SKKN Vài kinh nghiệm thu hút sự chú ý trong giờ học Tiếng Anh đối với các em học sinh lớp 4 người Ê đê

1. PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Ngày nay, tiếng Anh là được công nhận là ngôn ngữ quốc tế được sử dụng chung và phổ biến trên toàn thế giới. Kể từ khi Việt nam gia nhập vào Tổ chức thương mại thế giới WTO, ngày càng nhiều tập đoàn, công ty nước ngoài đầu tư vào Việt Nam mở rộng thị trường và hợp tác kinh doanh. Vì vậy, nhu cầu sử dụng nguồn nhân lực bắt buộc ngoài điều kiện có trình độ chuyên môn cao thì khả năng sử dụng tiếng Anh trong công việc và giao tiếp phải chuyên nghiệp, đây chính là vần đề nghiêm trọng của người lao động và người sử dụng lao động. Do vậy việc giao tiếp tốt bằng tiếng Anh sẽ giúp cho mọi người có nhiều cơ hội làm việc tại các công ty nước ngoài với mức lương cao và có thể thăng tiến nhanh hơn trong công việc. Đặc biệt đối với một nước đang phát triển như Việt Nam, tiếng Anh đã được giảng dạy từ rất sớm cũng như nhiều người trẻ đã nhận thức được tầm quan trọng của nó vì những lý do như tìm được một công việc chất lượng cao, giao tiếp với thế giới bên ngoài, tiếp cận những nguồn khoa học mà mình đang theo đuổi. Vì vậy, ngoại ngữ nói chung và tiếng Anh nói riêng có vai trò và vị trí quan trọng trong sự nghiệp giáo dục đào tạo và trong sự phát triển của đất nước. 

Một thực tế đáng lo ngại là hiện nay việc áp dụng các phương pháp dạy tiếng Anh theo hướng tích cực tại các trường trung học phổ thông mang lại hiệu quả không cao, khiến cho các bậc phụ huynh và học sinh không hài lòng. Đa số học sinh sau 7 năm học tiếng Anh ở bậc phổ thông, các em không thể nghe, nói, đọc, viết. Nhiều cuộc khảo sát gần đây cho thấy kết quả rất bi quan: sau khi học hết trung học cơ sở (lớp 9), học sinh chỉ có thể nghe nói được những thông tin cơ bản như chào hỏi, tên tuổi, chứ không thể kể lại được một câu chuyện khoảng 100 từ. Nhận biết về điều này, nhiều phụ huynh đã chủ động đưa con em mình đến các trung tâm, trường ngoại ngữ để trẻ có thể tiếp xúc với các chương trình học thực tế để rèn luyện kỹ năng nghe, nói, đọc, viết. Điều này càng tăng thêm mối lo ngại rằng trong thực tế, các trường học chưa đáp ứng đủ nhu cầu học tập tiếng Anh một cách chuyên nghiệp và điều này càng chứng minh rằng việc đầu tư về cơ sở vật chất còn sơ sài chưa đáp ứng được nhu cầu của người học như ở các trung tâm Tiếng anh.

Thủ tướng Chính phủ đã ra quyết định 1400/QĐ-TTg ngày 30 tháng 9 năm 2008 Về việc phê duyệt Đề án “Dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2008 – 2020”. Nhiệm vụ đặt ra là xây dựng và triển khai chương trình mới đào tạo ngoại ngữ bắt buộc ở cấp học phổ thông đạt các bậc trình độ như sau: tốt nghiệp tiểu học đạt trình độ bậc 1 theo Khung năng lực ngoại ngữ (KNLNN) hay là A1 của Khung tham chiếu chung của Châu Âu (Common European Framework of Reference, viết tắt CEFR); tốt nghiệp trung học đạt trình độ bậc 2 theo KNLNN hay là A2 của CEFR; tốt nghiệp trung học phổ thông đạt trình độ bậc 3 theo KNLNN hay là B1 của CEFR. Sau gần 10 năm thực hiện đề án trên thì vẫn còn những bất cập kéo theo như: chất lượng giáo viên, chất lượng học sinh và tình hình thực tế giảng dạy đã đáp ứng được đề án trên? Câu hỏi đặt ra khá khó cho nền giáo dục Việt Nam hiện nay.

