Giáo án Âm nhạc lớp 8 Chân trời sáng tạo – Bài 8(W+PPT)

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ:

– Trình bày được tóm tắt đặc điểm của giọng La thứ, nhận biết được một số bản nhạc viết ở giọng La thứ.

– Đọc đúng tên nốt, cao độ, trường độ và thể hiện được tính chất âm nhạc của Bài đọc nhạc số 3.

2. Năng lực

Năng lực chung:

– Chủ động trong học tập: biết cách tự tìm tòi kiến thức, tự thực hành.

– Biết giao lưu, hợp tác với bạn trong hoạt động nhóm.

– Giải quyết được các yêu cầu của nhiệm vụ học tập mà GV đề ra và sáng tạo trong hoạt động thực hành.

Năng lực riêng:

– Nắm được đặc điểm của giọng La thứ, một số bản nhạc viết ở giọng La thứ.

– Đọc đúng tên nốt, cao độ, trường độ và thể hiện tính chất âm nhạc Bài đọc nhạc số 3.

3. Phẩm chất

– Yêu mến, kính trọng và ghi nhớ công ơn thầy cô giáo.

– Tích cực, tự giác trong học tập.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC, PHƯƠNG PHÁP VÀ KĨ THUẬT DẠY HỌC

1. Đối với giáo viên

– Giáo án, SHS, SGV Âm nhạc 8.

– Bảng tương tác, kèn phím, đàn phím điện tử…

– Máy tính, máy chiếu (nếu có).

2. Đối với học sinh

– SHS Âm nhạc 8.

– Tranh ảnh, tư liệu sưu tầm có liên quan đến nội dung bài học và dụng cụ học tập theo yêu cầu của GV.

3. Phương pháp và kĩ thuật dạy học chủ yếu

– PPDH: dùng lời, giải quyết vấn đề, tự phát hiện, trò chơi, thực hành luyện tập, làm mẫu, giải quyết vấn đề, thảo luận…

– KTDH: chia nhóm, mảnh ghép…

III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

LÍ THUYẾT ÂM NHẠC: GAM THỨ, GIỌNG THỨ, GIỌNG LA THỨ

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế cho HS, giúp đỡ HS ý thức được nhiệm vụ học tập, hứng thú học bài mới.

b. Nội dung: GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi về những đặc điểm của gam trưởng, giọng trưởng, giọng Đô trưởng.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về những đặc điểm của gam trưởng, giọng trưởng, giọng Đô trưởng.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

– GV yêu cầu HS thảo luận nhóm đôi để trả lời câu hỏi:

+ Gam trưởng có bao nhiêu bậc âm?

+ Gam trưởng cấu trúc cung và nửa cung như thế nào?

+ Người ta gọi tên của giọng trưởng theo cách nào?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

– HS dựa vào kiến thức đã được học về gam trưởng, giọng trưởng và giọng Đô trưởng để trả lời câu hỏi.

– GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

– GV mời đại diện HS trả lời câu hỏi:

+ Gam trưởng có 7 bậc âm sắp xếp từ thấp đến cao hoặc từ cao xuống thấp.

+ Gam trưởng có cấu tạo cung và nửa cung: Gam trưởng có hai khoảng cách nửa cung hoặc ở giữa các bậc III – IV và bậc VII – I, giữa các bậc còn lại là các khoảng cách 1 cung.

+ Gọi tên giọng trưởng bằng cách: Khi các bậc âm của gam trưởng được sử dụng để xây dựng một tác phẩm âm nhạc (bài hát, bản nhạc).

– GV yêu cầu HS khác lắng nghe, nhận xét câu trả lời của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

– GV nhận xét, đánh giá và khích lệ sự tích cực của HS.

– GV dẫn dắt HS vào bài học: Khi học các bài đọc nhạc, ta đã gặp các khái niệm giọng La thứ, gam La thứ. Vậy gam thứ, giọng thứ, giọng La thứ là gì? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu trong bài học này nhé!

