SKKN Phát triển năng lực điều chỉnh hành vi cho học sinh thông qua sử dụng các phương pháp dạy học tích cực trong giảng dạy môn GDCD 11 tại trường THPT Nguyễn Sỹ Sách – Thanh Chương.

PHẦN MỘT: ĐẶT VẤN ĐỀ 

1. Lý do chọn đề tài 

Thành công của mỗi con người sẽ do cá nhân con người làm chủ, không ai chịu trách nhiệm trong cuộc đời của bạn, cũng như không ai có nghĩa vụ phải giúp đỡ hay làm hộ bạn những việc khó khăn mà bạn gặp phải. Kỹ năng tự nhận thức bản thân là rất cần thiết đối với mỗi người, giúp chúng ta đưa ra những hành động và suy nghĩ đúng đắn nhất, nó là cơ sở nhân cách của người đó. Nó ảnh hưởng đến mọi phương diện đời sống của con người: khả năng học hỏi, khả năng tư duy, khả năng trưởng thành…Không quá đáng khi nói rằng, nhận thức đúng về bản thân là sự chuẩn bị khả dĩ và tốt nhất cho những thành công trong cuộc sống. 

Năng lực điều chỉnh hành vi là một năng lực sống cơ bản, là khả năng con người có thể ý thức rõ ràng về cảm xúc, tính cách, quan điểm, giá trị và động cơ, hiểu biết và chấp nhận những tố chất vốn có để phát huy điểm mạnh, hạn chế những điểm yếu nhằm tổ chức tốt cuộc sống và cải thiện mối quan hệ của mình với mọi người. 

 Với vai trò quan trọng, môn GDCD không chỉ cung cấp hệ thống kiến thức cho các em học sinh, mà còn hình thành và phát triển cho các em những năng lực cơ bản như:  Năng lực phát triển bản thân; năng lực  tìm hiểu và tham gia hoạt động kinh tế – xã hội; năng lực điều chỉnh hành vi phù hợp với pháp luật và chuẩn mực đạo đức xã hội. 

Trong môn Giáo dục công dân 11 THPT, phát triển năng lực điều chỉnh hành vi cho học sinh là giúp học sinh nhận thức được các giá trị đạo đức, truyền thống văn hóa, các giá trị trong sản xuất kinh doanh và những quy định của pháp luật. Nhận thức và đánh giá được các yếu tố tác động của bản thân trong cuộc sống, học tập để từ đó có cách ứng xử phù hợp với chuẩn mực đạo đức, phù hợp với quy định của Nhà nước và xã hội. 

Tuy nhiên, trong suốt quá trình giảng dạy, với các phương pháp đã từng thể hiện,  tôi thấy việc học và tìm hiểu kiến thức Giáo dục công dân không gây được hứng thú triệt để cho học sinh. Học sinh chưa có ý thức cao trong việc tìm hiểu các kiến thức của môn học, làm cho hoạt động dạy và học không mang lại hiệu quả cao dẫn đến việc không phát huy được hết tính tích cực của học sinh trong quá trình giảng dạy, và bài giảng Giáo dục công dân của giáo viên chưa thể hiện được hết nội dung mà mình muốn truyền tải.  

Nắm được những điểm yếu của học sinh tại trường mình công tác nói chung, cũng như những tồn tại và hạn chế trong phương pháp giảng dạy môn Giáo dục công dân của bản thân nói riêng, với mục đích hình thành cho học sinh thói quen tìm hiểu kiến thức khoa học, xã hội và đời sống, hình thành cho các em cách ứng xử phù hợp với các chuẩn mực đạo đức, kinh tế, pháp luật, giúp các em có thể vận dụng thành thạo những kiến thức ấy để giải quyết các vấn đề thực tiễn nên bản thân đã mạnh dạn nghiên cứu và thử nghiệm đề tài: “Phát triển năng lực điều chỉnh hành vi cho học sinh thông qua sử dụng các phương pháp dạy học tích cực trong giảng dạy môn GDCD 11 tại trường THPT Nguyễn Sỹ Sách – Thanh Chương.” 

• Mục đích nghiên cứu 

Góp phần đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao hiệu quả giảng dạy và rèn luyện thêm kiến thức, kỹ năng cho giáo viên. 

