SKKN Nghiên cứu đặc điểm các bài dạy có nội dung lồng ghép giáo dục kỹ năng sống trong môn lịch sử lớp 9

MỤC LỤC

1. MỞ ĐẦU
2. Lý do chọn đề tài. 
3. Mục đích nghiên cứu.
4. Đối tượng nghiên cứu.
5. Phương pháp nghiên cứu.
6. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
7. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm. 
8. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
9. Các giải pháp giáo dục kỹ năng sống trong dạy học Lịch sử.

     3.1. Môn lịch sử với việc giáo dục kỹ năng sống.

     3.2. Một số kỹ năng sống được sử dụng trong môn lịch sử.

     3.3. Các bước thực hiện một bài giáo dục kỹ năng sống.

     3.4. Kỹ năng sống được tích hợp qua:

  – Phần “Lịch sử  Việt Nam từ 1919 đến nay

  – Bài 27: Cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp xâm lược kết  thúc(1953-1954).

4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm.
5. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ

TÀI LIỆU THAM KHẢO.

PHỤ LỤC.

1. MỞ ĐẦU
2. Lý do chọn đề tài

Xã hội ngày nay song song cùng với những bước tiến tích cực về mọi mặt là những tồn tại đầy nhức nhối mà bất kì một người có nhân cách, lương tâm nào cũng đều phải trăn trở. Một trong những tình trạng đáng buồn của ngành giáo dục chúng ta hiện nay là tình trạng học sinh đánh nhau, vô lễ với thầy cô giáo, bỏ học, tự tử, tham gia vào các tệ nạn xã hội… xuất hiện ngày một nhiều. Nguyên nhân thì nhiều nhưng có lẽ, nguyên nhân cơ bản nhất vẫn là các em thiếu kỹ năng sống.

Kỹ năng sống không phải là vấn đề mới mẻ nhưng giáo dục kỹ năng sống cho học sinh một cách hiệu quả cũng không phải là đơn giản. Đặc biệt là học sinh lớp 9. Đây là lứa tuổi chuyển tiếp từ tuổi thơ sang tuổi trưởng thành nên tâm sinh lý cũng biến đổi thất thường. Các nhà nghiên cứu coi là lứa tuổi khó bảo, lứa tuổi bất trị. Vì mọi suy nghĩ và hành động đều rất khó đoán biết, thích tìm tòi khám phá cái mới lạ, thích thể hiện mình… nhưng còn thiếu kinh nghiệm sống, dễ bị dụ dỗ mua chuộc, kích động… Là năm cuối cấp THCS ngoài thay đổi tâm sinh lý các em còn chịu áp lực của thi cử vượt cấp. Vì vậy nếu thiếu những kỹ năng sống cơ bản thì các em sẽ vướng vào các tệ nạn xã hội như nghiện hút, cờ bạc, mại dâm, điện tử… Và đây cũng là lứa tuổi bắt đầu hình thành nhân cách, nên việc giáo dục kỹ năng sống là cấp thiết hơn bao giờ hết.

Môn lịch sử có nhiều thuận lợi trong việc giáo dục, rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh bởi nội dung của bài học lịch sử chứa đựng nhiều bài học quý báu để giáo dục lòng yêu quê hương, đất nước, niềm tự hào dân tộc, ý thức tự chủ, tinh thần chiến đấu buộc học sinh phải vận dụng rất nhiều kỹ năng tư duy sáng tạo, phân tích đánh giá, vận dụng và rút ra bài học bổ ích cho bản thân. 

Vì những lý do trên, với tư cách là một giáo viên dạy lịch sử tôi đã trăn trở và thử nghiệm cách rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh lớp 9 THCS qua bộ môn mình giảng dạy nhằm mục đích nâng cao hiệu quả thiết thực của việc dạy lịch sử, đồng thời góp phần nhỏ bé vào việc khắc phục những vấn đề nhức nhối của ngành giáo dục hiện nay là tình trạng thiếu kỹ năng sống của một bộ phận không nhỏ học sinh nhất là học sinh cuối cấp THCS. 

2. Mục đích nghiên cứu

Nghiên cứu đề tài để xây dựng mô hình giáo dục giá trị sống, rèn luyện một số kỹ năng sống thông qua các bài học lịch sử, từ đó thu hút học sinh ham học, khám phá, tìm tòi, tích cực chủ động để nâng cao chất lượng học tập bộ môn, có thái độ học tập tự giác, tích cực, ứng xử, hành động mang tính nhân văn. Giúp học sinh ý thức bảo vệ và rèn luyện thân thể, không vi phạm các tệ nạn xã hội. Giúp các em có khẳ năng thích ứng với môi trường xung quanh, tự chủ, độc lập, tự tin trong cuộc sống.

3. Đối tượng nghiên cứu

Đề tài hướng vào nghiên cứu đặc điểm các bài dạy có nội dung lồng ghép giáo dục kỹ năng sống trong môn lịch sử lớp 9 và áp dụng vào một bài học cụ thể.

4. Phương pháp nghiên cứu.  

• Phương pháp phân tích và tổng hợp lý thuyết.
• Phương pháp phân loại và hệ thống hóa lý thuyết.
• Phương pháp nghiên cứu.
• Phương pháp điều tra.
• Phương pháp thực nghiệm.
• Phương pháp phân tích tổng kết kinh nghiệm.

1. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm.

Kỹ năng sống là những kỹ năng tâm lý – xã hội cơ bản giúp cho cá nhân tồn tại, thích ứng trong cuộc sống, giúp cho cá nhân vững vàng trước cuộc sống. Kỹ năng sống đơn giản là các điều cần thiết chúng ta phải biết để có được khẳ năng thích ứng với những thay đổi diễn ra hàng ngày trong cuộc sống.

Kỹ năng sống thúc đấy phát triển cá nhân và xã hội, kỹ năng sống là nhịp cầu giúp con người biến kiến thức thành thái độ, hành vi và thói quen tích cực, lành mạnh. 

Giáo dục kỹ năng sống là yêu cầu cấp thiết đối với thế hệ trẻ.

Giáo dục kỹ năng sống nhằm thực hiện yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông.

Hiện nay việc đưa giáo dục kỹ năng sống vào nhà trường đã được thực hiện ở hầu hết các nước trên thế giới. Vì kỹ năng sống cần cho suốt cả cuộc đời và luôn luôn được bổ xung, nâng cấp để phù hợp với sự thay đổi của cuộc sống biến động.

Ở học sinh THCS đây là lứa tuổi các em có nhiều thay đổi về tâm sinh lý, chưa phân biệt được cái gì tốt cái gì xấu, điều gì nên làm điều gì không nên làm mà chủ yếu suy nghĩ và hành động theo sở thích. Do đó người giáo viên phải dẫn dắt các em vượt qua những khó khăn, thử thách để giúp các em nhận thức sâu sắc về những việc cần thiết phải làm đối với cuộc sống của bản thân và mọi người ở lứa tuổi học sinh.

Môn lịch sử có nhiệm vụ hình thành kỹ năng phân tích đánh giá, tổng hợp rút ra bài học kinh nghiệm để học sinh tự giác học tập và có ý thức tự chủ trong cuộc sống, có ý thức xây dựng và bảo vệ tổ quốc.

2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.

Những biến đổi mạnh mẽ về kinh tế – xã hội đã và đang tác động mạnh mẽ đến đời sống của con người. Nếu như trong xã hội truyền thống, các giá trị xã hội vốn được coi trọng và được các cá nhân tuân thủ một cách nghiêm túc thì ngày nay đang bị mờ nhạt và thay vào đó là những giá trị mới được hình thành trên cơ sở giao thoa giữa các nền văn hóa, văn minh khác nhau. Việt Nam không nằm ngoài quy luật đó, đặc biệt là các địa phương có tốc độ công nghiệp hóa, đô thị hóa nhanh chóng.

Những thay đổi nói trên còn ảnh hưởng đến hoạt động giáo dục con cái của nhiều gia đình. Cha mẹ ít có thời gian quan tâm đến con cái hơn, thay vào đó là