SKKN Nâng cao chất lượng hoạt động góc cho trẻ 4-5 tuổi bằng các biện pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm

MỤC LỤC 

1. Mở đầu
2. Lý do chọn đề tài

Mục tiêu của giáo dục Mầm non là giúp trẻ phát triển về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ, giúp trẻ mạnh dạn tự tin, hình thành yếu tố đầu tiên của nhân cách, khơi dạy và phát triển tối đa những tiềm năng tiềm ẩn của trẻ [1].  Lấy trẻ làm trung tâm là một quan điểm giáo dục tiến bộ về vị trí của trẻ em và vai trò của giáo viên trong việc xây dựng, sử dụng hiệu quả môi trường giáo dục, lập kế hoạch và tổ chức hoạt động giáo dục cho trẻ trong trường mầm non, trong đó hoạt động chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ lứa tuổi mẫu giáo. [2]

Trẻ mẫu giáo thích bắt chước người lớn, thích được hoạt động tích cực với bạn bè cùng lứa tuổi. Khi tham gia vào các hoạt động khác nhau sẽ giúp trẻ tìm hiểu khám phá thế giới xung quanh, lĩnh hội những kỹ năng sống cần thiết, phát triển tính chủ động sáng tạo, khả năng giao tiếp, khơi gợi hứng thú cảm xúc của trẻ. Hoạt động góc như một xã hội thu nhỏ, hết sức quan trọng đối với trẻ. Thực tiễn giáo dục đã khẳng định: Với sự hướng dẫn hợp lý, hoạt động chơi của trẻ sẽ được hình thành và phát triển một cách có hiệu quả trên những nấc thang phát triển ngày càng cao do người lớn xây dựng. Và chỉ có như vậy hoạt động chơi mới có vai trò là phương tiện giáo dục hàng đầu của trẻ mầm non.

Tạo môi trường học tập cho trẻ mầm non nói chung là vệc làm đã được các giáo viên thực hiện từ lâu, nhưng nhìn chung việc tạo môi trường mới chỉ mang tính hình thức để trang trí cho đúng chủ đề đang thực hiện và việc xây dựng đó chưa xuất phát từ trẻ, chưa kích thích tính tò mò của trẻ, khi học và chơi trẻ đang còn thụ động. Trong những năm qua việc “Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” đã được các cấp quản lý từ trung ưng đến địa phương. Đặc biệt năm học ………PGD huyện phát động tổ chức hội thi “Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm”

Thực tế trường mầm non Nga Tiến cũng đã triển khai nhưng trong quá trình tổ chức thực hiện vẫn còn nhiều khó khăn như kinh phí, việc tạo môi trường chủ yếu do mình cô làm, trẻ tham gia làm còn hạn chế, ở các góc, mảng trang trí chưa mang tính mở, đồ dùng, đồ chơi chủ yếu là mua sẵn, nguyên liệu, học liệu chưa phong phú, đa dạng, trẻ hoạt động máy móc dập khuôn, nhàm chán. Phụ huynh chưa quan tâm, chưa nhận thức được tầm quan trọng của môi trường giáo dục đối với sự phát triển của trẻ

Bản thân tôi chưa tạo được điều kiện cho trẻ trải nghiệm, khám phá tìm hiểu nhiều, chưa khuyến khích trẻ tham gia vào việc học, chưa kiểm soát chặt chẽ các cơ hội học tập của trẻ

Với những băn khoăn lo lắng về thực tế sẽ ảnh hưởng rất lớn đến tương lai của các con, suy nghĩ về trách nhiệm của một người giáo viên, trong năm học vừa qua, tôi đã cố gắng nghiên cứu và áp dụng các biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động góc cho trẻ 4- 5 tuổi ở lớp tôi đang phụ trách. Tôi xin mạnh dạn trao đổi cùng với  đồng nghiệp dưới dạng đề tài sáng kiến kinh nghiệm: “Nâng cao chất lượng hoạt động góc cho trẻ 4-5 tuổi bằng các biện pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm”

1.2 Mục đích nghiên cứu

Khi nghiên cứu đề tài này, ước vọng của tôi là được làm những việc thật sự có ích cho trẻ em trên quê hương tôi, được thấy các con có nhiều cơ hội để có thể phát huy khả năng của mình:

– Mong muốn làm thay đổi thực trạng tổ chức hoạt động góc cho trẻ tại tại trường, lớp nơi tôi đang công tác.

– Tìm ra hệ thống các biện pháp nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động góc cho trẻ 4-5 tuổi ở trường mầm non Nga Tiến

– Áp dụng các phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm một cách linh hoạt, hiệu quả trong việc tổ chức hoạt động góc cho trẻ, tạo tâm thế và tinh thần hoạt động tích cực, nhằm mục đích cao nhất là tạo mọi cơ hội để mỗi cá nhân trẻ được thể hiện hết khả năng của bản thân, phát triển toàn diện nhân cách con người mới đáp ứng nhu cầu phát triển của xã hội, của đất nước.

