SKKN Áp dụng phương pháp dạy học theo dự án trong giảng dạy chủ đề Tuần hoàn máu – Sinh học 11

MỤC LỤC

Nội dung Trang

1. THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN 2

1. Tên sáng kiến: Áp dụng phương pháp dạy học theo dự án trong 2

giảng dạy chủ đề tuần hoàn máu – Sinh học 11

1. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến 2
2. Phạm vi áp dụng sáng kiến. 2
3. Thời gian áp dụng sáng kiến 2
4. Tác giả: 2

1. MÔ TẢ GIẢI PHÁP SÁNG KIẾN 2

1. Tình trạng giải pháp đã biết 2
2. Nội dung giải pháp đề nghị công nhận là sáng kiến 3
3. Khả năng áp dụng của giải pháp. 17
4. Hiệu quả, lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng 17

giải pháp

1. Những người tham gia tổ chức áp dụng sáng kiến lần đầu (nếu có) 19
2. Các thông tin cần được bảo mật 19
3. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến 19

III. CAM KẾT KHÔNG SAO CHÉP HOẶC VI PHẠM BẢN 19

QUYỀN.

1. MÔ TẢ GIẢI PHÁP SÁNG KIẾN
2. Tình trạng giải pháp đã biết

Để thực hiện đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục thì đổi mới phương pháp dạy học là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu hiện nay của ngành Giáo dục và đào tạo Việt Nam. Nghị quyết Hội nghị lần thứ tám của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Khóa XI khẳng định: “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kỹ năng của người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc”. Qua thời gian giảng dạy tại Trường THPT Lý Thường Kiệt, tôi được tiếp cận với nhiều phương pháp dạy học tích cực, trong đó phương pháp dạy học theo dự án có nhiều yếu tố tích cực và phù hợp với hoạt động giảng dạy môn sinh học. Dạy học theo dự án là hình thức dạy quan trọng để thực hiện quan điểm dạy học hiện đại như: Định hướng người học, định hướng hành động, dạy học giải quyết vấn đề và quan điểm dạy học tích hợp, phương pháp này kích thích tư duy sáng tạo và tính chủ động, phát huy sự năng động của học sinh khi tham gia thực hiện dự án.

Dạy học theo phương pháp tích cực đã được áp dụng trong thời gian gần đây và đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận.Tuy nhiên giữa rất nhiều phương pháp dạy học tích cực đối với mỗi chủ đề nhất định, ta nên chọn phương pháp nào là chủ đạo, nhất là việc áp dụng phương pháp dạy học theo dự án còn rất ít được sử dụng trong trường phổ thông thường chỉ được áp dụng đối với các cấp học cao đẳng, đại học .Chính vì thế cần phải có một đề tài nghiên cứu cơ sở lý luận cũng như đưa ra tiến trình cụ thể của dạy học theo phương pháp dự án để hỗ trợ giáo viên và học sinh trong quá trình dạy và học.

Nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề này tôi mạnh dạn nghiên cứu đề tài“Áp dụng phương pháp dạy học theo dự án trong giảng dạy chủ đề tuần hoàn máu ở động vật và người- Sinh học 11”.Với mong muốn góp một phần nhỏ vào việc tích cực đổi mới phương pháp dạy học nhằm nâng cao chất lượng giáng dạy, phát huy năng lực của học sinh sau khi được tiếp cận với các phương pháp tích cực.

* Ưu điểm của sáng kiến:

Sau khi đưa sáng kiến vào áp dụng vào quá trình giảng dạy của bản thân và của nhóm bộ môn trong tổ, sáng kiến đã thể hiện rõ những ưu điểm sau:

• Góp phần hệ thống hóa cơ sở lí luận của việc áp dụng phương pháp dạy học theo dự án trong giảng dạy chủ đề tuần hoàn – Sinh học 11
• Quá trình tổ chức dạy học theo phương pháp dự án trong các chủ đề đảm bảo cho việc phát triển các năng lực chuyên biệt của học sinh cũng như năng lực hợp tác giữa các thành viên trong nhóm khi cùng nhau thực hiện nhiệm vụ trong dự án.
• Kết quả thực nghiệm bước đầu đánh giá được hiệu quả của việc rèn luyện kỹ năng cho học sinh lớp 11, phát huy được tính tích cực tìm tòi, sáng tạo của học sinh, rèn luyện được một số kỹ năng cho học sinh như kỹ năng suy luận, kỹ năng quan sát phân tích tổng hợp, tư duy logic, kỹ năng quản lý thời gian, đã khẳng định tính hiệu quả của sáng kiến. Hiệu quả của môn học được nâng lên rõ rệt, nhìn chung học sinh hào hứng, yêu thích môn học.

* Nhược điểm của sáng kiến:

– Giáo viên mất nhiều thời gian công sức để thiết kê giáo án, thiết kê các nhiệm vụ trong dự án để học sinh thực hiện

2. Nội dung giải pháp đề nghị công nhận là sáng kiến

2.1. Mục đích của giải pháp:

Xây dựng được các chủ đề dạy học có sử dụng các phương pháp dạy học tích cực như phương pháp dạy học dự án là hết sức cần thiết giúp giáo viên thuận lợi trong quá trình giảng dạy đánh giá chính xác khả năng học tập của học sinh, phát huy năng lực của học sinh góp phần đổi mới toàn diện giáo dục nước nhà .

