SKKN Một số biện pháp giúp học sinh viết chữ đẹp – Giữ vở sạch lớp 1 trường TH

A. MỞ  ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài.
Tiếng Việt và Toán là hai môn học công cụ vô cùng cần thiết cho mọi lứa tuổi học sinh, là chìa khóa để học sinh có thể mở cánh cửa bước vào lâu đài tri thức. Ở cấp Tiểu học, môn Tiếng Việt được học nhiều giờ nhất với yêu cầu là học sinh nắm được một công cụ cơ bản để giao tiếp trong cuộc sống hằng ngày, để tư duy trong học tập và phát triển toàn diện. Vì thế, dạy và học tốt môn Tiếng Việt là một yêu cầu quan trọng của cấp Tiểu học
Trong hệ thống giáo dục quốc dân thì bậc Tiểu học là bậc nền móng. Ở đây học sinh được trang bị những kiến thức khoa học ban đầu về tự nhiên và xã hội.
Trong các môn học ở Tiểu học hiện nay, mỗi môn học đều có một vị trí quan trọng riêng biệt. Song các môn học lại có quan hệ mật thiết với nhau, cùng hỗ trợ nhau để thực hiện mục tiêu giáo dục.
Cùng với môn học khác môn Tiếng Việt là môn học quan trọng với trẻ. Thông qua môn học Tiếng Việt học sinh được rèn luyện 4 kỹ năng cơ bản đó là: nghe, nói, đọc, viết. Bốn kỹ năng trên được chương trình “Đổi mới giáo dục” chú trọng phát triển, đồng thời để phát triển học sinh thành con người phát triển toàn diện.
Để phát triển một trong 4 kỹ năng trên thì phân môn Tập viết là một phân môn quan trọng. Thông qua phân môn tập viết học sinh được làm quen, được trang bị những kiến thức cơ bản về chữ viết và kĩ thuật viết chữ. Tập viết trang bị cho học sinh bộ chữ cái Tiếng Việt và những yêu cầu kĩ thuật để sử dụng bộ chữ cái đó trong học tập và giao tiếp. Với ý nghĩa này Tập viết không những có quan hệ mật thiết tới chất lượng các môn học khác mà còn góp phần rèn luyện một trong những khả năng hàng đầu của việc học Tiếng Việt trong nhà trường, khả năng viết chữ. Nếu viết chữ đúng mẫu, rõ ràng, tốc độ nhanh thì học sinh có khả năng ghi bài tốt. Nhờ vậy kết quả học tập sẽ cao hơn. Nếu viết xấu, tốc độ chậm thì sẽ ảnh hưởng không nhỏ tới kết quả học tập.
Chữ viết và dạy viết được cả xã hội quan tâm. Nhiều thế hệ thầy cô giáo đã trăn trở, góp công, góp sức để cải tiến kiểu chữ, nội dung cũng như phương pháp dạy học viết chữ. Tuy vậy, vẫn còn nhiều học sinh viết chưa đẹp viết chậm. Điều đó ảnh hưởng không nhỏ tới các môn học khác. Xuất phát từ vấn đề trên tôi chọn đề tài: “Một số biện pháp giúp học sinh viết chữ đẹp – giữ vở sạch lớp 1C trường TH&THCS Thị trấn Quan Sơn – Quan Sơn – Thanh Hóa”.
2. Mục đích nghiên cứu:
Nghiên cứu đề tài “Giúp học sinh lớp 1 viết chữ đẹp- giữ vở sạch” là để tìm ra những giải pháp hữu hiệu giúp học sinh viết chữ đẹp, giữ vở sạch.
3. Đối tượng nghiên cứu:
Học sinh lớp 1C trường TH&THCS Thị trấn Quan Sơn – Quan Sơn – Thanh Hóa.
4. Phương pháp nghiên cứu:
+ Phương pháp trực quan.
+ Phương pháp đàm thoại (thuyết trình).
+Phương pháp luyện tập thực hành.
+ Phương pháp kiểm tra, đánh giá HS.
+ Phương pháp thống kê.
5. Những điểm mới của sáng kiến kinh nghiệm.
Điểm mới cơ bản nhất trong kết quả nghiên cứu là đưa ra kiến thức cần có để hướng dẫn học sinh viết, các biện pháp tiến hành nâng cao chất lượng viết chữ đẹp, giữ gìn vở sạch cho học sinh lớp 1. Để từ đó giúp các em viết bài nhanh hơn, đẹp hơn, giữ vở sạch hơn.

B. NỘI DUNG
1. Cơ sở lí luận:
Như chúng ta đã biết, để làm chủ tiếng nói về mặt văn bản người học phải rèn luyện cho mình năng lực đọc thông, viết thạo văn bản đó. Hai năng lực này có quan hệ mật thiết với nhau, song hành cùng nhau. Học sinh học Tiếng Việt phải đọc thông, viết thạo chữ quốc ngữ. Ngoài ra Tập viết còn góp phần quan trọng vào việc rèn luyện cho học sinh những phẩm chất đạo đức tốt như: tính cẩn thận, tinh thần kỷ luật và khiếu thẩm mỹ. Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng nói: “Chữ viết là biểu hiện của nết người”. Dạy cho học sinh viết đúng, viết cẩn thận là góp phần rèn luyện cho các em tính cẩn thận, lòng tự trọng đối với mình cũng như đối với thầy và bạn đọc bài vở của mình. Đối với hiện nay vấn đề viết đúng, viết đẹp chữ Việt đang được mọi người quan tâm, nhất là đối với học sinh lớp 1, lớp học nền móng trong hệ thống giáo dục phổ thông. Vì thế vấn đề dạy chữ viết cho các em cần được xây dựng một cách chính xác, công phu và tỉ mỉ. Nó đòi hỏi người giáo viên phải nhiệt tình, cẩn thận và chu đáo trong mọi thao tác.