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu cấu tạo của gam thứ

a. Mục tiêu: HS nắm được cấu tạo của gam thứ.

b. Nội dung: GV hướng dẫn, HS thảo luận và trình bày.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về cấu tạo của gam thứ.

d. Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

– GV yêu cầu HS đọc nội dung về gam thứ SHS tr.27.

– GV hướng dẫn HS hoạt động nhóm để rút ra các ý chính về gam thứ.

– GV lấy ví dụ minh hoạ để HS nắm được bài học:

+ Lấy âm bậc I là Mi, lần lượt xây dựng như khung cấu tạo trên ta sẽ có gam Mi thứ:

+ Lấy âm bậc I là Rê, lần lượt xây dựng như khung cấu tạo trên ta sẽ có gam Rê thứ:

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

– HS quan sát thông tin trong SHS và nêu các ý chính về gam thứ.

– GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

– GV mời đại diện HS nêu các ý chính về gam thứ trước lớp.

– GV yêu cầu HS khác quan sát, nhận xét phần trình bày của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

– GV nhận xét, đánh giá phần trình bày của HS.

– GV chuyển sang hoạt động mới. 1. Tìm hiểu cấu tạo của gam thứ

– Gam thứ là hệ thống gồm 7 bậc âm được sắp xếp liền bậc từ thấp lên cao, từ cao xuống thấp, bắt đầu từ âm bậc I.

– Nếu lấy các âm khác nhau làm bậc I, lần lượt xây dựng các âm ở các bậc tiếp theo với khung cấu tạo như vậy, ta sẽ được các gam thứ khác nhau.

– Gam thứ có hai khoảng cách nửa cung hoặc ở giữa các bậc II – III và bậc V– VI, giữa các bậc còn lại là các khoảng cách 1 cung.

Hoạt động 2. Tìm hiểu về giọng thứ

a. Mục tiêu: HS nắm được các đặc điểm của giọng thứ.

b. Nội dung: GV hướng dẫn, HS thảo luận và trình bày.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về các đặc điểm của giọng thứ.

d. Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

– GV tổ chức cho HS hoạt động nhóm, yêu cầu HS đọc nói về giọng thứ SHS tr.27 và trả lời câu hỏi sau:

+ Khi nào thì dùng thuật ngữ giọng thứ.

+ Hãy nêu các thành phần tạo nên tên gọi của giọng thứ?

+ Tên của giọng thứ có những cách kí hiệu nào?

– GV thu thập thông tin, nhận xét và chốt lại các ý chính về giọng thứ.

– GV phát lại bài hát Con đò thời gian và yêu cầu HS nêu cảm nhận về tính chất của bài hát.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

– HS quan sát thông tin trong SHS và trả lời câu hỏi của GV.

– GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

– GV mời đại diện HS trả lời câu hỏi trước lớp.

– GV yêu cầu HS khác quan sát, nhận xét phần trình bày của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

– GV nhận xét, đánh giá phần trình bày của HS.

– GV mở rộng kiến thức: Có hai cách kí hiệu cho tên của giọng thứ nhưng cách viết chữ cái in hoa kèm theo chữ Minor (ví dụ: E Minor) hiện nay dùng phổ biến và thường gặp trên các phương tiện thông tin đại chúng.

– GV chuyển sang hoạt động mới. 2. Giọng thứ

– Khái niệm: Là các bậc âm của gam thứ được sử dụng để xây dựng một tác phẩm âm nhạc (bài hát, bản nhạc).

– Tên gọi của giọng trưởng:

+ Giọng Mi thứ: E Minor hoặc e – moll.

+ Giọng Rê thứ: D Minor hoặc d – moll.

– Tính chất của các bài hát viết ở giọng thứ: mềm mại, tha thiết, trữ tình.

Hoạt động 3. Tìm hiểu về giọng La thứ

a. Mục tiêu: HS nắm được các đặc điểm của giọng La thứ.

b. Nội dung: GV hướng dẫn, HS thảo luận và trình bày.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về giọng La thứ.

d. Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

– GV trình chiếu gam của giọng La thứ và yêu cầu HS quan sát.

– GV tổ chức cho HS thảo luận nhóm và nêu các đặc điểm của giọng La thứ:

+ Số bậc âm.

+ Tên các bậc âm.

+ Cấu trúc cung và nửa cung.

+ Tên của âm khởi đầu và âm kết thúc.

– GV tổng kết kiến thức:

+ Chốt lại ý chính về giọng La thứ (kí hiệu, hoá biểu, âm bậc I, cấu tạo).

+ Giảng giải về các dấu hiệu để nhận biết bài hát, bản nhạc được viết ở giọng La thứ.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

– HS quan sát thông tin trong SHS và trả lời câu hỏi của GV.

– GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

– GV mời đại diện HS trả lời câu hỏi trước lớp.

– GV yêu cầu HS khác quan sát, nhận xét phần trình bày của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

– GV nhận xét, đánh giá phần trình bày của HS.

– GV chuyển sang nội dung mới. 3. Giọng La thứ

– Âm chủ: nốt La.

– Kí hiệu: A Minor hoặc a – moll.

– Hoá biểu: (hệ thống dấu hoá sau khoá nhạc) không có dấu thăng hoặc dấu giáng và thường kết thúc bằng âm chủ là nốt La.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu: HS luyện tập, củng cố các đặc điểm của giọng thứ.

b. Nội dung: GV tổ chức cho HS hoạt động nhóm, hoàn thành nhiệm vụ.

c. Sản phẩm: HS tóm tắt được đặc điểm của giọng La thứ.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

– GV tổ chức cho HS hoạt động nhóm: Các em hãy viết kí hiệu của giọng Rê thứ và giọng La thứ.

– GV hướng dẫn HS: Tóm tắt đặc điểm của giọng La thứ (kí hiệu, hoá biểu, âm bậc I, cấu tạo):

+ Kí hiệu: A Minor hoặc a – moll.

+ Hoá biểu không có dấu thăng hoặc dấu giáng.

+ Âm bậc I là âm chủ La, có đủ các bậc âm cơ bản (HS viết khung cấu tạo của giọng A Minor).

+ Bài hát, bản nhạc ở giọng La thứ thường có âm kết thúc là La.

– GV hướng dẫn HS quan sát hai khung cấu tạo của giọng C Major và giọng A Minor để chỉ ra sự khác nhau về cấu trúc cung và nửa cung.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

– HS hoạt động nhóm, thực hiện nhiệm vụ theo hướng dẫn của GV.

– GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

– GV mời đại diện HS trình bày kết quả luyện tập trước lớp.

– GV yêu cầu HS khác quan sát, nhận xét phần trình bày của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

– GV nhận xét, đánh giá phần trình bày của HS.

– GV chuyển sang nội dung mới.

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

a. Mục tiêu: HS xác định được giọng và âm chủ của bài hát, bản nhạc cụ thể.

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS hoà tấu.

c. Sản phẩm: Phần hoà tấu của HS.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

– GV trình chiếu và hướng dẫn HS quan sát Bài đọc nhạc số 3 SHS tr.28 và Bài đọc nhạc số 4 SHS tr.45.

– GV tổ chức cho HS hoạt động nhóm và thực hiện nhiệm vụ: Dựa vào hoá biểu và âm kết để xác định giọng của mỗi bài.

– GV nêu câu hỏi và yêu cầu HS thảo luận: Nếu bản nhạc được viết ở giọng G Minor thì nốt kết thúc bài thường là nốt gì?

– GV hướng dẫn HS sưu tầm một bản nhạc được viết ở giọng A Minor.