SKKN Tổ chức trò chơi học tập nâng cao hiệu quả phân môn học vần cho học sinh lớp 1 (KNTT) (W+PPT)

1. Tên báo cáo biện pháp: Tổ chức trò chơi học tập nâng cao hiệu quả phân môn học vần cho học sinh lớp 1 (KNTT)
2. Tác giả

– Họ và tên:

– Trình độ chuyên môn:

– Chức vụ, đơn vị công tác:

– Điện thoại:                                                 Email:

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn biện pháp

 Thực hiện theo công văn số 4612/BGDĐT-GDTrH đã nêu rõ “Căn cứ chương trình giáo dục phổ thông hiện hành, lựa chọn các chủ đề, rà soát nội dung các bài học trong sách giáo khoa hiện hành tương ứng với chủ đề đó để sắp xếp lại thành một số bài học tích hợp của từng môn học hoặc liên môn; từ đó, xây dựng kế hoạch giáo dục cho từng môn học, hoạt động giáo dục theo định hướng phát triển năng lực, phẩm chất học sinh phù hợp với điều kiện thực tế của nhà trường.” Điều này đặt ra một bài toán cho tất cả các cơ sở giáo dục phải nhanh chóng xây dựng, thực hiện các phương pháp dạy học tích cực nhằm nâng cao hứng thú, chất lượng học tập ở tất cả môn học nói chung.

Học vần đóng vai trò quan trọng trong quá trình học tập của học sinh tiểu học. Phân môn này không chỉ giúp phát triển từ vựng cho học sinh mà còn giúp rèn kỹ năng viết đúng cấu trúc câu ngắn và nuôi dưỡng đam mê với thơ văn. Ngoài ra, Học vần còn đóng góp vào việc mở rộng kiến thức về tự nhiên và xã hội, và góp phần trong việc giáo dục nhân cách, đạo đức, tình cảm và tâm hồn cho học sinh. Do đó, việc tìm kiếm các phương pháp dạy học mới, sáng tạo để nâng cao hiệu quả phân môn học vần cho học sinh là vấn đề vô cùng cấp thiết. Riêng đối với học sinh lớp 1, phân môn học vần Tiếng Việt 1 (sách Kết nối tri thức với cuộc sống) càng đóng vai trò quan trọng hơn khi đây chính là môn học xây dựng nền tảng ngôn ngữ và khả năng giao tiếp cho các em. Chỉ khi có được một nền tảng âm, vần vững chắc thì việc ứng dụng ngôn ngữ vào trong giao tiếp của các em học sinh mới phát huy hiệu quả cao. Từ đó giúp các em tiếp thu tri thức và phát triển năng lực tốt hơn.

Trò chơi học tập là một phương pháp giáo dục tương tác, trong đó người chơi tham gia vào các hoạt động giải trí nhằm mục tiêu học tập và tiếp thu kiến thức. Điều đặc biệt về trò chơi học tập là khả năng kết hợp giữa việc học và vui chơi, tạo nên một môi trường học tập tích cực và gắn kết. Các trò chơi học tập không chỉ mang lại niềm vui và sự thú vị, mà còn giúp học sinh hiểu bài học một cách sâu sắc hơn và tăng cường khả năng hấp thụ kiến thức.

Hiện nay, trò chơi học tập không chỉ là phương tiện mà còn là phương pháp giáo dục mới được rất nhiều cơ sở đào tạo, nhất là đối với chương trình tiểu học. Bởi ở độ tuổi này, các em học sinh đang trong quá trình thay đổi đặc điểm tinh lý, rất hiếu động và tham gia các hoạt động vui chơi. Vậy làm thế nào để tổ chức được các trò chơi học tập thật sự hiệu quả trong những giờ dạy phân môn Học vần ở Tiếng Việt 1 đang chính là điều tôi luôn suy nghĩ, tìm tòi.  Do vậy mà tôi quyết định lựa chọn biện pháp“Tổ chức trò chơi học tập nâng cao hiệu quả phân môn học vần cho học sinh lớp 1 (KNTT)” để nghiên cứu và phát triển.

2. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu

– Đề tài tập trung nghiên cứu trong phạm vi: 30 em học sinh lớp 1… trường Tiểu học…

– Đối tượng nghiên cứu: Các trò chơi học tập nâng cao hiệu quả phân môn học vần cho học sinh lớp 1 (KNTT)

3. Mục đích nghiên cứu

– Góp phần đổi mới phương pháp dạy và học phân môn học vần, môn Tiếng Việt lớp 1 thông qua việc ứng dụng các trò chơi học tập.

– Tạo cho các em học sinh niềm yêu thích phân môn học vần, giúp các em cải thiện vốn từ, phát huy khả năng giao tiếp.

– Đa dạng nguồn tài liệu nghiên cứu cho các đề tài tương tự trong tương lai.

PHẦN NỘI DUNG

1. Nội dung các biện pháp của tác giả đã thực hiện 

Học sinh tiểu học luôn thích thú những điều mới lạ. Vì vậy, để mỗi giờ học Tiếng Việt  hấp dẫn, thu hút học sinh, đòi hỏi người giáo viên phải luôn luôn sáng tạo trong việc vận dụng những trò chơi học tập đã có sẵn đồng thời tìm tòi, nghiên cứu để thiết kế thêm những trò chơi học tập mới hấp dẫn hơn, thú vị hơn.

Qua nhiều năm giảng dạy lớp 1, tôi đã tìm tòi, nghiên cứu, sưu tầm được rất nhiều trò chơi học tập phân môn Học vần. Trong quá trình đó tôi đã chọn lọc những trò chơi phù hợp với nội dung bài học, phù hợp với đặc điểm tâm lí của đối tượng học sinh ở địa phương nơi tôi công tác. Cũng như những năm học trước, trong năm học 2023 – 2024 này, khi được phân công dạy lớp Một tôi cũng sử dụng lại những trò chơi đã có trước đây nhưng có cải tiến về nội dung, cách thức chơi cho phù hợp hơn và thiết kế thêm một số trò chơi mới để tạo cho không khí lớp học lúc nào cũng vui, tạo cho học sinh tâm lý thật thoải mái khi đến trường với phương châm “Mỗi ngày đến trường là một ngày vui”. Sau đây, tôi xin nêu ra một số trò chơi mà tôi đã được thực hiện và đem lại hiệu quả cao.

1.1 Trò chơi “Ai tinh mắt?”

Trò chơi này được tổ chức nhằm mục đích nâng cao khả năng tư duy, nhận diện và phân biệt các chữ cái, âm, vần hiệu quả. Thông qua việc tìm kiếm và lựa chọn các chữ cái, âm, vần theo yêu cầu của giáo viên đặt ra trong trò chơi, học sinh sẽ trở nên linh hoạt và tiếp thu kiến thức học vần tốt hơn.

* Ví dụ áp dụng: Bài 8: D d Đ đ, trang 28, Tiếng Việt 1, Bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống.

* Mục đích:

– Giúp học sinh nhìn, nhận diện và phát hiện được các chữ bắt đầu bằng chữ d, đ.

– Phân biệt được chữ d với đ và các chữ có nét gần giống.

* Cách thức tổ chức:

– Chuẩn bị: Cờ hiệu: xanh 1, đỏ 1, vàng 1. Bảng cài lớn: 1. Bảng cài nhỏ: 3. Thẻ chữ: 24 thẻ. Thẻ chữ ghi: b: 12 thẻ  –  d:  4 thẻ –  đ:  4 thẻ –  p:  4 thẻ.

– Bước 1: Giáo viên gắn các thẻ chữ vào bảng cài lớn và chia lớp thành 3 đội chơi.

– Bước 2: Từng học sinh trong các đội thay nhau tìm và chọn thẻ được ghi chữ d hoặc đ giữa các thẻ mang chữ gần giống, sau đó, gắn được vào bảng cài của đội thẻ ghi chữ d hoặc đ.

– Bước 3: Thành viên vừa tham gia sẽ chuyển cờ hiệu cho người thứ hai. Người này thực hiện tiếp công việc. Cứ thế cho đến hết.

– Bước 4: Đánh giá kết quả. Đội nào xếp đủ, đúng, nhanh, đẹp 4 chữ d, đ vào bảng cài của đội là đội thắng cuộc.

1.2 Trò chơi “ Hái hoa”

Trò chơi này được xây dựng nhằm mục đích hỗ trợ và rèn luyện khả năng đọc, viết của các em học sinh. Không những vậy, thông qua việc phối hợp với bạn bè cùng nhóm để thực hiện yêu cầu của trò chơi, học sinh sẽ rèn luyện được khả năng hợp tác, làm việc nhóm và hỗ trợ nhau trong quá trình học tập phân môn học vần.

* Ví dụ áp dụng: Bài 20: Ôn tập và kể chuyện, trang 52, Tiếng Việt 1, Bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống.

* Mục đích:

– Giúp học sinh đọc và viết được các tiếng, từ bắt đầu bằng: M, n, g, gi, gh, nh, ng, ngh.

* Cách thức tổ chức:

– Chuẩn bị:

+ Giáo viên chuẩn bị cây (thật hoặc giả) có nhiều cành. Các cành sẽ treo được các bông hoa giấy và 12 bông hoa giấy có 5 cánh hoa.

+ Học sinh chuẩn bị bảng con, phấn viết, giẻ lau bảng.

+ Từ ghi trong hoa giấy: Mong manh, nhanh nhẹn, nỗi niềm, giờ giấc, ghi chép, ngủ ngon, nghĩ suy. Mỗi từ ghi vào 2 hoa.

– Bước 1: Giáo viên chia lớp thành 3 đội chơi với số thành viên bằng nhau.

– Bước 2: Từng đội cử đại diện lên hái hoa và đọc chữ viết trên hoa. Cả đội phải ghi đúng, nhanh, đẹp chữ mà hoa yêu cầu. Đại diện ghi trên bảng lớp. Cả đội ghi trên bảng con.

– Bước 3: Đánh giá kết quả. Đội thắng cuộc là đội có nhiều người ghi đúng, nhanh, đẹp theo yêu cầu của hoa.

1.3 Trò chơi: “ Ai ghép tiếng giỏi ?”

Trò chơi Ai ghép tiếng giỏi được tổ chức nhằm nâng cao khả năng nhận biết và khả năng ghép chữ, thanh dấu chính xác cho các em học sinh. Qua đó giúp các em củng cố kiến thức và biết cách sử dụng từ ngữ linh hoạt khi học Tiếng Việt và các môn học khác.

* Ví dụ áp dụng: Bài 14: Ch ch Kh kh, trang 40, Tiếng Việt 1, Bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống.

* Mục đích:

– Giúp học sinh nhận biết và ghép được tiếng với các chữ cái và dấu thanh đã học.

* Cách thức tổ chức:

– Chuẩn bị: Giáo viên chuẩn bị bảng cài lớn: 1. Thẻ chữ: 20. Chữ ghi ở các thẻ: k: 3, kh: 3, e: 3, h: 1, ơ: 1, i: 1, c: 2, o: 2, đ: 1, a: 2, ê: 1.

– Bước 1: Giáo viên chia lớp thành 3 đội chơi. Mỗi đội mang một sắc cờ.

– Bước 2: Giáo viên cài các thẻ chữ vào bảng cài lớn và chỉ cho cả lớp đọc đồng thanh các chữ trong bảng cài.

– Bước 3: Giáo viên nêu yêu cầu của cuộc chơi: Dùng các chữ trên bảng cài, ghép thành từ một, hai tiếng, rồi ghi tiếng (từ) đó vào bảng con.

Lưu ý: Điều kiện quan trọng là phải ghép hết các thẻ chữ trên bảng cài (20 thẻ).

– Bước 4: Học sinh ở các đội sẽ tiến hành ghép tiếng và viết vào bảng con.

– Bước 5: Đánh giá kết quả. Giáo viên cũng là trọng tài, tính điểm cho 3 đội. Đội nào ghép được nhiều từ chính xác hơn sẽ dành chiến thắng.