SKKN Một vài biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 3

I. Phần mở đầu
1. Lý do chọn đề tài
Người giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học có một vị trí đặc biệt quan trọng. Lao động của một giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học là lao động sáng tạo không ngừng, sự sáng tạo đó đòi hỏi phải toàn diện sáng tạo trong soạn giảng, trong tổ chức các hoạt động học tập, vui chơi, trong sinh hoạt tập thể và đặc biệt là trong các biện pháp giáo dục đạo đức và rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh. Vì vậy chỉ có những giáo viên thực sự tâm huyết với nghề, thực sự thương yêu học sinh của mình thì mới có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ.
Để hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình, người giáo viên chủ nhiệm lớp ở tiểu học phải trải qua biết bao nhiêu khó khăn, bao nhiêu vất vả.
Trong thực tế, chủ nhiệm lớp là công tác vô cùng khó khăn, phức tạp, thành công cũng có, thất bại cũng không phải là hiếm. Bởi lẽ, mỗi một tập thể lớp đều có những đặc thù riêng của từng lớp. Nhưng chắc chắn rằng mỗi lớp đều có học sinh có năng khiếu về học tập, về đạo đức, hoặc ngược lại cũng có lớp có học sinh có hoàn cảnh gia đình khó khăn về kinh tế, con mồ côi, bố mẹ li thân, bố mẹ đi làm ăn xa… vì vậy vai trò của giáo viên chủ nhiệm càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Trong suốt quá trình giảng dạy cũng như trong nhiều năm làm công tác chủ nhiệm, bản thân tôi đã từng gặp phải những khó khăn rất lớn khi làm chủ nhiệm lớp. Những khó khăn ấy cũng xuất phát từ nguyên nhân chủ quan về phía năng lực, nhận thức của tôi; cũng có những nguyên nhân từ phía gia đình học sinh hay chính các em. Tuy nhiên, đó chỉ là những khó khăn khi những năm đầu mới được phân công làm công tác chủ nhiệm. Nhưng hơn 10 năm được làm chủ nhiệm lớp, bản thân tôi tự nhận ra rằng giáo viên chủ nhiệm mới là người có ảnh hưởng lớn nhất quyết định về chất lượng cũng như mọi hoạt động giáo dục của lớp. Chính vì lí do đó, bản thân tôi đã từng trăn trở, suy nghĩ để tìm ra những giải pháp có thể áp dụng nâng cao công tác chủ nhiệm. Sau nhiều năm nghiên cứu, tìm tòi và học hỏi, bản thân đã tìm ra được một số giải pháp để làm tốt công tác chủ nhiệm, đã áp dụng những kinh nghiệm đó vào công tác chủ nhiệm lớp đó chính là lý do tôi chọn đề tài: “Một vài biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 3 ở trường Tiểu học … ”.
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
Áp dụng đề tài này, học sinh lớp 3B của trường hứng thú hơn trong giờ học, các em nhanh nhẹn, mạnh dạn tự tin thể hiện mình trước tập thể; các em có kỹ năng làm việc trong nhóm, phát huy năng lực sở trường; đặc biệt nâng cao chất lượng rèn chữ viết đẹp, giữ vở sạch; giúp học sinh có hoàn cảnh khó khăn tự tin vươn lên trong học tập, duy trì sĩ số góp phần nâng cao chất lượng đại trà.
Để thực hiện đề tài này, tôi đã tham mưu với lãnh đạo nhà trường; phối hợp với thầy cô bộ môn, các đoàn thể; với cha mẹ học sinh để cùng chung tay chia sẻ những khó khăn động viên kịp thời những học sinh có hoàn cảnh khó khăn trong lớp 3B năm học … ; giúp các em tự tin vươn lên trong cuộc sống, trong học tập. Xây dựng cách học tập theo nhóm để các em phát huy hết năng lực sở trường cũng như nâng cao kỹ năng giao tiếp, đánh giá nhận xét các bạn trong nhóm; Tạo hứng thú cho học sinh trong việc rèn chữ viết đẹp, phát huy hơn nữa năng lực sở trường của học sinh.
3. Đối tượng nghiên cứu
– Một số biện pháp trong công tác chủ nhiệm lớp.
– Nghiên cứu cách thức hoạt động theo tổ, nhóm.
4. Giới hạn của đề tài
Biện pháp giáo dục học sinh lớp 3B Trường Tiểu học … năm học ….
5. Phương pháp nghiên cứu
– Phương pháp nghiên cứu lý luận; thực tiễn
– Phương pháp điều tra
– Phân tích, tổng hợp, nêu gương, tổ chức trò chơi.
– Phương pháp đàm thoại
– Phương pháp thống kê toán học
II PHẦN NỘI DUNG
1. Cơ sở lí luận
Theo điều 30 chương IV điều lệ Trường tiểu học Ban hành kèm theo Quyết định số 51/2007/QĐ-BGDĐT ngày 31 tháng 8 năm 2007 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo qui định giáo viên là người làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục học sinh trong trường tiểu học và cơ sở giáo dục khác thực hiện chương trình giáo dục tiểu học cho nên công tác chủ nhiệm lớp là trách nhiệm của giáo viên. Công tác chủ nhiệm quyết định chất lượng dạy và học của giáo viên và học sinh. Làm tốt công tác chủ nhiệm tức là người giáo viên đã hoàn thành tốt việc giảng dạy các bộ môn và tổ chức giáo dục, rèn luyện đạo đức cho học sinh. Đặc biệt trong nhà trường Tiểu học, vai trò của người giáo viên chủ nhiệm hết sức quan trọng. Giáo viên chủ nhiệm thay mặt nhà trường quản lý điều hành lớp, trực tiếp giáo dục tư tưởng đạo đức, hình thành nhân cách cho học sinh, là cầu nối giữa ba môi trường giáo dục gia đình, nhà trường và xã hội. Trong giai đoạn hiện nay công tác chủ nhiệm đòi hỏi sự dày công của mỗi giáo viên bởi đời sống vật chất có phần ảnh hưởng đến việc học tập cũng như tác động đến sự phát triển tư duy của các em.
