SKKN Rèn kĩ năng sống cho học sinh lớp 8 trường THCS Thành Sơn thông qua dạy các bài thực hành Sinh học 8

MỤC LỤC

1. MỞ ĐẦU
2. Lí do chọn đề tài.

    Chúng ta đã biết giáo dục ngày nay có hai mục tiêu lớn là đào tạo nguồn nhân lực và đào tạo kỹ năng sống cho học sinh – sinh viên. Để đạt được những mục tiêu đó ngành giáo dục đã và đang phấn đấu đổi mới về nội dung, chất lượng và phương pháp. Bên cạnh những thành tựu đạt được của toàn ngành thì một thực trạng chúng ta thấy là đa số học sinh hiện nay còn thiếu kỹ năng sống. Biểu hiện của điều đó là sự gia tăng về bạo lực học đường, vi phạm pháp luật, liều lĩnh, ứng phó không lành mạnh hay lối sống ích kỷ, vô tâm, khép mình, …Đồng thời kỹ năng thực hành, kỹ năng giao tiếp, kỹ năng giải quyết vấn đề, khả năng tự phục vụ bản thân giảm, không đáp ứng được yêu cầu trước thềm hội nhập quốc tế,

Tại sao nhiều học sinh lại thiếu kỹ năng sống đến vậy? Điều này có thể giải thích đơn giản là ta chưa có phương pháp cụ thể, chưa có hình thức giáo dục cụ thể những kỹ năng sống cho học sinh. Chúng ta tập trung nhiều vào giảng dạy văn hóa, dạy lôgic, suy luận mà bỏ qua nhưng khía cạnh hoạt động tinh thần (cảm xúc, tình cảm)

Ở Việt Nam để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện thế hệ trẻ đáp ứng nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, đáp ứng nhu cầu hội nhập quốc tế và nhu cầu phát triển của người học, giáo dục phổ thông đã và đang được đổi mới mạnh mẽ theo bốn trụ cột của giáo dục thế kỉ XXI mà thực chất là cách tiếp cận kỹ năng sống đó là: Học để biết, học để làm, học để tự khẳng định mình và học để cùng chung sống.

Nhiều người nghĩ rằng, kỹ năng sống là những điều rất căn bản mà ai cũng biết như: Phải biết hòa đồng trong tập thể, biết lắng nghe, biết giao tiếp, biết ra quyết định. Nhưng trên thực tế, ta có miệng không đồng nghĩa là ta nói được ngay, có tay không đồng nghĩa là biết viết mà phải học rất nhiều, tập rất nhiều mới nói được, viết được. 

Thời gian gần đây, Bộ giáo dục đã quyết định lồng ghép việc giáo dục kỹ năng sống cho HS vào chương trình học và một số môn học như: Ngữ Văn, Giáo dục công dân,… Nhiều trường đã tổ chức các hoạt động nhằm rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh. Tuy nhiên, hiệu quả của các hoạt động đó có thể nói là còn hạn chế, các hoạt động hầu hết ở dạng tự phát, cá nhân và ở mức độ thấp.

Xuất phát từ những lý do trên, trong nội dung của sáng kiến “Rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh lớp 8 trường THCS Thành Sơn thông qua dạy các bài thực hành Sinh học 8” tôi xin mạnh dạn đưa ra phương pháp tổ chức dạy các bài thực hành sinh 8 thông qua đó để rèn một số kĩ nắng sống cho học sinh THCS.

2. Mục đích nghiên cứu.

Xã hội ngày càng phát triển, đòi hỏi những con người vừa hồng, vừa chuyên. Trên cơ sở đó cần phải trang bị cho học sinh những kiến thức, giá trị, thái độ và kỹ năng phù hợp. Việc hình thành cho học sinh những hành vi, thói quen lành mạnh, tích cực; loại bỏ thói quen tiêu cực trong các mối quan hệ, các tình huống và hoạt động hàng ngày. Tạo cơ hội thuận lợi để học sinh thực hiện tốt quyền, bổn phận của mình và phát triển toàn diện về thể chất, trí tuệ, tinh thần và đạo đức.

