SKKN Nâng cao hiệu quả công tác giáo dục ngoài giờ lên lớp thông qua các hoạt động phối hợp giữa nhà trường với tổ chức đoàn trong trường thpt

PHẦN I. MỞ ĐẦU 

1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI 

• Khách quan 

Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể tiếp tục kế thừa quan điểm chỉ đạo của ngành giáo dục từ trước đến nay đó chính là đào tạo con người toàn diện về tri thức, đạo đức, thể chất và kỹ năng sống cho các em học sinh. Trường THPT có nhiệm vụ chính là dạy học, qua đó cung cấp cho học sinh những kiến thức khoa học cơ bản để các em có đủ điều kiện tiếp tục học ở các trường THCN, cao đẳng, đại học  hoặc trực tiếp tham gia vào lao động sản xuất. Bên cạnh việc cung cấp tri thức, nhà trường phổ thông còn hướng dẫn học sinh tham gia vào các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, giúp các em có ý thức rèn luyện đạo đức, lối sống.  

Rèn luyện và hình thành các phẩm chất, năng lực cho học sinh là rất cần thiết nhằm trang bị cho các em kiến thức cũng như kỹ năng giải quyết một cách chủ động, tích cực và hiệu quả các tình huống, yêu cầu của cuộc sống khi các em phải đối mặt. Các hoạt động giáo dục ngoài giờ đóng góp phần không nhỏ vào việc thành các phẩm chất, năng lực cho học sinh. 

Các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp đã được các cơ sở giáo dục quan tâm triển khai thực hiện từ nhiều năm nay, và chủ yếu là thông qua giáo viên chủ nhiệm hoặc một số giáo viên được tham gia các lớp tập huấn, bồi dưỡng. Tuy nhiên, việc tổ chức triển khai các hoạt động ngoài giờ ở nhiều nhà trường còn mang tính hình thức, nặng về hồ sơ; thời gian giành cho các hoạt động này cũng còn hạn chế do đó hiệu quả của hoạt động này chưa được như kì vọng. Để đảm bảo cho các hoạt động giáo dục ngoài giờ mang tính xã hội được tốt, phong phú, bổ ích, hình thức đa dạng, phù hợp với tâm sinh lý học sinh, có tính giáo dục cao trong môi trường giáo dục thì việc phối hợp với tổ chức Đoàn thanh niên là rất cần thiết, đó chính là môi trường thúc đẩy mọi hoạt động, là ngọn lửa của tuổi trẻ góp phần đào tạo lớp trẻ sống có hoài bão, có lý tưởng đạo đức cách mạng, có ý thức lao động và học tập.  

• Chủ quan 

Bản thân đang tham gia hoạt động đoàn, tôi được sống và làm việc trong bầu không khí đoàn kết và đầy chất lửa của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, tôi đã được trải nghiệm từ thực tế để trang bị cho bản thân các kĩ năng thực hành xã hội cơ bản. Nhìn nhận lại chặng đường đã qua tôi nhận thấy rằng việc tổ chức các hoạt động phối hợp với tổ chức Đoàn là một trong những giải pháp phù hợp để nâng cao hiệu quả giáo dục ngoài giờ hiện nay.   

Với những suy nghĩ trên và những kinh nghiệm tích lũy được từ khi tham gia phụ trách hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp và chủ trì Đoàn nên tôi chọn đề tài:  “Nâng cao hiệu quả công tác giáo dục ngoài giờ lên lớp thông qua các hoạt động phối hợp giữa Nhà trường với tổ chức Đoàn trong trường THPT.” 

1. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU 

Từ những nhận định ban đầu đó tôi xác định một số nhiệm vụ nghiên cứu sau:  

1. Phân tích thực trạng hoạt động giáo dục NGLL ở trường THPT trong giai đoạn hiện nay. 
2. Xây dựng các giải pháp phối hợp trong tổ chức hoạt động giáo dục NGLL thông qua các mô hình phong trào Đoàn trong trường THPT 
3. Thực nghiệm đề tài tại các Trường THPT trên địa bàn thị xã Hoàng Mai 

• PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 

Phương pháp phân tích quy nạp. Phương pháp so sánh đối chiếu. 

Phương pháp khảo sát thực tiễn. 

• ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI NGHIÊN CỨU 

• Trường THPT ….
• Nâng cao hiệu quả hoạt động giáo dục NGLL trong trường THPT 

1. CẤU TRÚC CỦA ĐỀ TÀI 

Ngoài phần mở đầu và kết luận, đề tài gồm: 

• Cơ sở lý luận của đề tài. 
• Cơ sở thực tiễn. 
• Lý luận cơ bản về hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở các trường THPT.  
• Xác định vị trí vai trò, chức năng, nhiệm vụ của tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong trường THPT 
• Xây dựng các giải pháp phối hợp trong tổ chức hoạt động giáo dục NGLL thông qua các mô hình phong trào Đoàn trong trường THPT 
• Thực nghiệm các hoạt động tại trường THPT Hoàng Mai, trường THPT Hoàng Mai 2.  

PHẦN II. NỘI DUNG 

1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI 

• Cơ sở lý luận 

• Khái niệm Giáo dục NGLL ở cơ sở giáo dục 

Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là một hoạt động giáo dục được thực hiện một cách có mục đích, có kế hoạch, có tổ chức nhằm góp phần thực thi quá trình đào tạo học sinh, đáp ứng những nhu cầu đa dạng của đời sống xã hội. 

Hoạt động này do nhà trường quản lý, tiến hành ngoài giờ dạy học trên lớp (theo chương trình, kế hoạch dạy học). Nó được tiến hành xen kẽ hoặc nối tiếp chương trình dạy học trong phạm nhà trường hoặc trong đời sống xã hội, được diễn ra trong suốt năm học và cả thời gian nghỉ hè để khép kín quá trình giáo dục, làm cho quá trình đó có thể được thực hiện mọi nơi, mọi lúc. 

Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp có quan hệ chặt chẽ với các hoạt động dạy học và tạo điều kiện gắn lý thuyết với thực hành, thống nhất giữa nhận thức với hành động góp phần quan trọng vào việc hình thành và phát triển các kỹ năng, tình cảm, niềm tin, tạo cơ sở cho việc phát triển nhân cách toàn diện HS trong giai đoạn hiện nay. 

• Vai trò, ý nghĩa của hoạt động GD NGLL  

Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là sự nối tiếp hoạt động dạy-học. Do đó, tạo nên sự hài hoà, cân đối của quá trình sư phạm toàn diện, thống nhất nhằm “hiện thực hoá” mục tiêu của cấp học. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp giúp học sinh bổ sung, củng cố và hoàn thiện những tri thức đã được học trên lớp (qua các hình thức sinh hoạt câu lạc bộ, tham quan, ngoại khoá, thi tìm hiểu,..). Giúp học sinh biết vận dụng những tri thức đã học để giải quyết các vấn đề do thực tiễn đời sống đặt ra. 

Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp giúp học sinh hướng nhận thức, biết tự điều chỉnh hành vi đạo đức, lối sống cho phù hợp. Qua đó cũng làm giàu thêm những kinh nghiệm thực tế cho bản thân. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp thu hút và phát huy được tiềm năng của các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường để nâng cao hiệu quả giáo dục HS. Đồng thời cũng giúp các nhà giáo dục phát hiện được năng khiếu của HS, giúp các em phát triển năng khiếu, sở thích của bản thân trong học tập và cuộc sống. 

Như vậy, với vị trí và vai trò quan trọng của mình, hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp thực sự là một bộ phận cấu thành trong hệ thống các hoạt động giáo dục ở nhà trường THPT hiện nay. Thực hiện các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp tích cực và hiệu quả sẽ góp phần vào việc gắn liền nhà trường với cuộc sống xã hội, thiết thực phục vụ sát những mục tiêu kinh tế-xã hội và quốc phòng giai đoạn CNH-HĐH đất nước. 

• Nội dung GD NGLL ở trường THPT 

• Theo các sách giáo viên và các tài liệu bồi dưỡng giáo viên thực hiện HĐGDNGLLchúng ta thấy rằng HĐGDNGLL ở trường phổ thông có nội dung 

phong phú và tập trung vào 6 vấn đề lớn như sau 

+ Lẽ sống của thanh niên trong giai đoạn CNH – HĐH đất nước. 

+ Tình bạn, tình yêu, hôn nhân và gia đình. 

+ Nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. 

+ Truyền thống dân tộc và truyền thống cách mạng, bảo vệ di sản văn hóa + Thanh niên với vấn đề lập thân, lập nghiệp. 

+ Những vấn đề có tính nhân loại như: bệnh tật, đói nghèo, dân số, môi trường, giáo dục và phát triển, hòa bình, hợp tác hữu nghị giữa các dân tộc. 

• Nội dung của HĐGDNGLL được cấu trúc theo các chủ đề. Ở trường THCS, mỗi chủ đề hoạt động thường gắn với một ngày kỉ niệm hoặc sự kiện lớn trong tháng. Ở trường THPT, mỗi tháng là một chủ đề hoạt động. Tuy các chủ đề không gắn trực tiếp với các ngày lễ nhưng vẫn mang tính kế thừa. Để phù hợp với hoàn cảnh, điều kiện học tập, rèn luyện của học sinh trong 9 tháng của năm học và 3 tháng hoạt động hè, nội dung HĐGDNGLL được cụ thể hóa thành 10 chủ đề : 

Tháng 9: “Thanh niên học tập, rèn luyện vì sự nghiệp CNH-HĐH đất nước 

Tháng 10: “Thanh niên với tình bạn, tình yêu và gia đình” 

Tháng 11: “Thanh niên với truyền thống hiếu học và tôn sư trọng đạo” 

Tháng 12: “Thanh niên với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc” 

Tháng 1: “Thanh niên với việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc” 

Tháng 2: “Thanh niên với lí tưởng cách mạng” 

Tháng 3: “Thanh niên với vấn đề lập nghiệp” 

Tháng 4: “Thanh niên với hòa bình, hữu nghị và hợp tác” 

Tháng 5: “Thanh niên với Bác Hồ” 

Tháng 6, 7, 8 – Chủ đề hoạt động hè: “Mùa hè tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng”