SKKN Nâng cao hứng thú học tập phần tự nhiên Địa Lý 10

MỤC LỤC 

Trang 

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ …………………………………………………………………………… 1 

1. Lý do chọn đề tài. ………………………………………………………………………………. 1 
2. Mục đích nghiên cứu. …………………………………………………………………………. 2 
3. Đối tượng nghiên cứu. ………………………………………………………………………… 2 
4. Phương pháp nghiên cứu. ……………………………………………………………………. 2 
5. Giới hạn, phạm vi nghiên cứu ………………………………………………………………. 2 

PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU ………………………………………………………. 3 

1. Cơ sở lí luận. …………………………………………………………………………………….. 3 
   1. Khái niệm về hứng thú học tập. ……………………………………………………… 3 
   2. Khái niệm về học tập tích cực. ………………………………………………………. 3 
   3. Vai trò của môn Địa lí trong trường phổ thông. ………………………………… 4 
   4. Định hướng đổi mới nội dung chương trình giảng dạy địa lý ở trường 

THPT. ………………………………………………………………………………………………. 5 

1. Một số xu hướng đổi mới phương pháp giáo dục hiện nay. ………………… 6 

1. Cơ sở thực tiễn. …………………………………………………………………………………. 6 
   1. Đặc điểm tâm lý và trình độ nhận thức của học sinh lớp 10 – Trung 

học phổ thông Quỳ Hợp 3. ………………………………………………………………….. 6 

1. Những thuận lợi, khó khăn khi thực hiện đề tài. ……………………………….. 7 
   1. Thuận lợi ………………………………………………………………………….. 7 
   2. Khó khăn ………………………………………………………………………….. 8 
2. Thực trạng về dạy học môn địa lý ở trường THPT Quỳ Hợp 3 hiện nay ……… 9 
3. Các phương pháp giúp nâng cao hứng thú học tập cho học sinh. …………. 9 
   1. Phương pháp dạy học tình huống………………………………………… 10 
   2. Sử dụng video clip trong dạy học. ………………………………………. 22 
   3. Phương pháp trò chơi. ………………………………………………………. 24 
4. Kết quả. …………………………………………………………………………………… 25 
   1. Kết quả về mặt định tính. ………………………………………………….. 25 
   2. Kết quả về mặt định lượng. ……………………………………………….. 26 
   3. Tác động của các phương pháp nâng cao hứng thú học tập đối 

với học sinh …………………………………………………………………………….. 28

PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ………………………………………………… 30 

1. Đóng góp mới của đề tài ……………………………………………………………………. 30 
2. Tính khả thi của đề tài ………………………………………………………………………. 30 
3. Hướng phát triển của đề tài ………………………………………………………………… 30 
4. Kết luận và kiến nghị. ……………………………………………………………………….. 30 

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ………………………………………………….. 32 

PHỤ LỤC 

DANH MỤC VIẾT TẮT 

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 

1. Lý do chọn đề tài. 

 Hứng thú là một thuộc tính tâm lí – nhân cách của con người. Hứng thú có vai trò rất quan trọng trong học tập và làm việc, không có việc gì người ta không làm được dưới ảnh hưởng của hứng thú. M.Gorki từng nói: “Thiên tài nảy nở từ tình yêu đối với công việc”. Cùng với tự giác, hứng thú làm nên tính tích cực nhận thức, giúp học sinh học tập đạt kết quả cao hơn, có khả năng khơi dậy mạch nguồn của sự sáng tạo. Trong khi đó, việc khảo sát thực tế dạy học bằng nhiều con đường (lấy phiếu hỏi từ các cấp quản lí giáo dục, từ các giáo viên, các bậc phụ huynh và học sinh, qua quan sát và làm các đo nghiệm khách quan trên học sinh) đã cho thấy nhiều học sinh không có hứng thú trong học tập. Điều này vừa được xem như là một biểu hiện vừa được xem như một nguyên nhân cơ bản của việc suy giảm chất lượng dạy học. 

 Trong quá trình giảng dạy chúng tôi nhận ra so với trước đây, tâm lí chung của học sinh cấp THPT nói chung và học sinh Trường THPT Quỳ Hợp 3 nói riêng chịu ảnh hưởng nhiều từ các thông tin truyền thông, đặc biệt mạng xã hội, các em thường xuyên lướt facebook, trong giờ học mức độ tập trung giảm sút, không có hứng thú với môn học, đặc biệt là đối với phần địa lí tự nhiên lớp 10, bởi vì kiến thức Địa lí Tự nhiên Đại cương bao quát, trừu tượng, đòi hỏi học sinh có sự tập trung, liên hệ thực thực tiễn cao. Vì vậy việc thay đổi và nâng cao hứng thú học tập cho học sinh hết sức quan trọng. Việc tạo hứng thú học tập cho học sinh có nhiều khía cạnh, có biện pháp tác động vào việc trình bày mục tiêu bài học, có biện pháp tác động vào nội dung dạy học, có biện pháp tác động vào phương pháp, hình thức tổ chức dạy học, có biện pháp tác động vào phương tiện, thiết bị dạy học, có biện pháp tác động vào kiểm tra đánh giá (bao gồm cả nhận xét), tác động vào quan hệ tương tác thân thiện giữa thầy – trò, trò – trò…  

Tại điều 24.2, Luật giáo dục đã nêu rõ: “Phương pháp giáo dục phố thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh; phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học, bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thứ học tập cho học sinh”.  

Với vai trò quan trọng của việc nâng cao chất lượng dạy học nhất là đối với kiến thức Địa lí tự nhiên Đại cương lớp 10, chúng tôi chọn đề tài. 

“Nâng cao hứng thú học tập phần tự nhiên Địa Lý 10 tại Trường THPT Quỳ Hợp 3”  

Nhằm khơi gợi hứng thú học tập đối với các em, cho các em thấy rằng kiến thức Địa lí là kiến thức tổng hợp của tất cả các môn học, để giải quyết được vấn đề không đơn giản là chỉ học thuộc mà phải nắm vững kiến thức Địa lí Tự nhiên Đại cương sẽ giúp các em hiểu, nắm vững, giải thích được các hiện tượng, hệ quả trong tự nhiên và vận dụng vào cuộc sống cũng như là cơ sở để học tốt phần địa lí lớp 11 và 12.  

• Mục đích nghiên cứu. 

 Áp dụng một số phương pháp giảng dạy nhằm giúp nâng cao hứng thú học tập cho học sinh học phần Địa lí tự nhiên Đại cương.  

• Đối tượng nghiên cứu. 

Nội dung đề tài tập trung vào việc nâng cao hứng thú học tập phần địa lí tự nhiên cho học sinh lớp 10. 

• Phương pháp nghiên cứu. 

• Phương pháp nghiên cứu lí thuyết. 
• Phương pháp nghiên cứu thực tiễn. 
• Phương pháp thực nghiệm sư phạm. – Phương pháp thống kê toán học. – Phương pháp điều tra. 

5. Giới hạn, phạm vi nghiên cứu 

• Giới hạn: Đề tài chỉ tập trung vào việc vào việc nâng cao hứng thú học tập phần địa lí tự nhiên dành cho học sinh lớp 10 Trường THPT Quỳ Hợp 3. 
• Về thời gian: Trong 2 năm học 2020 – 2021 và 2021 – 2022. 

PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 

• Cơ sở lí luận. 

1.1. Khái niệm về hứng thú học tập. 

• Piaget nhà tâm lí học người Thụy Sĩ, rất chú trọng đến hứng thú học tập của học sinh, ông viết: “Trường học kiểu mới đòi hỏi phải hoạt động thật sự, phải làm viêc một cách chủ động dựa trên nhu cầu và hứng thú cá nhân”. Ông cho rằng mọi việc làm của trí thông minh đều dựa trên một hứng thú. Hứng thú là một trạng thái tâm lí năng động của sự đồng hóa. 
• Tâm lí học Macxit nhận xét: Hứng thú là thái độ nhận thức tích cực của cá nhân với các sự vật hiện tượng trong thế giới khách quan. Là thái độ khao khát đi sâu vào các khía cạnh của thế giới xung quanh. Hứng thú là động lực của cảm xúc, sự