SKKN Một số kinh nghiệm rèn kỹ năng phát âm và phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 -36 tháng thông qua trò chơi

                                                     MỤC LỤC

1. MỞ ĐẦU

      1.1 . Lý do chọn đề tài:

        Ngôn ngữ đối với con người nói chung, với sự phát triển của trẻ mầm non nói riêng (đặc biệt là trẻ 2 – 3 tuổi) có một vị thế hết sức quan trọng. Nó là một trong những cơ sở, tiền đề để cho trẻ phát triển toàn diện về cả thể chất lẫn tinh thần. Ngôn ngữ giúp cho sự phát triển tư duy của trẻ. Ngôn ngữ là phương tiện giúp cho chúng ta và nhất là trẻ em giao tiếp với mọi người và giúp trẻ dễ dàng hoà đồng vào cuộc sống một cách thân thiện nhất, nói sao cho mọi người hiểu, hiểu khi người khác nói đó là điều cần thiết khi giao tiếp. Đồng thời, thông qua giao tiếp giúp trẻ phát triển trí tuệ để nhận biết thế giới xung quanh và phát triển tình cảm của trẻ [6]

          Trẻ ở độ tuổi Nhà Trẻ (trẻ 24- 36 tháng) chủ yếu sử dụng ngôn ngữ nói để giao tiếp và tìm hiểu về thế giới xung quanh và là thời kỳ tích luỹ vốn từ của trẻ. Để trẻ không bị mắc các tật về ngôn ngữ sau này, thời kỳ này các giáo viên cần hết sức chú ý đến rèn luyện phát âm và phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Đặc điểm tâm lý của trẻ trong giai đoạn 24 – 36 tháng tuổi là trẻ hết sức hiếu động, hoạt động với đồ vật là hoạt động chủ đạo của trẻ. Để thực hiện việc giáo dục trẻ ở bậc học mầm non đạt kết quả tốt thì cần nắm chắc đặc điểm phát triển tâm lý của trẻ và thực hiện phương châm giáo dục “học mà chơi, chơi mà học”. Trò chơi là một trong những phương tiện quan trọng nhất để phát triển trí tuệ, đạo đức, thẩm mỹ và thể lực. Riêng với trẻ 2 – 3 tuổi, ngoài hoạt động đối với đồ vật là hoạt động chủ đạo thì trò chơi không thể thiếu trong cuộc sống của trẻ. Chơi là nhu cầu tự nhiên của trẻ, trẻ cần chơi như cần cơm ăn, nước uống, không khí để thở.[6]

       Qua trò chơi giúp trẻ lĩnh hội những trí thức tiên tiến, khoa học một cách nhẹ nhàng, thoải mái giúp trẻ phát triển ngôn ngữ tích luỹ vốn từ. Trò chơi còn giúp trẻ phát triển các tố chất vận động nhanh, mạnh và khéo léo. Việc tổ chức, hướng dẫn trẻ chơi các trò chơi có mục đích, có nội dung phong phú theo yêu cầu và nhiệm vụ giáo dục sẽ có tác động mạnh mẽ đến trẻ về cả ý thức tình cảm, ý chí và hành vi của trẻ.[1]

       Ý thức được điều đó, là một giáo viên được phân công dạy trẻ  ở lứa tuổi 24 – 36 tháng bản thân tôi nhận thấy ở lớp tôi có rất nhiều cháu nghe, hiểu tốt nhưng khả năng phát âm và diễn đạt bằng lời lại hạn chế. Từ đó, tôi luôn băn khoăn, trăn trở suy nghĩ làm thế nào để phát triển tốt ngôn ngữ cho trẻ, giúp trẻ phát âm đúng, diễn đạt được ý muốn của mình [1]

       Qua một thời gian tìm tòi, sáng tạo, tôi đã mạnh dạn chọn đề tài: 

“Một số  kinh nghiệm  rèn kỹ năng phát âm và phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 -36 tháng thông qua trò chơi ở trường mầm non Thiệu Phú, Thiệu Hóa, Thanh Hóa” với mục đích trao đổi đồng nghiệp một phần nhỏ trong phương pháp giáo dục trẻ. Rất mong được sự góp ý của đồng nghiệp.

           1.2. Mục đích nghiên cứu:

         – Đánh giá thực trạng của việc tổ chức các trò chơi cho trẻ nhà trẻ 24 -36 tháng tuổi qua các hoạt động ở trường mầm non.

         – Đề xuất những kiến nghị và giải pháp thực hiện nhằm nâng cao chất lượng của việc tổ chức trò chơi cho trẻ nhà trẻ 24 – 36 tháng tuổi ở trường mầm non. 

            1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:

        – Thực trạng của quá trình tổ chức trò chơi và tổ chức hoạt động phát triển ngôn ngữ thông qua một số hoạt động cho trẻ nhà trẻ 24 – 36 tháng tuổi ở trường mầm non.

  1.4. Phương pháp nghiên cứu:

      –  Lựa chọn các trò chơi dân gian phù hợp với độ tuổi trẻ nhà 24 – 36 tháng tuổi.

     – Chuẩn bị đầy đủ các yếu tố cần thiết trước khi tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi.-  Sáng tạo một số trò chơi nhằm phát triển khả năng nghe, phát triển khả năng ngôn ngữ cho trẻ và tổ chức các trò chơi phù hợp với các hoạt động trong ngày.

      – Tạo hứng thú cho trẻ tham gia các trò chơi.

      – Một số trò chơi kết hợp lời đồng dao tự sáng tác.

                 – Phối kết hợp với phụ huynh.

2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

               2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm:

 * Tác dụng ý nghĩa của trò chơi đối với sự phát triển tâm lý của trẻ lứa tuổi nhà trẻ.

        Trẻ ở lứa tuổi 24 – 36 tháng thì trò chơi hoạt động với đồ vật là trò chơi chủ yếu. Trò chơi nảy sinh, kích thích sự phát triển về thể chất, các mối quan hệ xã hội và các phẩm chất tâm lý. Macxim Gooki đã viết: Vui chơi là con đường trẻ nhận thức thế giới, trong đó trẻ em có nhiệm vụ sống và cải tạo nó. Trẻ hoạt động với phương thức “thử – sai” dần dần trẻ hiểu được chức năng của đồ vật và biết phương thức sử dụng chúng, từ đó làm giàu ở trẻ các biểu tượng về thế giới xung quanh, nó giúp cho việc hình thành các hoạt động khác. Hoạt động vui chơi học tập, năng lực … hình thành nên những yếu tố đầu tiên của nhân cách con người. Chính hoạt động vui chơi là nơi để trẻ thể hiện tốt nhất tính độc lập của mình là nơi thoả mãn nhu cầu tự khẳng định, nhu cầu tìm kiếm, khám phá thế giới xung quanh. [6]

         Từ đó giúp trẻ hình thành động cơ chơi. Đây chính là nền tảng để chuyển sang giai đoạn mới, tuổi mẫu giáo. Trò chơi có tác dụng rất lớn đối với trẻ, trò chơi nhằm thu hút sự tập trung chú ý, nó giúp cho trẻ tham gia một cách hào hứng, thoải mái và khắc sâu ở trẻ những kiến thức đã thu lượm được trong bài học đồng thời mở rộng ra tất cả những kiến thức về đời sống xung quanh một cách hợp lý. Đặc biệt, quan sát trẻ giao tiếp trong khi trẻ chơi, kích thích trẻ phát triển ngôn ngữ một cách tích cực. Tôi thấy một số trò chơi dân gian rất phù hợp để phát triển các khả năng trên của trẻ, đặc biệt là rèn luyện khả năng nghe, luyện phát âm, từ đó phát triển ngôn ngữ cho trẻ.[1]

  2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.

1. Thuận lợi:

           – Ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm động viên tạo mọi điều kiện về cơ sở vật chất và chuyên môn cho giáo viên. Phòng học rộng rãi thoáng mát, có đủ các điều kiện về ứng dụng công nghệ thông tin, đáp ứng cho trẻ nghe nhìn để thuận lợi cho việc phát triển ngôn ngữ.

           – Bản  thân giáo viên luôn là người sáng tạo, ham học hỏi, mềm dẻo và linh hoạt tìm tòi những trò chơi mới, có nội dung trong sáng, lành mạnh, cách thức chơi phù hợp với trẻ.