1.3. Đối tượng nghiên cứu

– Tôi đi sâu nghiên cứu các biện pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm nhằm nâng cao chất lượng trong hoạt động góc của trẻ 4-5 tuổi ở trường mầm non Nga Tiến- Nga Sơn.

1.4. Phương pháp nghiên cứu 

Với đề tài này, tôi đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu cụ thể như sau:

– Nghiên cứu cơ sở lý thuyết về yêu cầu tổ chức hoạt động góc cho trẻ mầm non.

– Nghiên cứu cơ sở lý thuyết về yêu cầu tổ chức các hoạt động giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.

– Phương pháp điều tra khảo sát thực tế việc tổ chức hoạt động góc cho trẻ trong trường, thực tế trên trẻ, thu thập thông tin.

– Phương pháp thống kê xử lý số liệu.

2. Nội dung của sáng kiến kinh nghiệm

2.1 Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm

Với trẻ mẫu giáo chơi là hình thức cơ bản giúp trẻ phát triển khả năng suy nghĩ và sự giao tiếp của trẻ. Nhà tâm lý học Lêônchiep khẳng định: “Hoạt động vui chơi mà trung tâm là trò chơi đóng vai theo chủ đề là hoạt động chủ đạo của trẻ mẫu giáo. Thông qua trò chơi giúp trẻ hình thành và phát triển cấu trúc tâm lý trong nhân cách của trẻ. Hoạt động chơi gây ra những biến đổi về chất có ảnh hưởng quyết định đến sự hình thành nhân cách trẻ mẫu giáo và chơi là tiền đề cho hoạt động học tập ở lứa tuổi tiếp theo” [3]. 

Trong lớp học không thể thiếu những mảng trang trí, những góc chơi của trẻ, do đó để lớp học thêm lôi cuốn giáo viên cần tạo nên một môi trường lớp học đa dạng bắt mắt….Môi trường có không gian, cách sắp xếp phù hợp, thuận tiện, gần gũi, quen thuộc với cuộc sống thực hàng ngày của trẻ; phản ánh kinh nghiệm, văn hóa của địa phương, luôn thay đổi để tạo ra sự hấp dẫn mới lạ đối với trẻ [ 4] 

Môi trường vật chất tạo cho trẻ những cơ hội để thỏa mãn nhu cầu hoạt động và phát triển toàn diện, thỏa mãn nhu cầu nhận thức, mở rộng hiểu biết của trẻ, kích thích trẻ hoạt động tích cực, sáng tạo [5]

Hoạt động góc có một đặc trưng rất riêng vì hoạt động chơi của trẻ không phải là thật mà là giả vờ, nhưng sự giả vờ ấy mang tính chất rất thật.…Vì vậy mỗi nội dung chơi luôn phụ thuộc vào vốn kinh nghiệm của trẻ. Trong quá trình thực hiện các trò chơi, trẻ phải sử dụng các phương tiện, đồ dùng, nhờ sự tiếp xúc đó mà vốn hiểu biết của trẻ được mở rộng như: tên gọi, màu sắc, kích thước, hình dạng, những thuộc tính không gian của đồ vật. Khi hoạt động góc có tác dụng hình thành tính mục đích, tính tổ chức, tính sáng tạo, tính cần cù, khả năng tư duy, ngôn ngữ, tính đồng đội, tính hợp tác, tính nhường nhịn, tương thân tương ái…đây chính là những phẩm chất cần thiết cho trẻ trong cuộc sống sau này

Các nhà giáo dục đều phải thừa nhận một điều rằng cách tiếp cận tốt nhất để giáo dục trẻ mầm non là xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm để thúc đẩy sự phát triển tính chủ động, khả năng tư duy cho trẻ. Các cách tiếp cận tốt thường thể hiện tính tích hợp cao và kết nối việc học với thực tế đời sống của trẻ. Mỗi đứa trẻ là một cá thể riêng biệt, chúng khác nhau về thể chất, tình cảm, xã hội, trí tuệ, hoàn cảnh gia đình, văn hóa và tâm lý. Do đó mỗi trẻ đều có hứng thú, cách học và tốc độ học tập khác nhau và chúng đều có thể thành công. Trẻ học bằng chơi tốt nhất khi có người lớn hỗ trợ và mở rộng những gì đang hứng thú và đang thực hiện. Ngoài ra phải có môi trường giáo dục đa dạng phong phú cho trẻ

Mỗi nhà trường cũng cần phải xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ được trải nghiệm. môi trường giáo dục trong trường mầm non là rất quan trọng trực tiếp ảnh hưởng đến hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ ở hiệu quả của việc tạo môi trường nhằm góp phần thực hiện tốt mục tiêu, nhiệm vụ chăm sóc- giáo dục trẻ [6]

2.2. Thực trạng vấn đề trước khi nghiên cứu

Trường mầm non xã Nga Tiến luôn nhận được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo Huyện, xã, thôn đầu tư về cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ dùng học tập.