SKKN Một số biện pháp chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp trong trường tiểu học

1. PHẦN MỞ ĐẦU

I.1. Lý do chọn đề tài

Nghị quyết Trung ương II khóa 8 Đảng ta tiếp tục khẳng định “Giáo dục đào tạo là quốc sách hàng đầu”. Điều đó chứng tỏ Đảng và Nhà nước ta hết sức coi trọng nhân tố con người, đó là cơ sở, là nền tảng để xây dựng và phát triển đất nước. Một trong những nhiệm vụ cơ bản của giáo dục đào tạo hiện nay là hình thành và phát triển nhân cách toàn diện học sinh theo mục tiêu phát triển nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Sự nghiệp giáo dục và đào tạo của nước ta đang đứng trước những thử thách lớn. Muốn có một nền giáo dục tiên tiến phải có một cơ sở vững chắc, đó là đòi hỏi giáo dục phải thay đổi, chuyển mình để hướng tới xây dựng một nền giáo dục cho tất cả mọi người, nền giáo dục mang tính toàn diện, nhân văn, hiện đại; cơ sở chính là hệ thống giáo dục tiểu học, là nền tảng trong hệ thống giáo dục quốc dân. Sự hình thành và phát triển của bậc học này về đức, trí, thể, mĩ là điều kiện để phát triển ở các bậc học tiếp theo. Khác với các bậc học khác, bậc tiểu học thông thường mỗi giáo viên đứng lớp là một giáo viên chủ nhiệm. Cho nên giáo viên chủ nhiệm (GVCN) ở bậc tiểu học có vị trí hết sức quan trọng trong việc hình thành và phát triển nhân cách học sinh. Để làm tốt điều này đòi hỏi giáo viên tiểu học là “Người thầy tổng thể”, mẫu mực, là người thay mặt hiệu trưởng làm công tác quản lí tập thể học sinh lớp mình, là người chịu trách nhiệm trước hội đồng giáo dục về chất lượng giáo dục toàn diện và rèn luyện học sinh theo mục tiêu chung của mỗi nhà trường. Giáo viên chủ nhiệm là những người có kinh nghiệm và uy tín, có khả năng giảng dạy và giáo dục học sinh, có trách nhiệm tổ chức mọi hoạt động sinh hoạt và học tập của học sinh. Vì vậy các nhà trường hiện nay đang tự phấn đấu vươn lên giảm những tác động tiêu cực từ bên ngoài vào nhà trường, trong đó có các tệ nạn xã hội. Mỗi nhà trường cần phải xây dựng để thật sự là nơi giáo dục và đào tạo thế hệ trẻ, trong đó việc xây dựng và quản lí một đội ngũ giáo viên phụ trách lớp có năng lực tổ chức, có nghiệp vụ sư phạm và say mê với công việc là việc làm cần thiết cho các nhà quản lí trường học, bởi họ chính là nhân tố chủ đạo của nhà trường. Thực tế cho thấy rằng ở trong nhà trường, lớp nào giáo viên phụ trách lớp có năng lực, có trình độ, có tinh thần trách nhiệm, có ý thức tự giác, không ngại khó, hay tìm tòi nghiên cứu thì sẽ làm tốt công tác chủ nhiệm lớp và sẽ có chất lượng giáo dục tốt. Vậy để giúp người GVCN làm tốt nhiệm vụ của mình thì đòi hỏi người cán bộ quản lí phải quan tâm, xây dựng được đội ngũ giáo viên có năng lực, có phẩm chất tốt, nhiệt tình với công việc, đặt mình vào vị trí của giáo viên chủ nhiệm lớp thì mới thấu hiểu được nhiệm vụ của họ, để có sự quan tâm thỏa đáng, nắm bắt được tâm tư nguyện vọng, động viên kịp thời, như vậy mới chỉ đạo đúng đắn góp phần nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm đạt hiệu quả.

Xuất phát từ thực tiễn công tác, là người làm công tác quản lí nhiều năm nên tôi chọn đề tài “Một số biện pháp chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp trong trường tiểu học” với hy vọng góp phần vào việc nâng cao công tác chủ nhiệm, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trong trường tiểu học hiện nay. 

I.2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài

Nghiên cứu một số vấn đề lí luận có liên quan đến việc quản lí chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp.

Tìm hiểu và đánh giá thực trạng việc chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp ở trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân.

Trên cơ sở lí luận và thực tiễn, đưa ra những biện pháp chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục, duy trì sĩ số học sinh, giúp đỡ học sinh có hoàn cảnh khó khăn, thực hiện công tác xã hội hóa giáo dục của lớp trong việc làm mới không gian lớp học. 

I.3. Đối tượng nghiên cứu: Các biện pháp chỉ đạo giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm lớp.

I.4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu:

Một số biện pháp chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp;

Đối tượng khảo sát: Tất cả giáo viên chủ nhiệm trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân;

Thời gian: Năm học …………;  ………… (Học kì I).

I.5. Phương pháp nghiên cứu

Xuất phát từ đối tượng, mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu, sử dụng một số phương pháp nghiên cứu thực tiễn dùng để thực hiện SKKN.

