SKKN Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm Lớp 2

1. PHẦN MỞ ĐẦU:

1.1. Lý chọn sáng kiến:
Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo nêu rõ quan điểm chỉ đạo: “Giáo dục và Đào tạo là quốc sách hàng đầu, là sự nghiệp của Đảng, Nhà nước và của toàn dân. Đầu tư cho giáo dục là đầu tư phát triển, được ưu tiên đi trước trong các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội…”.
Với quan điểm chỉ đạo đó, mục tiêu giáo dục trong giai đoạn hiện nay được đặt ra là: “Tạo chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả giáo dục, đào tạo; đáp ứng ngày càng tốt hơn trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc và nhu cầu học tập của nhân dân. Giáo dục con người Việt Nam phát triển toàn diện và phát huy tốt nhất tiềm năng, khả năng sáng tạo của mỗi cá nhân; yêu gia đình, yêu Tổ quốc, yêu đồng bào, sống tốt và làm việc hiệu quả….”.
Để thực hiện mục tiêu giáo dục trong giai đoạn hiện nay, mỗi giáo viên nói chung, giáo viên làm công tác chủ nhiệm nói riêng phải xác định được vai trò trách nhiệm của mình để “ươm mầm” cho sự nghiệp “trồng người”.
Giáo viên chủ nhiệm lớp là người thay mặt nhà trường quản lý, điều hành lớp, trực tiếp giáo dục tư tưởng đạo đức, hình thành nhân cách cho học sinh, là cầu nối giữa ba môi trường giáo dục gia đình, nhà trường và xã hội.
Công tác chủ nhiệm là một khâu quan trọng trong quá trình giáo dục tại
các trường tiểu học. Để nâng cao chất lượng giảng dạy và giáo dục học sinh, trước hết cần quan tâm đến công tác chủ nhiệm lớp. Công tác chủ nhiệm lớp tốt thì chất lượng giảng dạy và giáo dục không ngừng được nâng lên.
Trong năm học này, Phòng GD&ĐT chỉ đạo các trường Tiểu học tổ chức áp dụng dạy-học theo mô hình trường học mới “đúng bản chất”, “có chiều sâu”; phát huy vai trò tự giác, tự quản của học sinh trong dạy học cũng như trong sinh hoạt tập thể. Vì vậy vai trò của giáo viên chủ nhiệm lớp rất quan trọng góp phần quyết định chất lượng giáo dục toàn diện của học sinh.
Bằng lòng nhiệt huyết và lương tâm trách nhiệm nghề nghiệp, bản thân tôi luôn cố gắng nổ lực hết mình để giúp các em trở thành những người có ích cho xã hội, xứng đáng với hình ảnh đẹp mà đồng chí Phạm Văn Đồng đã nói: “Nghề dạy học là nghề cao quý nhất trong các nghề cao quý vì nó đã tạo ra những con người sáng tạo”.
Trong những năm làm công tác chủ nhiệm lớp, tôi luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Liên tục 3 năm qua, lớp tôi chủ nhiệm luôn duy trì sĩ số 100%, chất lượng giáo dục của học sinh chuyển biến rõ rệt. Từ đầu năm học ……… cho đến nay, lớp tôi luôn đi đầu trong mọi hoạt động: ổn định mọi nề nếp, trang trí phòng học, xây dựng tủ sách thư viện, huy động sự ủng hộ các nguồn lực từ phụ huynh,….
Những việc làm trên là bước khởi đầu cho công cuộc đổi mới giáo dục tiểu học theo mô hình trường học mới. Để làm tốt hơn nữa công tác chủ nhiệm đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của xã hội, bản thân tôi cần phải tìm tòi, học hỏi, chia sẻ nhiều hơn nữa từ đồng nghiệp, bạn bè, từ các thầy, cô giáo. Chính vì lí do đó, tôi chọn để viết sáng kiến kinh nghiệm: “Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm lớp 2 ”. Mong được chia sẻ và nhận được những đóng góp chân tình từ các thầy giáo, cô giáo và đồng nghiệp.