2.2. Nội dung giải pháp:

2.2.1. Những điểm khác biệt, tính mới của sáng kiến:

Dạy học theo dự án là một hình thức dạy học mà học sinh được học dưới sự điều khiển và giúp đỡ của các giáo viên, nhưng phải tự giải quyết nhiệm vụ học của mình, nó đòi hỏi sự kết hợp cả về mặt lý thuyết và thực hành. Thông qua quá trình nó sẽ tạo ra những sản phẩm học tập.

Có thể nói, dạy học theo dự án là một mô hình học tập hiện đại mà học sinh được làm trung tâm của buổi học. Các giáo viên sẽ hướng dẫn thực hiện nhằm giúp phát triển kiến thức cùng các kỹ năng của các em thông qua các nhiệm vụ học tập. Các học sinh được khuyến khích tìm tòi và thực hành kiến thức được học để tạo ra các sản phẩm của chính mình. Đây là một chương trình học xây dựng dựa trên những câu hỏi quan trọng và được lồng ghép các nội dung chuẩn.

Với bài học thực tế, các giáo viên sẽ thiết kế theo nhiều hướng và có thể lôi cuốn được học sinh mà không hề phụ thuộc vào cách học của các em. Trong các trường hợp các em cũng được làm việc với các chuyên gia giúp hiểu sâu hơn về các vấn đề. Các học sinh được sử dụng các phương tiện hiện đại phục vụ việc tìm kiếm thông tin.

2.2.2. Các biện pháp giải quyết vấn đề

2.2.2.1. Thế nào là phương pháp dạy học theo dự án?

Dạy học theo dự án là một hình thức dạy học, trong đó người học thực hiện một nhiệm vụ học tập phức hợp, có sự kết hợp giữa lý thuyết và thực hành, có tạo ra các sản phẩm có thể giới thiệu. Nhiệm vụ này được người học thực hiện với tính tự lực cao trong toàn bộ quá trình học tập, từ việc xác định mục đích, lập kế họach, đến việc thực hiện dự án, kiểm tra, điều chỉnh, đánh giá quá trình và kết quả thực hiện. Làm việc nhóm là hình thức cơ bản của dạy học dự án.

2.2.2.2. Tiến trình thực hiện dạy học theo dự án

Dựa trên cấu trúc chung của một dự án trong lĩnh vực sản xuất, kinh tế nhiều tác giả phân chia cấu trúc của dạy học theo dự án qua 4 giai đoạn sau: Quyết định, lập kế hoạch, thực hiện, kết thúc dự án. Dựa trên cấu trúc của tiến trình phương pháp, người ta có thể chia cấu trúc của dạy học dự án làm nhiều giai đoạn nhỏ hơn.

+ Chọn đề tài và xác định mục đích của dự án : GV và HS cùng nhau đề xuất, xác định đề tài và mục đích của dự án. Cần tạo ra một tình huống xuất phát, chứa đựng một vấn đề, hoặc đặt một nhiệm vụ cần giải quyết, trong đó chú ý đến việc liên hệ với hoàn cảnh thực tiễn xã hội và đời sống. Cần chú ý đến hứng thú của người học cũng như ý nghĩa xã hội của đề tài. GV có thể giới thiệu một số hướng đề tài để học viên lựa chọn và cụ thể hoá. Trong trường hợp thích hợp, sáng kiến về việc xác định đề tài có thể xuất phát từ phía HS.

+ Xây dựng kế hoạch thực hiện: trong giai đoạn này HS với sự hướng dẫn của GV xây dựng đề cương cũng như kế hoạch cho việc thực hiện dự án. Trong việc xây dựng kế hoạch cần xác định những công việc cần làm, thời gian dự kiến, vật liệu, kinh phí, phương pháp tiến hành và phân công công việc trong nhóm.

+ Thực hiện dự án : các thành viên thực hiện công việc theo kế hoạch đã đề ra cho nhóm và cá nhân. Trong giai đoạn này HS thực hiện các hoạt động trí tuệ và hoạt động thực tiễn, thực hành, những hoạt động này xen kẽ và tác động qua lại lẫn nhau. Kiến thức lý thuyết, các phương án giải quyết vấn đề được thử nghiệm qua thực tiễn. Trong quá trình đó sản phẩm của dự án và thông tin mới được tạo ra.

+ Thu thập kết quả và công bố sản phẩm : kết quả thực hiện dự án có thể được viết dưới dạng thu hoạch, báo cáo, luận văn… Trong nhiều dự án các sản phẩm vật chất được tạo ra qua hoạt động thực hành. Sản phẩm của dự án cũng có thể là những hành động phi vật chất, chẳng hạn việc biểu diễn một vở kịch, việc tổ chức một sinh hoạt nhằm tạo ra các tác động xã hội. Sản phẩm của dự án có thể được trình bày giữa các nhóm sinh viên, có thể được giới thiệu trong nhà trường, hay ngoài xã hội.

+ Đánh giá dự án: GV và HS đánh giá quá trình thực hiện và kết quả cũng như kinh nghiệm đạt được. Từ đó rút ra những kinh nghiệm cho việc thực hiện các dự án tiếp theo. Kết quả của dự án cũng có thể đuợc đánh giá từ bên ngoài.