Phương pháp phân tích và tổng hợp lí thuyết;

Phương pháp quan sát;

Phương pháp điều tra;

Phương pháp tổng kết kinh nghiệm.

1. PHẦN NỘI DUNG
2. Cơ sở lí luận

Lịch sử phát triển của nhân loại ở bất kì thời đại nào, thì con người luôn là động lực của sự phát triển nhanh và bền vững mà nhân tố quyết định chính là những người tài giỏi, tâm huyết và có đạo đức, có tinh thần trách nhiệm với nhiệm vụ được giao. Trong sự nghiệp giáo dục và đào tạo từ trước đến nay vai trò của người đứng đầu cơ quan quản lí giáo dục là người chịu trách nhiệm chính. Cụ thể theo điều lệ trường học người Hiệu trưởng có vai trò lãnh đạo, đại diện cho nhà trường về mặt pháp lí, có trách nhiệm, có thẩm quyền cao nhất về hành chính, về tổ chức và quản lí toàn bộ mọi hoạt động của nhà trường, chịu trách nhiệm trước cơ quan chủ quản cấp trên. Vì vậy mọi hoạt động của nhà trường tùy thuộc vào đội ngũ giáo viên, trong đó vai trò của giáo viên chủ nhiệm lớp luôn được xem là một trong những nhân tố hàng đầu quyết định đến sự thành công của quá trình dạy học, rèn luyện và giáo dục học sinh.

2. Thực trạng

2.1. Thuận lợi – khó khăn

Trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân năm học …………; ………… (học kì I) với tổng số lớp luôn ổn định là 11 lớp, tổng số học sinh gần 290 em. Gần 100% là học sinh dân tộc kinh, không có học sinh dân tộc tại chỗ. Đội ngũ giáo viên đầy đủ theo quy định. Giáo viên chủ nhiệm lớp đa số có tinh thần trách nhiệm, nhiệt tình, quan tâm đến công tác giáo dục học sinh, xây dựng được mối quan hệ với cha mẹ học sinh và các tổ chức đoàn thể vì là người có hộ khẩu thường trú ở tại địa phương; thực hiện tốt công tác xã hội hóa giáo dục của lớp. Đa số phụ huynh đã có nhận thức về giáo dục và quan tâm chăm lo đến con em.

Bên cạnh đó vẫn còn khó khăn ảnh hưởng đến tình hình chung của nhà trường cũng như công tác chủ nhiệm lớp: Cơ sở vật chất trường lớp xuống cấp nghiêm trọng, bố mẹ đi làm ăn xa gửi con cho ông bà chăm sóc; bố mẹ li hôn; gia đình nghèo không chăm lo cho con em, đời sống của học sinh còn thiếu thốn về vật chất lẫn tinh thần…

2.2. Thành công – hạn chế

Lãnh đạo nhà trường luôn có những trăn trở, suy nghĩ để chỉ đạo công tác chủ nhiệm lớp duy trì sĩ số học sinh hàng năm, giúp đơc học sinh có hoàn cảnh khó khăn, làm tốt công tác xã hội hóa các lớp để làm mới không gian lớp học. Tìm hiểu kĩ tâm lí giáo viên cũng như điều kiện của giáo viên để phân công vị trí chủ nhiệm lớp phù hợp, đạt hiệu quả. Một số giáo viên chủ nhiệm có những việc làm thiết thực, có kinh nghiệm vận dụng đạt hiệu quả trong công tác chủ nhiệm như cô Nguyễn Thị Phượng (GVCN lớp 2C năm học …………), cô Nguyễn Thị Bình (GVCN lớp 1B năm học …………; …………), thầy Nguyễn Duy kì Diệu (GVCN lớp 5B năm học …………; …………)…

Nhận thức của giáo viên chủ nhiệm lớp không đồng nhất, một số giáo viên không dám nghỉ dám làm, chưa có những ý kiến tham mưu đề xuất về công tác chủ nhiệm lớp, còn thụ động chờ chỉ đạo của nhà trường, công tác chủ nhiệm còn dậm chân tại chỗ không tiến bộ. Sự phối hợp với các lực lượng còn e dè chưa mạnh dạn.

2.3. Mặt mạnh – mặt yếu

Ban giám hiệu có nhiều kinh nghiệm trong công tác chỉ đạo đội ngũ. Đội ngũ được phân công làm công tác chủ nhiệm đa số là giáo viên trẻ, có kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm, nhiệt tình, có trách nhiệm trong các hoạt động. Được sự ủng hộ và đồng thuận của các bậc phụ huynh trong công tác giáo dục học sinh và công tác xã hội hóa giáo dục của các lớp. Đa số học sinh ngoan ngoãn, có ý thức học tập và rèn luyện đưa phong trào của lớp và của toàn trường ngày càng tiến bộ.

Bên cạnh mặt mạnh, còn có mặt yếu như một vài giáo viên không năng động, không có chịu khó tìm tòi học hỏi, dậm chân tại chỗ, không có sáng tạo để thay đổi trong công tác chủ nhiệm lớp, chưa biết làm mới. Một số giáo viên nuôi con nhỏ nên ảnh hưởng đến công tác chủ nhiệm, không có nhiều thời gian dành cho các hoạt động phong trào của lớp. Một số phụ huynh còn giao phó việc giáo