Đối với các huyện miền núi nói chung, huyện Krông Ana – tỉnh Đaklak nói riêng việc dạy và học môn Tiếng Anh ở cấp tiểu học còn gặp nhiều khó khăn về cơ sở vật chất, nguồn nhân lực và tư liệu dạy học. Với trường tiểu học Nguyễn Thị Minh Khai nơi tôi đang công tác cũng nằm trong tình hình chung của huyện. Từ năm 2010 phòng Giáo dục huyện đã đầu tư cho trường một phòng học tiếng Anh riêng với đủ trang thiết bị nghe nhìn. Tuy nhiên, qua nhiều năm sử dụng phòng học không còn đáp ứng đủ nhu cầu cho giáo viên và học sinh và không còn phù hợp trong giai đoạn phát triển mạnh về công nghệ thông tin như hiện nay. Điều này cũng ảnh hưởng đến chất lượng của học sinh cũng như ảnh hưởng đến quá trình dạy các kỹ năng cho học sinh, đặc biệt là kỹ năng Nghe vì các trang thiết bị phục vụ cho kỹ năng nghe đã hỏng và xuống cấp. Từ những bất cập của đơn vị ban giám hiệu nhà trường cũng đã sửa chữa, bản thân tôi là giáo viên trực tiếp sử dụng phòng học cũng có những biện pháp khắc phục và tạo điều kiện tốt nhất cho việc dạy môn tiếng Anh tại trường. Tuy nhiên cũng chưa đáp ứng đủ nhu cầu của thầy và trò trong việc học tiếng Anh. Bên cạnh đó đối tượng học sinh tiểu học còn nhỏ nên các em lơ là trong học tập, mất tập trung khi học kỹ năng nghe và không có hứng thú khi học kỹ năng này. Qua quan sát, giao tiếp, khảo sát tình hình học tiếng Anh của các em học sinh khối 4, từ những bài kiểm tra cuối kỳ, hay những bài học trên lớp tôi thấy rằng đa số học sinh làm bài phần nghe khá thấp. Vậy nguyên nhân từ đâu? Do cơ sở vật chất hay do giáo viên không đầu tư cho tiết học, hay do các em học sinh không thể tập chung chú ý và có hứng thú khi học nghe?. Đây là những câu hỏi làm tôi trăn trở trong quá trình dạy học. 

Qua trao đổi và chưng cầu ý kiến từ học sinh, các em nói rằng “kỹ năng nghe là kỹ năng khó nhất”. Lý do thứ nhất là trang thiết bị lỗi thời không còn sử dụng được, không còn phù hợp với thời đại công nghệ thôn tin mới; lý do thứ hai là các em có vốn từ vựng kém, phát âm chưa tốt nên để nghe bài rất khó; thứ ba là các em còn mất tập trung và gây ồn ào khi học kỹ năng nghe; một lý do quan trọng nữa mà chính bản thân tôi nhận định mà học sinh học nghe yếu nữa là giáo viên ít áp dụng những phương pháp học tập tích cực như tạo hứng thú cho học sinh tập trung vào bài học nghe. Chính vì vậy giáo viên dạy tiếng Anh cần trau dồi về kiến thức, thường xuyên đổi mới phương pháp dạy học giúp học sinh chủ động. Lấy học sinh làm trung tâm của hoạt động học nhằm giúp các em phát huy tính tư duy, độc lập, phát triển khả năng học tập, tạo niềm say mê và hứng thú đối với thầy và trò trong từng giờ học. Tạo cho các em niềm đam mê với môn học tiếng Anh nhằm giúp các em đủ khả năng và đạt được trình độ sau khi hoàn thành chương trình tiểu học.    

Xuất phát từ quá trình dạy học và kinh nghiệm áp dụng tôi đã chọn đề tài “Một vài biện pháp tạo hứng thú cho học sinh lớp 4 trước khi học kỹ năng nghe tiếng Anh” để khắc phục những khó khăn trên và để việc dạy nghe trong nhà trường đạt chất lượng tốt hơn, đây cũng là cơ hội cho tôi và các đồng nghiệp tại huyện Krông Ana học hỏi và trao đổi kinh nghiệm trong giảng dạy cũng như hoàn thiện tốt hơn những kinh nghiệm mà tôi đưa ra dưới đây. 

1. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài

– Nêu ra một số biện pháp tạo hứng thú, thúc đẩy động lực học, tạo môi trường học tập vui vẻ và thân thiện cho học sinh khi học kỹ năng nghe tiếng Anh. Giúp học sinh có thái độ tích cực trong học tập, bên cạnh học tốt kỹ năng nghe đề tài này còn giúp học sinh phát triển đồng đều các kỹ năng: nói, đọc, viết.

– Khuyến khích học sinh tự học nghe ở nhà qua các kênh học online, youtube, nghe các bài hát tiếng anh và xem phim hoạt hình bằng tiếng anh…

3. Đối tượng nghiên cứu

  Đề tài này nghiên cứu về một vài biện pháp tạo hứng thú cho học sinh lớp 4 trước khi học kỹ năng nghe tiếng Anh.

4. Giới hạn của đề tài

– Thời gian thực hiện đề tài từ năm học ……….;………..

  – Đề tài tập trung nghiên cứu các hoạt động phần pre-listening activities (hoạt động trước khi nghe) học sinh khối 4 trường TH Nguyễn Thị Minh Khai, xã Ea Bông, huyện Krông Ana, tỉnh Đaklak. 

5. Phương pháp nghiên cứu
6. a) Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận:

– Phương pháp phân tích-tổng hợp tài liệu: nghiên cứu các khái niệm công cụ, tình hình dạy học ngoại ngữ, các văn bản, tài liệu, sách, báo….

– Phương pháp khái quát hóa các nhận định độc lập: tìm hiểu thực trạng học ngoại ngữ của huyện và trường TH Nguyễn Thị Minh Khai huyện Krông Ana.

1. b) Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn:

– Phương pháp điều tra khả năng học nghe của học, trao đổi, phỏng vấn học sinh về học kỹ năng nghe tiếng Anh.

– Phương pháp tổng kết kinh nghiệm, rút ra từ thực tế và công tác giảng dạy để tìm nguyên nhân và đưa ra biện pháp, giải pháp hiểu quả.

– Phương pháp khảo nghiệm, thực nghiệm, quan sát học sinh khi học các dạng bài nghe trong sách giáo khoa (SGK).

1. c) Phương pháp thống kê toán học:

– Khảo sát học sinh trước và sau khi thực hiện đề tài, tổng hợp kết quả trong quá trình thực hiện. 

1. PHẦN NỘI DUNG

1. Cơ sở lý luận

Việc học tiếng Anh của thế hệ trẻ hiện nay trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết, có cung thì có cầu nên các trung tâm học tiếng Anh càng mọc lên theo nhu cầu mà chưa biết chất lượng ra sao. Tuy nhiên, các trung tâm tiếng Anh có rất nhiều trang thiết bị hiện đại phục vụ trong việc dạy và học của giáo viên và học sinh, nó đáp ứng được phần nào nhu cầu của người học. Đó cũng là lý do để thu hút được các bậc phụ huynh và các em học sinh đến theo học. Bên cạnh đó cách học của các trung tâm hướng người học phát triển các kỹ năng nghe, nói khá nhiều. Chính vì vậy, các trường phổ thông cũng đang chạy đua với nhu cầu của người học. 

Trong năm học ………. Bộ Giáo Dục và Đào Tạo (GD&ĐT) tiếp tục thực hiện các Nghị quyết số 29-NQ/TW của Ban chấp hành Trung ương Đảng, Nghị quyết số 44/NQ-CP của Chính phủ về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. Tiếp tục nâng cao chất lượng dạy học ngoại ngữ, đặc biệt là tiếng Anh ở các cấp học và trình độ đào tạo. Trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Đề án dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2017 – 2025 (sửa đổi Đề án dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2008 – 2020); Hoàn thiện các định dạng đề thi theo Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc dùng cho Việt Nam, ưu tiên các định dạng hỗ trợ thi trên máy tính và thi trực tuyến; từng bước hoàn thiện, phát triển ngân hàng đề thi ngoại ngữ quốc gia; Ban hành quy chế thi và cấp chứng chỉ ngoại ngữ theo Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc dùng cho Việt Nam; Đa dạng hóa các chương trình, sách giáo khoa, học liệu và hình thức đào tạo, bồi dưỡng nhằm đáp ứng