SKKN Một số giải pháp nâng cao kết quả dạy học ôn thi tốt nghiệp THPT môn GDCD tại trường THPT Cờ Đỏ

PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ 

I. Lí do chọn đề tài 

Để tiếp tục thực hiện chiến lược phát triển giáo dục và đào tạo trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa, Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương khóa XI đã bàn về việc đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. Kết quả của Hội nghị là ngày 04 tháng 11 năm 2013 Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã ký ban hành Nghị quyết số 29-NQ/TW về: “Đổi mới căn bản, toàn diện về giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế” nhằm đạt được mục tiêu chung: “Tạo chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả giáo dục, đào tạo; đáp ứng ngày càng tốt hơn công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và nhu cầu học tập của nhân dân”. Quan điểm chỉ đạo của Đảng ta là đổi mới những vấn đề cốt yếu, khâu then chốt, khâu đột phá chi phối quá trình phát triển để kiến tạo mô hình giáo dục mới phù hợp với giai đoạn phát triển mới của đất nước. 

         Xác định được nhiệm vụ quan trọng đó nên những năm qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã không ngừng đưa ra những giải pháp mang tính cải tiến như: chuẩn bị đổi mới chương trình sách giáo khoa, đổi mới quản lí giáo dục, đội ngũ nhà giáo, đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới kiểm tra đánh giá… Những thay đổi đó nhằm phát triển phẩm chất và năng lực của học sinh (HS), góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, đáp ứng nhu cầu hội nhập Quốc tế của đất nước. Trong các giải pháp trên việc đổi mới phương thức thi và xét công nhận tốt nghiệp Trung học phổ thông (THPT) theo hướng giảm áp lực, tốn kém cho xã hội, mà vẫn đảm bảo độ tin cậy, trung thực, đánh giá đúng năng lực, làm cơ sở cho việc xét tuyển đại học, cao đẳng có ý nghĩa quan trọng trong việc đánh giá chất lượng đầu ra, góp phần đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và xây dựng nền kinh tế tri thức. 

Việc đổi mới phương thức thi và xét công nhận tốt nghiệp THPT đã thực hiện từ năm 2017 trở đi, số môn thi tăng lên và được chia thành 2 tổ hợp, trong đó có môn Giáo dục công dân (GDCD) là hoàn toàn mới, lần đầu tiên được đưa vào thành một môn thi trong tổ hợp khoa học xã hội của kỳ thi tốt nghiệp THPT.   

Thi Tốt nghiệp THPT là một khâu quan trọng trong quá trình dạy học là khâu cuối cùng để đánh giá chất lượng dạy và kết quả học của học sinh, các tiêu chí để đánh giá nhà trường về chất lượng giảng dạy thì tiêu chí về tỉ lệ học sinh đậu tốt nghiệp là một trong những tiêu chí quan trọng xếp vị trí của nhà trường trong hệ thống các trường học phổ thông, là danh dự và uy tín của giáo viên đối với học sinh. Vì vậy, để đạt kết quả tốt, các nhà trường phải tiến hành công tác tổ chức ôn thi cho học sinh để các em có đủ kiến thức để thi tốt nghiệp và còn góp phần tuyển sinh vào các trường Đại học với tổ hợp môn phù hợp với các ngành đào tạo ở các trường Đại học trên cả nước. Tùy vào đối tượng học sinh mà có các giải pháp tổ chức ôn thi khác nhau, với thời lượng ôn khác nhau, cách thức tiếp cận khác nhau. 

Trường THPT Cờ Đỏ đóng trên địa bàn huyện Nghĩa Đàn, thuộc huyện miền núi, trường  có nhiều học sinh dân tộc thiểu số đời sống khó khăn, chất lượng giáo dục thấp. So với địa bàn tuyển sinh thì chất lượng đầu vào của trường THPT Cờ Đỏ thấp nhất trên địa bàn. Trong những năm qua nhà trường đã rất quan tâm, xây dựng kế hoạch và tổ chức dạy học ôn thi tốt nghiệp cho học sinh. Tuy nhiên, những năm gần đây kết quả thi tốt nghiệp THPT nói chung và môn GDCD nói riêng của trường vẫn chưa cao, có một số em học sinh còn xem nhẹ vai trò của môn học. Điều đó đặt ra yêu cầu làm thế nào để nâng cao kết quả học tập và điểm thi của môn GDCD, góp phần nâng cao chất lượng kỳ thi tốt nghiệp THPT. 

Từ thực tế đó, bản thân tôi luôn quan tâm, trăn trở, tìm tòi và đổi mới để thực hiện ôn thi tốt nghiệp đạt kết quả cao, khẳng định được vị trí chuyên môn của mình, tránh bị coi thường là môn phụ. Từ năm học 2019 – 2020, kết quả thi tốt nghiệp đã được nâng cao, chất lượng bộ môn được khẳng định; số học sinh đạt điểm 9 ngày càng tăng, kỳ thi tốt nghiệp năm 2021 đã có nhiều học sinh đạt điểm 10, điều đó chứng tỏ những giải pháp mà bản thân đưa ra là phù hợp với đặc điểm và đối tượng là học sinh của trường.  

