Một số biện pháp phát triển phẩm chất và năng lực cho học sinh khi giảng dạy môn Toán lớp 1 (đủ 3 bộ sách)

Giáo dục tiểu học nói chung và dạy học môn Toán lớp 1 nói riêng không chỉ giúp học sinh hình thành kiến thức cơ bản mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc rèn luyện phẩm chất, năng lực toàn diện. Trên thực tế, nếu biết cách tổ chức các hoạt động học tập tích cực, sáng tạo và phù hợp với lứa tuổi, giáo viên hoàn toàn có thể giúp học sinh phát triển các phẩm chất như: chăm học, tự tin, hợp tác và năng lực tư duy, giải quyết vấn đề. Đề tài này tập trung vào những biện pháp cụ thể, dễ áp dụng để phát triển phẩm chất và năng lực cho học sinh lớp 1 thông qua môn Toán.

1. Lý do chọn đề tài

Môn Toán lớp 1 là một trong những môn học đầu tiên học sinh được tiếp cận khi bắt đầu hành trình học tập chính thức. Tuy nhiên, cách dạy học truyền thống còn nặng về lý thuyết khiến học sinh dễ bị áp lực và mất hứng thú. Từ đó, việc đổi mới phương pháp giảng dạy Toán để vừa truyền đạt kiến thức, vừa rèn luyện phẩm chất, năng lực cá nhân là một hướng đi phù hợp với chương trình giáo dục phổ thông mới.

2. Các biện pháp triển khai

Biện pháp 1: Tổ chức các nội dung học nhóm

Trong quá trình giảng dạy, giáo viên chia lớp thành các nhóm nhỏ để học sinh cùng thảo luận, giải bài tập hoặc chia sẻ cách làm. Qua đó, học sinh được rèn luyện khả năng giao tiếp, hợp tác, đồng thời nâng cao tinh thần trách nhiệm và năng lực làm việc nhóm – một trong những phẩm chất quan trọng trong thời đại mới.

Biện pháp 2: Tổ chức các hoạt động thuyết trình

Giáo viên thiết kế các nhiệm vụ nhỏ như: trình bày cách giải bài toán, thuyết minh về một mô hình toán học tự làm, hoặc chia sẻ trải nghiệm học Toán. Qua các hoạt động này, học sinh phát triển khả năng diễn đạt, tự tin hơn khi đứng trước đám đông, từ đó hình thành năng lực giao tiếp và biểu đạt ngôn ngữ.

Biện pháp 3: Thiết kế các hoạt động trải nghiệm

Ví dụ như: làm mô hình hình học bằng que kem, giải toán thông qua cửa hàng đóng vai, tổ chức “gian hàng Toán học”… Những hoạt động này giúp học sinh không chỉ hiểu lý thuyết mà còn biết vận dụng kiến thức Toán học vào thực tiễn, kích thích tư duy sáng tạo và khả năng áp dụng.

Biện pháp 4: Lồng ghép hoạt động học thông qua chơi

Giáo viên đưa vào tiết học các trò chơi như “Ai nhanh hơn”, “Chiếc nón kỳ diệu”, “Săn số bí ẩn”,… Các trò chơi Toán học giúp học sinh rèn luyện phản xạ, tư duy nhanh nhạy, tạo không khí học tập tích cực, vui vẻ, giảm áp lực và khơi gợi hứng thú học Toán.

3. Điểm mới và sáng tạo của đề tài

• Lồng ghép giáo dục phẩm chất và năng lực học sinh vào từng hoạt động cụ thể trong môn Toán.

• Tận dụng thế mạnh của phương pháp “học qua chơi” để tạo động lực học tập.

• Kết hợp thuyết trình, làm việc nhóm và trải nghiệm thực tế để rèn luyện kỹ năng toàn diện.

4. Hiệu quả đạt được

• Về phía học sinh: Phát triển được cả kiến thức và kỹ năng sống như: tự tin, sáng tạo, hợp tác, diễn đạt. Các em tích cực, chủ động hơn trong học tập.

• Về phía giáo viên: Linh hoạt hơn trong thiết kế hoạt động, làm mới tiết học, tăng hiệu quả truyền đạt.

• Về phía phụ huynh: Nhận thấy rõ sự tiến bộ và thay đổi tích cực của con em trong học tập lẫn sinh hoạt hàng ngày.

Đề tài “Một số biện pháp phát triển phẩm chất và năng lực cho học sinh khi giảng dạy môn Toán lớp 1” đã khẳng định rằng, việc đổi mới phương pháp dạy học không cần phải phức tạp mà chỉ cần đúng cách, đúng lúc và phù hợp với lứa tuổi. Với những biện pháp được đề xuất, giáo viên có thể nâng cao chất lượng giảng dạy, đồng thời nuôi dưỡng các phẩm chất và năng lực cần thiết cho học sinh ngay từ lớp 1.

👉 Mời quý thầy cô tải toàn văn tài liệu tại: Một số biện pháp phát triển phẩm chất và năng lực cho học sinh khi giảng dạy môn Toán lớp 1 (đủ 3 bộ sách)