1.2. Điểm mới của sáng kiến:
Điểm mới của sáng kiến: Ghi lại những biện pháp làm công tác chủ nhiệm lớp mà bản thân đã làm trong những năm học qua để suy ngẫm, chọn lọc và đúc kết thành kinh nghiệm của bản thân nhằm nâng cao năng lực chủ nhiệm lớp phù hợp với mô hình trường học mới.

2. PHẦN NỘI DUNG:
2.1. Thực trạng của nội dung nghiên cứu:
Trong những năm qua, công tác chủ nhiệm được nhà trường đặc biệt quan tâm. Ngay từ đầu mỗi năm học, Ban giám hiệu đã lựa chọn những giáo viên có năng lực, sức khỏe, có trách nhiệm cao để làm công tác chủ nhiệm lớp. Dựa vào trình độ, năng lực, sở trường để phân công giáo viên phù hợp các khối lớp.
Sau khi phân công chủ nhiệm lớp, nhà trường giao chỉ tiêu phấn đấu, gắn rõ trách nhiệm cho từng giáo viên. Chỉ đạo sát sao các hoạt động chủ nhiệm lớp: nắm lý lịch học sinh; chuyển giao chất lượng từ lớp dưới lên lớp trên; xây dựng kế hoạch công tác chủ nhiệm; xây dựng nề nếp lớp; triển khai họp phụ huynh;…vì thế chất lượng giáo dục của nhà trường ngày càng phát triển bền vững.
Lớp 2 là lớp bước vào ngưỡng cửa trường tiểu học năm thứ 2, các em ngoan ngoãn, ngây thơ, chưa có ý thức tự giác trong học tập cũng như trong sinh hoạt. Ở lứa tuổi này, các em đã có nhiều thay đổi về nhận thức, về tâm sinh lí, tình cảm và cả các mối quan hệ xã hội. Các em rất dễ bị lôi kéo, dụ dỗ, bị xâm hại,…nhưng các em vẫn chưa có đủ khả năng để từ chối, để tự bảo vệ mình. Vì vậy, các em rất cần được giáo dục và rèn luyện nhiều kĩ năng sống để tự tin trong học tập, trong cuộc sống.
Trong những năm qua, uy tín của nhà trường ngày một tăng nên nhiều học sinh ngoài địa bàn (xã Sơn Thủy, TTNT Lệ Ninh) vào học. Số lượng học sinh trong một lớp học ngày càng đông trong khi phòng học chưa đủ rộng, bàn ghế chưa đúng kiểu cách nên việc tổ chức học tập, sinh hoạt theo nhóm còn gặp nhiều khó khăn.
Việc nắm thông tin cá nhân học sinh chủ yếu qua sổ học bạ hoặc qua giáo viên chủ nhiệm năm trước. Vì vậy, giáo viên chưa hiểu sâu sát về các em nên thiếu chủ động trong công tác chủ nhiệm.
Đầu năm, giáo viên lựa chọn và định hướng cho học sinh bầu Ban cán sự lớp nên việc thành lập Ban cán sự lớp còn mang tính hình thức. Có những học sinh làm lớp trưởng, lớp phó,.. từ lớp Một lên đến lớp Hai; nhiều học sinh khác không có cơ hội rèn luyện kĩ năng làm lãnh đạo.
Cơ sở vật chất còn thiếu thốn, một số lớp đang học phòng cấp 4 (đã xuống cấp trầm trọng) nên việc trang trí lớp học gặp nhiều khó khăn. Một số lớp ở các phòng học kiên cố đã trang trí nhưng chưa đúng theo tinh thần “Lớp học là của các em: gần gũi, thân thiện”: các phòng học trang trí rất cầu kỳ, tốn kém nhưng hiệu quả giáo dục không cao…
Một số giáo viên chủ nhiệm tổ chức các cuộc họp phụ huynh chưa thật chu đáo nên chưa huy động được lực lượng phụ huynh tham gia vào công tác giáo dục nói chung, công tác chủ nhiệm lớp nói riêng.
