SKKN Phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3 – 4 tuổi thông qua hoạt động kể chuyện

1. A. MỞ ĐẦU

1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:

   Ngôn ngữ có vai trò to lớn trong sự hình thành và phát triển nhân cách của trẻ em. Ngôn ngữ là phương tiện giữ gìn bảo tồn, truyền đạt và phát triển những kinh nghiệm lịch sử và phát triển xã hội của loài người. Trẻ em sinh ra đầu tiên là những cơ thể sinh học, nhờ có ngôn ngữ là phương tiện giao lưu bằng hoạt động tích cực của mình dưới sự giáo dục và dạy học của người lớn trẻ em dần chiếm lĩnh được những kinh nghiệm lịch sử- xã hội của loài người và biến nó thành cái riêng của mình. Trẻ em lĩnh hội ngôn ngữ sẽ trở thành những chủ thể có ý thức, lĩnh hội kinh nghiệm của loài người xây dựng xã hội ngày càng phát triển hơn. 

          Ngôn ngữ là phương tiện để phát triển tư duy, là công cụ hoạt động trí tuệ và là phương tiện để giáo dục tình cảm, thẩm mỹ cho trẻ. Ngoài ra ngôn ngữ còn là phương tiện để giao tiếp quan trọng nhất đặc biệt là đối với trẻ nhỏ, đó là phương tiện để giúp trẻ giao lưu cảm xúc với những người xung quanh .

         Đặc biệt nhờ ngôn ngữ thông qua các câu truyện trẻ dễ dàng tiếp nhận những chuẩn mực đạo đức của xã hội và hòa nhập vào xã hội tốt hơn, trẻ 3 tuổi có số lượng tử tăng nhanh, vốn tử của trẻ phần lớn là những danh từ và động từ, đối với trẻ mầm non nói chung và trẻ 3 tuổi nói riêng chúng ta cần phải giúp trẻ phát  triển mở rộng các từ, biết sử dụng nhiều loại câu bằng cách thường xuyên trò chuyện với trẻ về những sự vật sự việc trẻ nhìn thấy trong sinh hoạt hàng ngày. Đặc biệt cô cho trẻ xem tranh kể cho trẻ nghe các câu truyện và đặt các câu hỏi cho trẻ giúp trẻ biết kể truyện theo tranh bằng ngôn ngữ của trẻ để trẻ mạnh dạn trong giờ học. Vì ở trẻ 3 tuổi ngôn ngữ đang còn hạn chế, trẻ đang còn nói trống, không đủ câu, trọn nghĩa chiếm một số lượng không nhỏ vì vậy trẻ rất khó tiếp cận với các tác phẩm văn học bởi trẻ một phần nghèo nàn vốn từ, một phần trẻ không biết diễn đạt sao cho mạch lạc.  Như vậy ngôn ngữ có vai trò to lớn đối với xã hội và đối với con người. Vấn đề phát triển ngôn ngữ một cách có hệ thống cho trẻ ngay từ nhỏ là nhiệm vụ vô cùng quan trọng. 

Từ những lý do trên tôi chọn đề tài “Phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3- 4 tuổi  thông qua hoạt động kể chuyện tại trường Mầm non Phượng Nghi” làm đề tài nghiên cứu của mình.

1. MUC  ĐÍCH NGHIÊN CỨU.

 – Tìm ra một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ mẫu giáo 3 – 4 tuổi thông qua hoạt động kể chuyện tại  trường mầm non Phượng Nghi.

  – Giáo dục  trẻ mẫu giáo 3 – 4 tuổi tại trường mầm non Phượng Nghi phát triển ngôn ngữ rõ ràng, mạch lạc, phát âm chuẩn âm tiếng Việt.

III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU.

“Biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3 – 4 tuổi thông qua hoạt động kể chuyện tại  trường mầm non Phượng Nghi – Như Thanh ” .

1. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.
2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý luận.

Gồm các phương pháp phân tích, tổng hợp, phân loại và hệ thống hóa các tài liệu và văn bản có liên quan đến vấn đề nghiên cứu.

2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn.

Gồm các phương pháp điều tra, nêu gương, quan sát, đàm thoại, các phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động…

3. Phương pháp toán học để xử lý số liệu nghiên cứu (Bảng biểu…)

1. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

1. CƠ  SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI:

     Sinh thời Bác Hồ của chúng ta đã nói: “Tiếng nói là thứ của cải vô cùng lâu đời và vô cùng quý báu của dân tộc, chúng ta phải giữ gìn và bảo vệ nó”. Tiếng nói là phương tiện giao tiếp giữa người với người. 

          Ngôn ngữ là phương tiện để giao tiếp quan trọng nhất đối với trẻ. Ngôn ngữ là công cụ giúp trẻ hoà nhập với cộng đồng xã hội và trở thành một thành viên của cộng đồng. Nhờ có những lời nói chỉ dẫn của người lớn mà trẻ dần dần hiểu được những quy định, chuẩn mực của xã hội mà mọi người đều phải tuân thủ theo những quy định chung đó .

Tiếng nói là một phần của ngôn ngữ, nó có một vai trò quan trọng đối với sự phát triển của trẻ. Tiếng nói giúp trẻ diễn tả mọi sự vật, hiện tượng xảy ra xung quanh, giúp trẻ diễn đạt được mọi ý nghĩ, tình cảm, yêu cầu, nhu cầu mong muốn của trẻ với người lớn, giúp trẻ mở rộng hiểu biết thế giới xung quanh trẻ. Sự phát triên ngôn ngữ của trẻ là một quá trình từ thấp đến cao với các giai đoạn mang những đặc trưng khác nhau tuỳ thuộc vào độ tuổi của trẻ.

          Đặc biệt đối với trẻ 3 – 4 tuổi cần giúp trẻ phát triển mở rộng vốn từ, giúp trẻ biết sử dụng nhiều loại câu bằng cách. Tạo cho trẻ các kênh giao tiếp thường xuyên, được tiến hành giữa cô với trẻ, giữa trẻ với trẻ, giữa trẻ với mọi người xung quanh  trẻ về những sự vật, hiện tượng xung quanh, hình ảnh trẻ nhìn thấy trong sinh hoạt hàng ngày, nói cho trẻ biết, tập cho trẻ nói đặc điểm, tính chất, công dụng của chúng từ đó hình thành ngôn ngữ cho trẻ [3].

         Một số đặc điểm nữa là giai đoạn này tư duy trực quan hình ảnh là chủ yếu, lời nói luôn luôn gắn liền với hình ảnh, hành động của đồ vật cụ thể thì trẻ mới hiểu được.

Trẻ thích được giao tiếp với những người xung quanh và có nhu cầu bằng trực quan. Trẻ thích bắt chước và ham tìm tòi khám phá, thắc mắc. Rất cần giải đáp thắc mắc mà trẻ gặp phải, trẻ thích được người lớn khen, động viên kịp thời, thích đồ chơi sặc sỡ về màu sắc có âm thanh và một số đặc điểm nữa là trẻ rất hay muốn được làm như người lớn.

Trẻ  3-4 tuổi sự phát triển ngôn ngữ mạch lạc chịu ảnh hưởng lớn của việc tích cực hoá vốn từ, ngôn ngữ cũa trẻ đã trở nên được mở rộng hơn, có trật tự hơn, mặc dù cấu trúc còn chưa hoàn thiện. Khả năng nói trình bày ý nghĩa, hiểu ngôn ngữ hoàn cảnh của trẻ cũng đã bắt đầu phát triển.

Bằng các hình tượng văn học mở ra cho trẻ cuộc sống với xã hội và thiên nhiên, các mối quan hệ qua lại của con người. Những hình tượng đó giúp trẻ nhận thức được tính rõ rang, chính xác của từ ngữ trong tác phẩm văn học.

Trên đây là những cơ sở lý luận giúp tôi làm căn cứ  để tìm ra những biện pháp giảng dạy trẻ sao cho thật phù hợp với lứa tuổi và bộ môn này nhằm phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3- 4 tuổi tại trường mầm non Phượng Nghi.

1. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU.
2. Thuận lợi, khó khăn:

1.1. Thuận lợi: 

    – Được sự quan tâm của lãnh đạo các cấp, các ban ngành, đoàn thể, sự quan tâm của Đảng và chính quyền địa phương về  đầu tư cơ sở vật chất, sự giúp đỡ và chỉ đạo sát sao của ban giám hiệu nhà trường cũng như sự chia sẻ của đồng nghiệp trong hoạt động chuyên môn.

    – Bản thân là một giáo viên còn trẻ, khỏe nhiệt tình, tâm huyết với nghề, có trình độ chuyên môn. Tôi thường xuyên dành nhiều thời gian để hướng dẫn trẻ thực hiện trên các hoạt động ở trường đạt hiệu quả tốt. Bên cạnh đó tôi luôn được sự quan tâm giúp đỡ của ban giám hiệu và đồng nghiệp về chuyên môn, bản thân luôn tìm tòi không ngừng học tập nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, thay đổi phương pháp hình thức tổ chức, sáng tạo và linh hoạt.

        – Trẻ trong lớp  ngoan ngoãn, đó là điều kiện thuận lợi để tôi rèn luyện phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua hoạt động làm quen văn học thể loại truyện kể.

1.2. Khó khăn.

      Bên cạnh những thuận lợi nói trên cũng gặp không ít khó khăn như sau: