SKKN Tổ chức trò chơi học tập trong giờ Đạo đức lớp 3

PHẦN I: MỞ ĐẦU

1,lý do chọn đề tài :

   Giáo dục đạo đức là một mặt giáo dục mà xã hội cần phải quan tâm. Trong công cuộc đổi mới hiện nay khi yếu tố con  người được đặc biệt coi trọng thì tiềm năng trí tuệ cùng với sức mạnh tinh thần và đạo đức của con người  càng được đề cao và phát huy mạnh mẽ trong mọi lĩnh vực xã hội. Việc nâng cao chất lượng hiệu quả của giờ dạy môn học đạo đức trong trường Tiểu học  là trách nhiệm và là việc làm vô cùng cần thiết của mỗi người giáo viên. Với đặc điểm tâm sinh lý học sinh Tiểu học thì giáo dục đạo đức cho trẻ  không thể nào là thuyết giảng hay, nhồi nhét các bài học đạo đức mà cần phải sử dụng nhiều phương pháp. Một trong những phương pháp đạt hiệu quả cao trong tiết học đạo đức là phương pháp tổ chức trò chơi cho học sinh.

2. 2. Mục đích và nhiệm vụ của đề tài

Qua đề tài này, tôi muốn góp phần nhỏ vào việc nâng cao chất lượng dạy học môn Đạo đức bằng cách tổ chức trò chơi trong giờ đạo đức. Để giúp các em nắm vững bài học và để tiết học diễn ra một cách nhẹ nhàng.

3. Đối tượng nghiên cứu:          

Học sinh lớp 3B và học sinh khối 3 – Trường tiểu học Ngô Quyền- Xã Cư Huê– Huyện Eakar – Tỉnh Đăk Lăk.                                                               

   4.Giới hạn phạm vi nghiên cứu :                                                                                      Nghiên cứu trong  năm học …….. và áp dụng 6 tháng của năm học ………

5. Phương pháp nghiên cứu.

Để thực hiện đề tài này, tôi đã sử dụng các phương pháp sau :

1. Nghiên cứu tài liệu :

– Đọc các tài liệu sách, báo, tạp chí giáo dục …. có liên quan đến nội dung đề tài.

– Đọc SGK, sách giáo viên, các loại sách tham khảo

1. b. Nghiên cứu thực tế :

– Dự giờ, trao đổi ý kiến với đồng nghiệp về tổ chức trò chơi trong phân môn Đạo đức.

– Tổng kết rút kinh nghiệm trong quá trình dạy học.

– Tổ chức và tiến hành thực nghiệm sư phạm (Soạn giáo án đã thông qua các tiết dạy) để kiểm tra tính khả thi của đề tài.

PHẦN II: NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

1- Cơ sở lý luận

   Trò chơi là hoạt động rất quen thuộc gần gũi với con người. Bất cứ ai trong cuộc đời cũng từng tham gia các trò chơi. Cũng như lao động, học tập, trò chơi là một loại hình hoạt động sống của con người. Trò chơi có chứa đựng chủ đề, nội dung nhất định, có những quy chế nhất định mà người chơi phải tuân thủ. Trò chơi vừa mang tính chất vui chơi, giải trí song đồng thời lại có ý nghĩa giáo dục lớn lao đối với con người. Trò chơi có ý nghĩa đặc biệt đối với lứa tuổi trẻ em. Trò chơi tạo tất cả những điều kiện để trẻ em  thể hiện nhu cầu tự nhiên về hoạt động, tạo ra ở trẻ em những rung động thực tế và quan trọng cho cuộc sống. Trong khi chơi, trẻ em phản ánh hiện thực xung quanh, đồng thời thể hiện thái độ nhất định đối với môi trường . Đối với trẻ em,  chơi có nghĩa là hoạt động, là khơi dậy trong mình những cảm giác và  ước mơ, là cố gắng để thực hiện những  ước mơ đó là cảm giác, tri giác và phản ánh một cách sáng tạo thế giới vào trong tưởng tượng của mình. Đúng như  AM- Go- rơ – ki đã nhận xét “Trò chơi là con đường để trẻ em nhận thức thế giới, là nơi chúng đang sống và là cái chúng nhận thấy cần phải thay đổi ” 