Góp phần tạo hứng thú môn học, khắc sâu kiến thức, phát huy tính tự giác, độc lập và sáng tạo của học sinh.  

Hình thành và phát triển năng lực điều chỉnh hành vi. 

• Đối tượng và phạm vi nghiên cứu  

Thực tế giảng dạy của giáo viên theo chương trình Giáo dục công dân THPT lớp 11, chương trình cơ bản ở một số lớp tại trường THPT Nguyễn Sỹ Sách – Thanh Chương. 

Bộ sách giáo khoa GDCD lớp 11, Nhà xuất bản Giáo Dục, chương trình chuẩn.  

• Nhiệm vụ nghiên cứu  

Tìm hiểu về dạy học theo phát triển năng lực và năng lực điều chỉnh hành vi cho học sinh theo chương trình giáo dục mới.  

Tìm hiểu thực tiễn việc dạy học Giáo dục công dân nói chung và phát triển năng lực điều chỉnh hành vi thông qua giảng dạy môn GDCD 11, chất lượng giảng dạy bộ môn, tình hình hứng thú học tập tại trường THPT Nguyễn Sỹ Sách – Thanh Chương mà đề tài áp dụng. 

Tìm hiểu nội dung chương trình, SGK GDCD 11 THPT để lựa chọn những nội dung cần và có thể sử dụng các phương pháp dạy học tích cực nhằm gây hứng thú học tập cho học sinh, từ đó giúp các em nắm được các tri thức cơ bản về kinh tế, pháp luật, về xã hội loài người, vận dụng những tri thức đó để giải quyết các tình huống trong cuộc sống, hình thành năng lực điều chỉnh hành vi cho các em.  

Tiến hành thực nghiệm ở 4 lớp để kiểm chứng các biện pháp sư phạm trên cơ sở đó rút ra kết luận khoa học. 

5. Tính mới và đóng góp của đề tài 

Đây là đề tài lần đầu tiên được áp dụng thực hiện tại trường THPT Nguyễn Sỹ Sách nói riêng và các trường THPT trên địa bàn Huyện Thanh Chương nói chung. Đề tài khai thác, trang bị cho học sinh những phương pháp, kỹ năng có tính hệ thống trong việc tiếp cận kiến thức môn Giáo dục công dân.  

Thông qua sử dụng các phương pháp dạy học tích cực đã  góp phần làm mới 

bài giảng của mình, giúp bài học trở nên sáng tạo, mới la, phong phú hơn và giảm ̣ bớt tính khô khan như nhiều người thường nhận xét về bộ môn GDCD. 

Đề tài có thể là kinh nghiệm cho đồng nghiệp trong công tác giảng dạy, tích lũy chuyên môn. 

Nội dung sáng kiến đề cập góp phần thực hiện đổi mới phương pháp dạy học, là nhiệm vụ trọng tâm của toàn ngành trong những năm gần đây, góp phần thực hiện tốt chương trình giáo dục phổ thông mới : rèn luyện 5 phẩm chất, 10 năng lực cho học sinh theo chương trình giáo dục mà Bộ đã ban hành. 

Việc phát triển năng điều chỉnh hành vi cho học sinh trong dạy học GDCD cấp THPT không quá phức tạp, giáo viên với trình độ chuyên môn nghiệp vụ, kĩ năng sư  phạm của mình hoàn toàn có thể làm được. Mặt khác, môn GDCD tích hợp khá nhiều kiến thức của các môn học khác nên quá trình hình thành năng lực điều chỉnh hành vi qua môn học này cũng không phải là vấn đề quá khó khăn, do đó đề tài có khả năng ứng dụng cao trong thực tiễn.  

Đề tài có thể được sử dụng trong các môn học như Văn học, Lịch sử, Địa lý và các chương trình ngoại khóa, các cuộc thi kể chuyện… ở trường học 6. Phương pháp nghiên cứu – Phương pháp thử nghiệm. 

• Phương pháp thu thập số liệu: Kiểm tra đánh giá học sinh 
• Phương pháp xử lí số liệu: nhập và xử lí số liệu  
• Nghiên cứu năng lực, kết quả học tập của học sinh các lớp trong sự đối sánh với nhau. 
• Báo cáo trước tổ, nhóm, hội đồng khoa học nhà trường nhận được những đóng góp, ý kiến của các thành viên.