưa bền vững, ngồi lâu trong một tiết học nếu không thay đổi hình thức tổ chức dạy học các em sẽ không thấy thoải mái. Bời vậy, cần có những hình thức tổ chức hoạt động dạy học linh hoạt để các em có cơ hội vừa học, vừa vận động cơ thể. Những hoạt động gây hứng thú sẽ khuyến khích các em chủ động học tập, thích học, khơi dậy tính tò mò, phát triển năng lực, tìm ra những điểm mới trong hệ thống kiến thức sẽ có tác dụng làm cho học sinh nhớ lâu, nhớ kĩ, hiểu sâu trong việc lĩnh hội tri thức.

  2.Thực trạng của việc dạy và học môn Toán lớp 3 ở trường Tiểu học Thịnh Lộc:

Năm học ………..,  tôi được phân công giảng dạy lớp 3B, với tổng số 20 học sinh, trong đó có 8 nữ và 12 nam. Đa số các em đều là con em gia đình thuần nông và các em có cùng độ tuổi.

       Qua nghiên cứu nội dung sách giáo khoa, đối chiếu với việc giảng dạy ở trên lớp, kết hợp trao đổi với đồng nghiệp lâu năm tôi rút ra nhận định chung như sau:

   a.Về  giáo viên:

           -Việc dạy học còn thiên về truyền thụ kiến thức theo kiểu áp đặt, chưa chú ý phát huy tính tích cực, chủ động phát hiện kiến thức ở học sinh.

          – Trong quá trình dạy giáo viên chưa chú trọng đến việc phân tích đề bài, xác định từ khóa mấu chốt của đề bài toán mà giáo viên chỉ yêu cầu học sinh đọc đề bài, gọi học sinh lên bảng làm rồi nhận xét đúng sai sau khi học sinh giải. Các em thường đọc đề xong là làm luôn không biết suy luận kiểm tra sai hay đúng.

          – Môn Toán rất khô cứng và khi giảng dạy ở một số giáo viên chưa linh hoạt trong việc tổ chức dạy học vì thế, chưa tạo được sự hứng thú khi dạy và học phân môn này, tình trạng như trên vẫn còn tồn tại dẫn đến hiệu quả trong tiết Toán chưa đạt được như mong muốn.