   Cùng với học, chơi là nhu cầu không thể thiếu được của học sinh Tiểu học, dù không còn là hoạt động chủ đạo song vui chơi vẫn giữ một vai trò rất quan trọng trong hoạt động sống của trẻ, vẫn có một ý nghĩa lớn lao với trẻ. Lý luận và thực tiễn đã chứng tỏ rằng: Nếu biết tổ chức cho trẻ vui chơi một cách hợp lý, đúng đắn thì đều mang lại hiệu quả giáo dục. Qua trò chơi các em không những đựơc phát triển về mặt trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ mà còn được hình thành nhiều phẩm chất và hành vi đạo đức. Chính vì vậy tổ chức trò chơi được sử dụng  là một phương pháp quan trọng để giáo dục hành vi đạo đức cho học sinh.

   * Hoạt động trò chơi thúc đẩy trẻ em: 

   – Nhận thức hiện thực. 

   – Hình thành những nhận thức nhất định về hành vi 

   – Tiếp nhận những quy tắc  và quy luật của sinh hoạt xã hội.

   – Hình thành năng lực quan sát và đánh giá có phê phán những cử chỉ của người khác cũng như đặt nền móng cho những niềm tin và thói quan đạo đức  cùng với  các dạng bài học đạo đức trong  chương trình giáo dục tiểu học mới ở lớp  3 thì việc tổ chức trò chơi trong các  giờ học sẽ có tác dụng to lớn trong  việc giúp học sinh hình thành các biểu tượng, chuẩn mực đạo đức cũng như rèn luyện kỹ năng thể hiện hành vi đạo đức cho các em.

 2,Thực trạng của vấn đề 

a,Thuận lợi –khó khăn 

*Thuận lợi :

 Đa số học sinh gia đình ở gần trường nên việc đi học rất thuận tiện. Cơ sở vật chất trang thiết bị dạy học tương đối đầy đủ. Các em được học hai buổi trên ngày. Trường lớp sạch sẽ thoáng mát tạo điều kiện tốt để các em học tập.

*Khó khăn  

 Dạy học là một nghề sáng tạo, nhất là trong môn học Đạo đức, môn học cung cấp cho học sinh những chuẩn mực về đạo đức. Môn học có tác dụng to lớn trong việc hình thành nhân cách cho học sinh. Vậy mà việc dạy học môn Đạo đức ở trường chúng tôi hiện nay còn phần nào coi nhẹ, cứng nhắc. Trong giờ học giáo viên chủ yếu sử dụng phương pháp thuyết trình, giảng giải. Hình thức tổ chức dạy học trong các hoạt động còn đơn điệu. Sau giờ học, học sinh chưa biết vận dụng kiến thức đã học vào thực tế. Chẳng hạn học sinh vừa được học bài giữ trật tự vệ sinh nơi công cộng song lại rất ồn ào mất trật tự, nhiều học sinh làm việc riêng trong giờ học hay là còn vứt rác bừa bãi trong sân trường. Học sinh vừa được học bài lễ phép vâng lời thầy cô giáo nhưng ra khỏi lớp chỉ chào hỏi cô giáo dạy mình. Hoặc là học sinh không biết cảm ơn, xin lỗi khi được giúp đỡ hay làm điều gì không phải với bạn bè, thầy cô, người khác v.v..Rộng hơn nữa hiện nay ngoài xã hội một bộ phận thanh thiếu niên đang có nhiều biểu hiện xuống cấp về đạo đức, tệ nạn ăn cắp, cờ bạc, nghiện hút v.v….ngày một nhiều. Đâu đó vẫn còn hiện  tượng học sinh đánh thầy, cô giáo. Đây cũng là điều mà những người làm công tác giáo dục  phải suy nghĩ.Cụ thể vào  một tháng đầu của  năm học này  khi tôi chưa áp  dụng trò chơi trong giờ đạo đức thì học sinh lớp tôi nắm nội dung bài đạt kết quả sau :

b, Thành công –hạn chế 

*Thành công 

-Đa số giáo viên có tinh thần trách nhiệm cao,nhiệt tình quan tâm đến học sinh.

-Nhận thức được vai trò, nhiệm vụ của người thầy, nắm chắc mục tiêu,  nhiệm vụ được  phân công . Từ việc điều tra trình độ của lớp mình phụ trách,việc thực hiện công tác xã hội hóa giáo dục đến việc xây dựng các mối quan hệ với cha mẹ học sinh và các  tổ chức xã hội khác đều được làm tốt .