3. Đối tượng nghiên cứu

Rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh lớp 8 trường THCS Thành Sơn thông qua dạy các bài thực hành Sinh học 8

4. Phương pháp nghiên cứu.

      4.1. Nghiên cứu lí luận: Thu thập những tài liệu liên quan đến vấn đề cần nghiên cứu để nắm chắc cơ sở lí luận cho việc rèn kĩ năng sống đối với học sinh THCS về các mặt tâm lí, tình hình xã hội và sự thực hiện nghĩa vụ, quyền lợi đối với học sinh THCS.

Nghiên cứu thực tiễn tình hình địa phương, việc rèn luyện kĩ năng sống    học sinh THCS Thành Sơn trong các giờ học, giờ chơi, các buổi hoạt động ngoại khóa, đi thực tế, sinh hoạt ngoài giờ, tổ chức các trò chơi dân gian… để tìm ra các giải pháp tác động vào học sinh giúp các em hình thành các nhóm nhận thức.

      4.2. Điều tra kĩ năng sống của học sinh THCS Thành Sơn.

Bằng những câu hỏi trắc nghiệm về các hành vi và chỉ yêu cầu nhận thức đánh dấu các hành vi cho là đúng, sai thông qua đó giúp các em hình thành những kỹ năng tối thiểu trong nhận thức phạm trù đạo đức, từ đó hình thành cho các em những thói quen cần thiết hằng ngày như thói quen thực hiện nề nếp, chào hỏi, giúp bạn …Việc làm này chúng ta có thể tiến hành ngay trong các tiết dạy trên lớp, giờ sinh hoạt lớp với các câu hỏi phù hợp, 

Bằng giao tiếp nói chuyện xem các em nhận thức các nhóm kĩ năng sống   đã nêu ở trên. Từ đó tìm giải pháp thích hợp giúp các em có được kĩ năng sống tốt hơn.

Dùng phiếu điều tra để tổng hợp, đánh giá, so sánh việc xử lí các tình huống của học sinh THCS Thành Sơn. Từ đó phân ra các nhóm đối tượng và đưa ra giải pháp cho từng nhóm một cách thích hợp nhằm nâng cao hiệu quả rèn kĩ năng sống cho các nhóm đối tượng. 

4.3. Quan sát, tiếp xúc, giúp đỡ, tư vấn học sinh rèn kỹ năng sống.

Qua quá trình quan sát học sinh ngoại khóa ngoài giờ lên lớp, trong các tiết học đặc biệt giờ ra chơi và các buổi hoạt động ngoài giờ lên lớp, các buổi giao lưu văn hóa, văn nghệ… giáo dục giới tính để tìm ra các kĩ năng sống còn thiếu hoặc chưa đầy đủ, sai lệch của học sinh. Từ đó giúp các em điều chỉnh lại hành vi sửa chữa thói quen không tốt, giải quyết các tình huống nảy sinh một cách đúng đắn. Với phương pháp này các thầy, cô phải tạo ra được uy tín, tình cảm thân thiện với học sinh , tạo cho em niềm tin, và trở thành người tư vấn tin cậy của các em qua đó giúp các em khẳng định bản thân dám nghĩ, dám làm, dám đấu tranh với sai trái của các bạn và có kỹ năng chia sẻ niền vui, nỗi buồn, sự thành công của mình và của bạn.  

      4.4. Tổ chức cho học sinh thực hành kĩ năng sống.

      Thông qua các tiết học trên lớp với chương trình giáo dục trong nhà trường THCS tùy theo từng môn, từng bài mà tổ chức cho các em hoạt động ngay tại trong lớp, ngay trong tiết học giải quyết tình huống giúp các em tự nêu lên kĩ năng để xử lý các kiến thức trên lớp. Thông qua đó mà liên hệ các tình huống tương tự mà các em đã gặp ở cuộc sống hằng ngày. Qua việc lồng ghép