Năm học ………, nhà trường chưa chỉ đạo thực hiện đại trà áp dụng dạy học theo mô hình trường học mới (ở mức độ 1) nhưng bản thân tôi nhận thấy đây là hình thức tổ chức lớp học mang lai hiệu quả cao. Trong năm qua, tôi đã mạnh dạn đăng kí tổ chức dạy học theo mô hình này. Bước đầu gặp rất nhiều khó khăn, kinh nghiệm chưa nhiều song tôi vẫn cố gắng vừa học hỏi bạn bè, đồng nghiệp vừa suy nghĩ để sáng tạo ra những hình thức tổ chức dạy-học, giáo dục và đã rút ra được một số kinh nghiệm thật quý báu.
Năm học ………, nhà trường xác định nhiệm vụ trọng tâm: tiếp tục đẩy mạnh việc “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”; thực hiện đạt kết quả tốt các cuộc vận động “Mỗi thầy giáo, cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo”; phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”; chỉ đạo các lớp 2,3,4,5 áp dụng dạy học theo mô hình trường học mới “đúng bản chất”, “có chiều sâu” (ở mức độ 1).
Năm học này, tôi được nhà trường phân công chủ nhiệm lớp 2B với sĩ số là 34 em (18 nữ) trong đó có 01 học sinh khuyết tật học hòa nhập. Đây là lớp mà đa số học sinh ngoan, lễ phép,… Bên cạnh đó vẫn còn một số em chưa ngoan (nghịch ngợm, chưa biết vâng lời,..). Học sinh trong lớp có hoàn cảnh khó khăn, thiếu sự quan tâm sâu sát của gia đình: (Nguyễn Văn Hoàn, Nguyễn Thị Kim Thiện, Nguyễn Bá Duẫn, Nguyễn Thị Thương). Học sinh chậm tiến: (Nguyễn Văn Sơn, Nguyễn Thị Kim Thiện, Nguyễn Thị Thương, Nguyễn Văn Duẫn). Một số em có tính hiếu động thường trêu ghẹo, nói chuyện, đùa giỡn trong giờ học (Nguyễn Văn Thành, Nguyễn Văn Thành Đạt, Tống Thành Quân…).
Từ thực trạng trên, tôi phân tích những thuận lợi và những khó khăn trong công tác chủ nhiệm lớp của năm học này như sau:
a. Thuận lợi :
– Ban giám hiệu luôn quan tâm đến chất lượng dạy và học;
– Các ban ngành, đoàn thể luôn tạo điều kiện giúp đỡ hỗ trợ nhiệt tình về mọi mặt;
– Nhà trường đã quan tâm đến việc tăng trưởng cơ sở vật chất;
– Ngay từ đầu năm học, trường đã tổ chức được cuộc họp với phụ huynh để chấn chỉnh nế nếp học tập của các em;
– Một số phụ huynh quan tâm đến việc học tập của con em;
– Bản thân là giáo viên chủ nhiệm nhiều năm lớp 2;
– Bản thân nhiệt tình trong công tác, hết lòng vì học sinh thân yêu;
– Đây là năm học thứ hai lớp tôi thực hiện áp dụng dạy học theo mô hình trường Tiểu học mới (mức độ 1), bản thân cũng rút ra được một chút kinh nghiệm từ năm qua;
– Đa số học sinh ngoan ngoãn, lễ phép;
– Học sinh có đủ đồ dùng học tập.
b. Khó khăn :
– Một số phụ huynh chưa có sự quan tâm đến con em mình;
– Phụ huynh ít gặp gỡ giáo viên để trao đổi về việc học tập, sinh hoạt của con em mình ở trường cũng như ở nhà;
– Phụ huynh băn khoăn, lo lắng khi tổ chức lớp học theo mô hình trường học mới; đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGDĐT;
– Giáo viên chưa sâu sát hoàn cảnh học sinh để phối hợp với phụ huynh giáo dục học các em một cách nhịp nhàng;