*Hạn chế :

Môn đạo đức cung cấp cho học sinh những chuẩn mục đạo đức.Môn học có tác dụng to lớn trong việc hình thành nhân cách cho học sinh .Vậy mà  một số giáo viên chưa nhận thức được hết vai trò quan trọng của môn đạo đức.Trong quá trình dạy còn bị coi nhẹ,chỉ chú trọng đến những môn đánh giá bằng điểm số, mà quên đi dạy đạo đức chính là sự  hình thành những kỹ năng sống  tốt, sống đẹp cho các em .

c,Mặt mạnh –mặt yếu

*Mặt mạnh 

Đa số học sinh ham học,tích cực chủ động  tham gia vào các trò chơi học tập trong tiết học,  tập nhất là các trò chơi mới. Chính những trò chơi ấy đã giúp học sinh hứng thú học tập.Tiết học sôi nổi ,học sinh nắm được nội dung bài nhanh chóng . Tiết học được diễn ra một cách nhẹ nhàng.

*Mặt yếu 

Tổ chức trò chơi học tập  trong giờ đạo đức thì lớp học hơi ồn. Vì học sinh được tham gia vào trò chơi. Nhưng một số ít học sinh không có ý thức học tập lại dựa vào thời gian đó mà gây mất trật tự lớp học hoặc làm việc riêng mà giáo viên không thể bao quát hết.

d,Các nguyên nhân – các yếu tố 

-Khách quan:

Một số giáo viên ngại lúng túng không muốn tổ chức trò chơi trong giờ đạo đức vì: trình độ chuyên môn, nghiệp vụ vốn hiểu biết còn hạn chế, tân lý ngại đôỉ mới về phương pháp giảng dạy.một số giáo viên không biết tổ chức trò chơi vào lúc nào trong tiết học,thiết kế trò chơi đảm bảo những yêu cầu gì, cách thức tổ chức tò chơi ra sao.

-Chủ quan :

Khi tổ chức trò chơi một số ít học sinh còn nhút nhát , thiếu tự tin.  

3,Giải pháp ,biện pháp :

a,Mục tiêu của các giải pháp, biện pháp 

Từ năm học 2002 – 2003 Bộ GD – ĐT  đã triển khai chương trình GDTH mới trên phạm vi cả nước. Song song với việc cải tiến nội dung chương trình thì việc đổi mới phương pháp dạy học đã và đang được các cấp các ngành quan tâm. Trong những năm gần đây đã có nhiều đợt học tập, sinh hoạt chuyên môn, hội thảo, thao giảng cấp trường, cấp huyện, cấp tỉnh để giáo viên cùng với nhà chuyên môn trao đổi về đổi mới phương pháp dạy học. Một trong những phương pháp tổ chức dạy học theo xu hướng mới là phương pháp  tổ chức trò chơi học  tập. Không ai có  thể phủ nhận được mặt tích cực mà việc tổ chức trò chơi học tập mang lại. Tuy nhiên thực trạng của việc tổ chức trò chơi vào trong những tiết dạy đạo đức của trường tôi cũng như  những trường khác còn nhiều bất cập. Nhiều giáo viên không thấy hết được tác dụng của phương pháp tổ chức trò chơi còn xem nhẹ và rất ngại sử dụng phương pháp này. ở những tiết học được thanh tra, thao giảng hay hội giảng thì tổ chức còn mang nặng tính hình thức.  Giáo viên hết  sức lúng túng không biết tổ chức vào lúc nào, cách thức tổ  chức ra sao. Học sinh ngượng ngùng, bỡ ngỡ không nghiêm túc khi thể hiện nên dẫn đến sau trò chơi không mang lại hiệu quả giáo dục cao. Tất cả những điều trên  do đâu? Tôi nghĩ  thứ nhất do điều kiện cơ sở vật chất trường lớp, bàn ghế, trang thiết bị phục vụ cho giảng dạy còn thiếu thốn. Ở một số giờ học  giáo viên muốn tổ chức trò chơi thì không có điều kiện. Thứ hai là do trình độ, năng lực, chuyên môn của đội ngũ giáo viên còn nhiều  hạn chế chưa đáp ứng với nhu cầu cải tiến nội dung cũng như phương pháp giảng dạy.