Vì vậy, tôi mạnh dạn  đề xuất một số giải pháp mà bản thân tôi đã áp dụng thành công đối với học sinh nhà trường và đạt kết quả khả quan với đề tài             “Một số giải pháp nâng cao kết quả dạy học ôn thi tốt nghiệp THPT môn GDCD tại trường THPT Cờ Đỏ”.   

II. Mục đích nghiên cứu 

Giúp cho học sinh nắm được kiến thức và có kĩ năng học bài, kĩ năng làm bài thi đạt kết quả cao.  

Tiếp tục nâng cao chất lượng bộ môn GDCD, tiếp tục đạt kết quả cao hơn trong kì thi tốt nghiệpTHPT những năm tiếp theo và góp phần vào thành công chung của nhà trường trong việc nâng cao chất lượng và tỉ lệ thi đậu tốt nghiệp THPT. 

III. Nhiệm vụ nghiên cứu  

Từ việc nghiên cứu cơ sở lí luận và thực tiễn công tác ôn thi tốt nghiệp THPT, những điểm mới về kì thi tốt nghiệp THPT năm 2022, đề tài tập trung vào việc nghiên cứu, đề xuất cách thức, phương pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy học ôn thi tốt nghiệp THPT môn GDCD và góp phần xét tuyển sinh đại học cho HS ở trường THPT Cờ Đỏ, huyện Nghĩa Đàn, tỉnh Nghệ An. 

1. Đối tượng, thời gian và phạm vi nghiên cứu   

• Đối tượng nghiên cứu: Là một số giải pháp nâng cao chất lượng thi tốt nghiệp THPT môn GDCD tại trường THPT Cờ Đỏ.  
• Thời gian nghiên cứu: Từ khi bộ môn GDCD được đưa vào thi tốt nghiệp, trọng tâm là từ năm học 2019 – 2020 và 2020 – 2021 đến nay. 
• Phạm vi nghiên cứu: Chương trình môn GDCD lớp 11, 12; chương trình 

sửa đổi và bổ sung theo công văn số 3280 của Bộ GD& ĐT. 

V. Phương pháp nghiên cứu 

• Phương pháp phân tích, tổng hợp 
• Phương pháp thực nghiệm 
• Phương pháp khảo sát đánh giá 
• Phương pháp so sánh 

VI. Tổng quan và điểm mới trong kết quả nghiên cứu 

Từ năm học 2019 – 2020 trở về trước, kết quả thi tốt nghiệp của trường THPT Cờ Đỏ nói chung và môn GDCD nói riêng đều không cao. Nguyên nhân là ý thức học tập của các em chưa cao và phương pháp giảng dạy của giáo viên chưa đạt hiệu quả tốt. Trong một buổi dạy ôn thi còn nặng về giảng giải, đọc chép kiến thức, khi luyện đề cho các em thì giáo viên chưa phát huy hết kĩ năng làm đề cho học sinh. Kết quả kỳ thi THPT Quốc gia năm 2019 môn GDCD chỉ đạt điểm trung bình 7,37 điểm, xếp thứ 34 trong tỉnh. Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2020 xếp thứ 35 (xếp sau 34 trường trong tỉnh).  

Trước kết quả không tốt trong các kỳ thi tốt nghiệp của môn GDCD bản thân rất trăn trở, thấy cần thiết phải đổi mới phương pháp dạy học, đề ra một số giải pháp để nâng cao chất lượng môn GDCD của nhà trường. Qua đó, nhằm giúp các em có kiến thức, có phương pháp, kĩ năng để làm bài thi tốt hơn ở môn GDCD, giúp các em nâng cao điểm thi tốt nghiệp, qua đó các em có thể lấy kết quả thi để tham gia xét tuyển đại học. Và góp phần làm tăng thứ hạng của môn GDCD nói riêng và nhà trường nói chung trong các kỳ thi tốt nghiệp. 

Điểm mới của đề tài này đó là giúp học sinh nâng cao tính tự chủ trong học tập và  ôn thi. Từ cách học lí thuyết đến cách làm bài thi, hướng dẫn kĩ năng trả lời câu hỏi trắc nghiệm cho từng mức độ nhận thức: nhận biết, thông hiểu, vận dụng và vận dụng cao. Đặc biệt là học sinh không còn ngại học nữa mà được thay bằng sự yêu thích, hứng khởi đón chờ buổi học ôn thi môn GDCD.  

Chính vì thế, tôi mạnh dạn viết sáng kiến kinh nghiệm này, đưa ra một số giải pháp nhằm giúp học sinh, và phần nào đó là đồng nghiệp có thể học và dạy tốt hơn nữa môn GDCD.