Phân môn tập viết trong nhà trường có nhiệm vụ giúp học sinh nắm vững các quy tắc và hình thành kỹ năng viết, giúp hoc sinh hình thành năng lực và thói quen viết đúng, viết đẹp. Ngoài ra còn rèn cho học sinh một số phẩm chất như tính cẩn thận, óc thẩm mỹ, bồi dưỡng cho học sinh lòng yêu quý tiếng việt.
Phân môn tập viết có nhiệm vụ củng cố và hoàn thiện tri thức cơ bản về hệ thống chữ viết và hệ thống ngữ âm tiếng việt. Cung cấp cơ bản về hệ thống quy tắc chuẩn, các quy tắc nhân biết và thể hiện chức năng của chữ viết…
Đặc biệt là viết đúng mẫu theo Quyết định số: 31/2002/QĐ-BGD ngày 14/6/2002 của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Ngay từ bậc Tiểu học, việc dạy học sinh viết, viết đẹp là một vấn đề hết sức quan trọng góp phần hình thành cho các em những biểu tượng ban đầu về chữ Việt. Tập viết ở Tiểu học truyền thụ cho học sinh những kiến thức cơ bản về viết và kỹ thuật viết chữ. Trong các tiết Tập viết, học sinh nắm bắt được những tri thức cơ bản về cấu tạo bộ chữ cái Tiếng Việt, ghi âm Tiếng Việt, sự thể hiện bộ chữ cái này trên bảng, trên vở. Đồng thời được hướng dẫn yêu cầu kỹ thuật, viết nét chữ, chữ cái từ và câu. Đối với lớp 1, việc dạy tập viết được phối hợp nhịp nhàng với dạy học vần. Học sinh luyện tập viết chữ dưới hai hình thức chủ yếu, luyện tập viết chữ trong các tiết học âm, vần và tập viết trong các tiết Tập viết.
Trong những năm học gần đây, phong trào “Vở sạch – Chữ đẹp” đang được các nhà trường quan tâm, chú trọng. Do đó tôi quyết định đi sâu tìm hiểu việc dạy và học tập viết ở lớp một để thấy được hạn chế trong kiến thức của các em. Từ đó chọn cho mình một phương pháp dạy cho phù hợp với từng đối tượng học sinh. Việc suy nghĩ tìm ra, vận dụng những phương pháp dạy tập viết ở lớp 1 để rèn luyện chữ viết cho các em viết đúng, viết đẹp là góp phần vào việc gìn giữ sự trong sáng của Tiếng Việt làm cho Tiếng Việt ngày càng trong sáng và đậm đà bản sắc dân tộc và đó cũng là mục tiêu hướng tới của việc dạy học môn Tiếng Việt ở trường Tiểu học.
Xuất phát từ thực tế trên, tôi đã chọn nội dung nghiên cứu: “Một số biện  pháp giúp học sinh lớp 1C viết chữ đẹp giữ vở sạch”.
2. Thực trạng:
* Thuận lợi:
Trường Tiểu học và THCS Thị trấn thuộc địa bàn Thị trấn Quan Sơn – Huyện Quan Sơn -Tỉnh Thanh Hóa là trung tâm văn hóa, chính trị của huyện nên so với các trường trong huyện thì đây là một trường có nhiều thuận lợi hơn về nhiều mặt: chính quyền địa phương đã quan tâm và chú trọng cho sự phát triển giáo dục; đường xá đi lại có phần thuận lợi hơn.
Năm học …….., tôi được nhà trường phân công giảng dạy lớp 1C với tổng số là 22 em học sinh. Trong đó chủ yếu là con em gia đình cán bộ công chức, hộ kinh doanh và một số gia đình làm nông nghiệp nên việc học tập của các em được gia đình quan tâm, tạo mọi điều kiện trong việc học tập, mua sắm đồ dùng, sách vở đầy đủ, các em được gia đình đưa đón đi học hàng ngày.
* Khó khăn:
Vốn hiểu biết ban đầu của các em còn hạn chế, trình độ học sinh không đồng đều nên gặp nhiều khó khăn trong việc kèm cặp các em học tập, đặc biệt là trong việc dạy viết.
– Vở tập viết của học sinh còn mỏng nên rất dễ bị quăn mép, bị nhoè.
– Mẫu chữ như các nét cơ bản, tiếng, từ, cụm từ không có mẫu sẵn trong bộ chữ Tập viết.
– Một số học sinh khu 2 Thị trấn Quan Sơn đến trường còn gặp rất nhiều khó khăn về đường xá và phương tiện đi lại.
– Với học sinh Tiểu học mà nhất là trẻ lớp 1 còn rất hiếu động, nhạy cảm, thường hành động theo bản năng, thiếu tập trung nên khó khăn cho giáo viên khi hướng dẫn tỉ mỉ một vấn đề.
– Đa số các em chưa có ý thức giữ gìn sách vở.
– Một số em viết xấu, nguệch ngoạc không đúng nét.
– Các em cầm bút nhưng chưa đúng, cầm sai ngòi bút, cầm bút chặt quá, ngồi chưa đúng tư thế, chưa biết cách để vở đúng.
– Đa số phụ huynh chưa nắm được cấu tạo chữ viết theo đúng chương trình mới.
– Còn một số phụ huynh chưa quan tâm đến việc học của các em.
– Góc vở, mép vở quăn do các em thường lấy tay uốn góc vở để nghịch.
– Khi viết sai các em thường tẩy xóa nhiều, đến khi dùng bút mực các em lại bôi ra.