Biện pháp phát huy sự chủ động sáng tạo của học sinh khi học bảng nhân và bảng chia Toán 3 (đủ 3 bộ sách)

Để thực hiện chương trình Giáo dục phổ thông 2018 theo hướng phát triển toàn diện năng lực cho học sinh, việc đổi mới phương pháp dạy học môn Toán là hết sức quan trọng. Xuất phát từ thực tế nhiều em lớp 3 khi học bảng nhân và bảng chia còn khá thụ động, thiếu hứng thú, sáng kiến “Biện pháp phát huy sự chủ động sáng tạo của học sinh khi học bảng nhân và bảng chia Toán 3” được thực hiện với mục tiêu giúp các em tư duy nhanh – chính xác, tự tin chủ động và phát huy khả năng sáng tạo trong quá trình học. Sáng kiến này hướng đến học sinh lớp 3 và phù hợp với giáo viên mong muốn nâng cao chất lượng dạy học theo tinh thần năng lực trong chương trình mới.

1. Lý do chọn đề tài

Qua giảng dạy, nhiều học sinh lớp 3 tiếp thu bảng nhân và bảng chia một cách thụ động qua ghi nhớ, dẫn đến phản xạ chậm và dễ quên. Mặt khác, cách truyền thống chưa khơi dậy được cảm hứng, khiến tiết học khô khan, thiếu sự sáng tạo. Từ đó, người viết nhận thấy cần tìm biện pháp giúp học sinh học chủ động hơn, tư duy nhanh – chính xác – sáng tạo. Vì vậy, tổ chức các cách học sáng tạo như mẹo, kỹ thuật tia chớp, trò chơi và ứng dụng nghệ thuật hội họa là hướng điều chỉnh đúng đắn để nâng cao chất lượng học tập.

2. Các biện pháp thực hiện

Biện pháp 1: Sử dụng hữu hiệu mẹo học bảng nhân, bảng chia giúp học sinh tư duy nhanh và chính xác hơn

Biện pháp này nhằm mục tiêu tạo lập phản xạ nhớ nhanh, giảm sai sót. Giáo viên cung cấp các mẹo trực quan như kết hợp hình ảnh, nhóm phép tính hoặc gọi nhóm số đặc biệt, giúp học sinh tư duy sáng tạo khi nhớ bảng. Điểm mới là việc liên kết trực quan, tư duy cộng – nhân qua mẹo được cá nhân hóa giúp học sinh tự nắm kiến thức chủ động hơn.

Biện pháp 2: Vận dụng kỹ thuật dạy học tia chớp khi làm bài tập vận dụng phép nhân, phép chia giúp học sinh tư duy nhanh

Với kỹ thuật “tia chớp” (nhanh – đúng – dứt khoát), giáo viên đưa ra loạt câu hỏi tính nhanh liên tiếp, học sinh phản xạ trả lời ngay. Biện pháp này giúp tăng tốc độ xử lý thông tin, kèm hình thức thi đua ngắn tạo cảm giác phấn khích. Điểm sáng là tính ứng dụng cao, rèn khả năng tư duy nhanh và củng cố kỹ năng thông qua nhịp tiết học sôi động.

Biện pháp 3: Cải thiện hứng thú học tập tích cực khi học phép nhân, phép chia thông qua trò chơi học tập

Các trò chơi như “Bốc thăm nhân chia” hay “Đường đua tính toán” được tổ chức theo cá nhân và nhóm, kết hợp cả vận động nhẹ nhàng. Học sinh vừa chơi vừa thực hiện phép tính, từ đó tiếp thu kiến thức mà không cảm thấy áp lực. Điểm mới là kết hợp hài hòa giữa vận động, tương tác và học tập, tạo môi trường học môn Toán vui vẻ, tích cực.

Biện pháp 4: Sáng tạo tình huống toán học giúp học sinh nâng cao khả năng tư duy giải quyết

Giáo viên thiết kế các tình huống hình ảnh hoặc câu chuyện thực tế như “cửa hàng trái cây bán theo phép nhân” hoặc “chia bánh ngọt cho bạn”. Học sinh không chỉ áp dụng bảng nhân – chia mà còn suy luận, đề xuất cách giải. Đặc sắc ở đây là yếu tố tình huống, tạo điều kiện phát triển tư duy sáng tạo và khả năng chuyển hóa kiến thức vào thực tiễn.

Biện pháp 5: Tổ chức hoạt động trải nghiệm hội họa giúp học sinh nâng cao khả năng sáng tạo và vận dụng phép nhân chia

Biện pháp này mời học sinh vẽ tranh minh họa phép nhân – chia, như ghép mosaic theo nhóm, vẽ tranh chia đều đồ ăn hoặc tạo hình nền nhân chia. Hoạt động vừa mang tính nghệ thuật vừa giúp ôn tập kiến thức một cách nhẹ nhàng. Điểm mới nằm ở sự kết hợp hội họa – Toán học, khơi gợi niềm sáng tạo và khả năng vận dụng kiến thức vào sản phẩm.

3. Điểm mới, sáng tạo của đề tài

• Áp dụng mẹo trực quan và kỹ thuật “tia chớp” để tăng tốc tư duy phản xạ.

• Kết hợp giữa vận động – trò chơi – nghệ thuật và toán học nhằm tạo môi trường học tập tích cực.

• Sáng tạo tình huống thực tiễn để phát triển tư duy giải quyết vấn đề.

• Cá nhân hóa cách học bằng mẹo và trò chơi, phù hợp từng học sinh.

• Ứng dụng đa dạng phương pháp không cần đầu tư lớn, dễ triển khai và nhân rộng trong thực tiễn dạy học.

4. Hiệu quả của đề tài

• Học sinh tiếp thu bảng nhân – chia chủ động, nhanh hơn và ít nhầm lẫn.

• Phản ứng nhanh và thể hiện sự sáng tạo trong trò chơi, bài tập thực tế.

• Sự tương tác, gắn kết trong lớp học tăng, học sinh mạnh dạn phát biểu, chia sẻ.

• Giáo viên tiết học hiệu quả hơn, dễ kiểm tra kết quả học tập qua trò chơi thực tiễn.

• Phụ huynh nhận thấy con em nhà mình học Toán vui hơn, chủ động học tập và sáng tạo hơn.

Sáng kiến “Biện pháp phát huy sự chủ động sáng tạo của học sinh khi học bảng nhân và bảng chia Toán 3” đã mang lại hiệu quả rõ rệt trong việc phát triển năng lực tư duy, kỹ năng học Toán và tính sáng tạo cho học sinh lớp 3. Với những biện pháp thiết thực, dễ áp dụng và kết hợp hài hòa giữa mẹo học, trò chơi, nghệ thuật và tư duy thực tế, sáng kiến là một giải pháp đổi mới đáng để triển khai.

📘 Mời quý thầy cô truy cập và tải toàn bộ nội dung chi tiết tại: Biện pháp phát huy sự chủ động sáng tạo của học sinh khi học bảng nhân và bảng chia Toán 3 (đủ 3 bộ sách)