Biện pháp phát huy sự chủ động của học sinh trong họat động tự đọc sách báo môn Tiếng Việt 3 (CD)

Đọc sách báo là một trong những hoạt động trọng tâm giúp học sinh phát triển ngôn ngữ, mở rộng vốn từ và trau dồi kỹ năng sống. Tuy nhiên, việc duy trì sự hứng thú và chủ động của học sinh trong hoạt động tự đọc vẫn là thách thức lớn đối với giáo viên tiểu học. Xuất phát từ thực tiễn đó, đề tài “Biện pháp phát huy sự chủ động của học sinh trong hoạt động tự đọc sách báo môn Tiếng Việt 3” được xây dựng nhằm cung cấp những phương pháp cụ thể, thiết thực và dễ triển khai trong môi trường lớp học hiện đại, phù hợp với định hướng phát triển phẩm chất, năng lực theo chương trình GDPT 2018.

1. Lý do chọn đề tài

Trong thực tế giảng dạy, giáo viên thường xuyên nhận thấy học sinh lớp 3 còn bị động trong việc lựa chọn sách, thiếu kỹ năng đọc hiểu và chưa hình thành được thói quen đọc thường xuyên. Nguyên nhân đến từ việc hoạt động tự đọc chưa thực sự được tổ chức hấp dẫn, thiếu sự định hướng và khơi gợi từ giáo viên. Việc phát triển kỹ năng tự đọc không chỉ đơn thuần là rèn kỹ năng ngôn ngữ, mà còn giúp học sinh hình thành năng lực tư duy độc lập, khả năng tự học và lòng yêu thích tri thức. Vì thế, đề tài này là cần thiết để tăng tính chủ động, sáng tạo cho học sinh trong giờ đọc sách báo.

2. Các biện pháp thực hiện

Biện pháp 1: Cho học sinh xem đoạn video, câu chuyện giới thiệu về các cuốn sách hay để khơi gợi hứng thú và tinh thần chủ động học tập cho học sinh

Giáo viên chuẩn bị các video ngắn, câu chuyện minh họa sinh động về những cuốn sách phù hợp với lứa tuổi học sinh lớp 3. Hoạt động này được tổ chức ở phần khởi động của tiết học nhằm thu hút sự chú ý, kích thích trí tò mò và khơi dậy cảm hứng đọc sách. Học sinh sẽ được thảo luận về nội dung đoạn phim, từ đó hình thành mong muốn tự khám phá nội dung đầy đủ của cuốn sách đã được giới thiệu.

Biện pháp 2: Tổ chức hoạt động chia sẻ sách, báo hay để phát huy tính chủ động, tự học cho học sinh

Học sinh được khuyến khích mang sách báo yêu thích đến lớp và giới thiệu trước bạn bè. Các em sẽ trình bày nội dung nổi bật, điều tâm đắc hoặc bài học rút ra từ sách. Qua hoạt động này, học sinh không chỉ chủ động tìm đọc mà còn rèn kỹ năng trình bày, tư duy phản biện và học hỏi từ bạn bè. Giáo viên đóng vai trò hướng dẫn, gợi mở giúp học sinh lựa chọn tài liệu phù hợp và phát triển khả năng đọc – hiểu hiệu quả.

Biện pháp 3: Tổ chức hoạt động “thước phim tường thuật” giúp học sinh nâng cao năng lực thu thập thông tin về việc tự đọc sách báo trong lớp

Giáo viên tổ chức cho học sinh ghi lại hành trình tự đọc của mình dưới dạng nhật ký video hoặc “thước phim tường thuật”. Các em sẽ đóng vai người dẫn chuyện, giới thiệu quá trình lựa chọn, đọc, cảm nhận về một cuốn sách. Hoạt động này giúp học sinh phát triển năng lực ghi nhớ, sắp xếp ý tưởng và khả năng trình bày mạch lạc, đồng thời làm tăng tính chủ động và tinh thần trách nhiệm trong việc tự học.

Biện pháp 4: Sân khấu hóa hoạt động trong giờ tự đọc sách để nâng cao tính chủ động, sáng tạo cho học sinh

Học sinh sẽ cùng bạn dựng lại một đoạn nội dung yêu thích trong sách bằng hình thức sân khấu hóa. Có thể kể chuyện theo vai, đóng kịch hoặc minh họa trực tiếp. Việc chuyển hóa nội dung đọc thành hoạt động biểu diễn giúp học sinh hiểu sâu hơn về văn bản, rèn khả năng làm việc nhóm, sáng tạo và tư duy phản biện. Qua đó, các em thêm yêu thích hoạt động đọc và chủ động học tập hơn.

3. Điểm mới, sáng tạo của đề tài

• Kết hợp giữa phương pháp trực quan (video) và tương tác (chia sẻ – trình diễn) trong tiết học.

• Biến hoạt động đọc sách trở nên sinh động, thực tế và lôi cuốn hơn.

• Áp dụng hình thức “tường thuật đa phương tiện” tạo cơ hội phát triển năng lực công nghệ và trình bày cho học sinh.

• Sân khấu hóa nội dung sách giúp học sinh vận dụng đa dạng kỹ năng (ngôn ngữ, cảm thụ, hợp tác, sáng tạo).

• Dễ triển khai trong nhiều lớp học với điều kiện thiết bị cơ bản.

4. Hiệu quả của đề tài

Sau quá trình áp dụng, học sinh tỏ ra tích cực, hứng thú hơn trong việc tự đọc sách báo. Các em chủ động lựa chọn sách, đọc và chia sẻ nhiều hơn trong các buổi sinh hoạt lớp. Khả năng đọc hiểu, trình bày và tư duy độc lập được cải thiện rõ rệt. Giáo viên thuận lợi hơn trong việc triển khai tiết học, tạo không khí học tập vui tươi, gắn kết. Phụ huynh đánh giá cao khi con em có thói quen đọc sách tại nhà. Nhà trường ghi nhận đề tài là một trong những giải pháp có thể nhân rộng.

Đề tài “Biện pháp phát huy sự chủ động của học sinh trong hoạt động tự đọc sách báo môn Tiếng Việt 3” là giải pháp khả thi, sáng tạo và phù hợp với định hướng phát triển năng lực học sinh trong chương trình mới. Hy vọng đề tài sẽ góp phần tích cực giúp giáo viên cải thiện chất lượng dạy học và hình thành văn hóa đọc trong nhà trường tiểu học.

📘 Quý thầy cô quan tâm có thể tải và xem toàn văn tài liệu chi tiết tại: Biện pháp phát huy sự chủ động của học sinh trong họat động tự đọc sách báo môn Tiếng Việt 3