Đa số các giáo viên được phân công nhiệm vụ công tác chủ nhiệm lớp đều có tinh thần trách nhiệm cao.
2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu
Đối với trường TH …, lãnh đạo nhà trường luôn chú trọng, quan tâm đến việc giáo dục học sinh. Đồng thời, lãnh đạo nhà trường luôn thường xuyên quan tâm đến công tác chủ nhiệm cũng như năng lực chủ nhiệm của giáo viên làm công tác chủ nhiệm để có những định hướng mới nhằm xây dựng những tập thể lớp chất lượng theo tiêu chí “xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”.
Các đoàn thể trong nhà trường luôn quan tâm đến công tác chủ nhiệm lớp, luôn có tinh thần tự nguyện hợp tác với các giáo viên làm công tác chủ nhiệm lớp.
Gia đình học sinh phần lớn đã có sự quan tâm đến việc học tập và rèn luyện ở trường, nên sự phối kết hợp giữa giáo viên chủ nhiệm với phụ huynh học sinh có nhiều thuận lợi. Bản thân các em đều có nhận thức tốt, tương đối ngoan, có ý thức trong học tập và rèn luyện, luôn cố gắng vươn lên học tốt…
Trong trường tiểu học … mỗi năm có tới hơn 10 thầy cô được giao nhiệm vụ làm công tác chủ nhiệm lớp. Cũng có thầy cô nhiều năm liền đều được làm công tác chủ nhiệm của một khối lớp nhưng cũng có thầy cô mỗi năm lại đảm nhiệm công tác chủ nhiệm của một khối lớp khác. Nhưng dù cho thầy cô nhận nhiệm vụ ở hình thức nào đi chăng nữa thì cũng có những thuận lợi và cũng không ít những khó khăn. Đối với bản thân tôi có nhiều năm liền được nhà trường giao nhiệm vụ giáo viên chủ nhiệm lớp 3 thì cũng có một phần thuận lợi là bản thân đã hiểu sâu về tâm lý lứa tuổi của học sinh khối lớp 3 mặc dù thế nhưng đối tượng học sinh mỗi năm một khác, hoàn cảnh gia đình của từng em khác nhau, chất lượng mũi nhọn cũng như đại trà của lớp chủ nhiệm từng năm cũng khác nhau.
Một thực tế cho thấy có thầy cô có thâm niên nhiều năm liền làm công tác chủ nhiệm lớp nhưng cũng chẳng mấy thuận lợi trong việc làm công tác chủ nhiệm lớp mà đa phần thầy cô cứ chú trọng vào việc dạy cho học sinh toán, tiếng Việt,… mà quên đi ở lứa tuổi tiểu học các em còn nhỏ, có tính hiếu động nên các em rất thích vừa học vừa chơi; “Chơi mà học; học mà chơi”.
Tập thể lớp 3B năm học … sĩ số 28 học sinh, trong đó đa số học sinh là con em gia đình làm nông nghiệp, có 1 em hoàn cảnh gia đình đặc biệt khó khăn, 3 em bố mẹ đi làm xa phải ở với ông bà, thiếu sự quan tâm thường xuyên của bố mẹ; còn một số phụ huynh chưa thật sự quan tâm đến việc học của con cái. Điều này cũng là một yếu tố khó khăn đối với giáo viên chủ nhiệm.
Bên cạnh đó, một số học sinh còn có tính ham chơi, chưa xác định rõ nhiệm vụ học tập nên chưa tích cực và tự giác học bài. Một số khác chưa xác định động cơ học tập đúng đắn còn ham chơi các trò chơi vô bổ như điện tử làm ảnh hưởng đến việc học tập.
3. Nội dung và hình thức của giải pháp
a. Mục tiêu của giải pháp
Giúp giáo viên làm công tác chủ nhiệm lớp nói chung, những giáo viên làm công tác chủ nhiệm lớp 3 nói riêng có thêm một số kỹ năng trong dạy học cũng như trong quản lý học sinh lớp mình chủ nhiệm nhằm đem lại hiệu quả 2 mặt giáo dục tốt nhất; góp phần nâng cao chất lượng toàn diện trong nhà trường.
Thông qua việc áp dụng các giải pháp này nhằm xậy dựng được một tập thể lớp đoàn kết, biết yêu thương, chia sẻ những buồn, vui trong cuộc sống cùng động viên nhau vươn lên trong học tập cũng như trong sinh hoạt hàng ngày; qua đó trau dồi cho các em kỹ năng trong cuộc sống; giúp các em mạnh dạn, tự tin, tự lập, biết làm việc hợp tác đem lại hiệu quả cao trong mọi công việc.
b. Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp
Để có chất lượng tập thể lớp tốt, người giáo viên chủ nhiệm cần phải làm tốt các nhiệm vụ sau:
– Nghiên cứu nắm vững tình hình học sinh của lớp chủ nhiệm.
– Xây dựng bộ máy tự quản của lớp.
– Thiết lập các mối quan hệ trong tập thể.
– Tổ chức các hoạt động đa dạng cho tập thể học sinh(trong đó có các hoạt động về học tập, các hoạt động về Sao nhi đồng, Đội thiếu niên,…) – Tổ chức các hoạt động văn hóa văn nghệ thể dục thể thao.