SKKN Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp và hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp tại trường THPT

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ

1.1. Lí do chọn đề tài

 Một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất của người giáo viên ở các trường phổ thông là công tác giáo viên chủ nhiệm lớp. Đây là hoạt động có chức năng kép: chức năng quản lý xã hội đối với một nhóm người (học sinh) theo chức trách, quyền hạn được quy định trong quy chế, điều lệ của nhà trường phổ thông do nhà nước ban hành; chức năng giáo dục do mục đích giáo dục, mục tiêu cấp học nhằm đạt tới sự phát triển toàn diện nhân cách học sinh. Trong quá trình giáo dục học sinh, muốn có chất lượng giáo dục tốt thì phải xây dựng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm giỏi, bởi vì, người giáo viên chủ nhiệm lớp như một “Hiệu trưởng con” của nhà trường. Đặc biệt, trong giai đoạn hiện nay, khi ngành giáo dục đã có nhiều đổi mới theo hướng tích cực, chương trình GDPT 2018 sắp sửa được đưa vào thực hiện tại các trường THPT, mục tiêu giáo dục toàn diện cho học sinh càng đặt ra cho giáo viên nói chung, GVCN nói riêng nhiều trọng trách, nhiệm vụ cao cả và nặng nề hơn. 

Song như chúng ta đã biết, để công tác chủ nhiệm lớp đạt hiệu quả cao, không chỉ có một mình GVCN đảm nhận được, mà nó đòi hỏi phải phát huy được mối quan hệ phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng bên trong nhà trường như: BGH, BCH Đoàn trường và GVCN lớp cũng như các GV bộ môn khác và các lực lượng ngoài nhà trường. Song trên thực tế, ở một số trường học, công tác chủ nhiệm lớp chưa thực sự được BGH quan tâm, chỉ đạo đúng mức như công tác giảng dạy chuyên môn, vì thế tính chất phối hợp giữa các tổ chức trong và ngoài nhà trường để giúp cho công tác chủ nhệm đạt hiệu quả cao chưa được thực hiện hiệu quả. Điều đó ảnh hưởng không nhỏ đến kết quả học tập, tiếp nhận kiến thức và rèn luyện, bồi dưỡng, nâng cao các kỹ năng khác cho học sinh.

Nhận thức rõ vai trò vô cùng quan trọng của GVCN lớp trong trường học, trường chúng tôi luôn đề cao, coi trọng công tác giáo viên chủ nhiệm lớp và luôn học hỏi, tìm tòi để có được những biện pháp quản lý tốt nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ GVCN lớp và nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp. Qua một thời gian ứng dụng các biện pháp quản lý này, chúng tôi thấy rõ hiệu quả tích cực của nó đối với sự phát triển, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường. Vì thế, chúng tôi chọn đề tài “Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp và hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp tại trường THPT Tân Kỳ” để chia sẻ với bạn bè đồng nghiệp.

1.2. Đóng góp mới của đề tài

Từ trước đến nay đã có khá nhiều bài viết, sáng kiến kinh nghiệm về công tác chủ nhiệm lớp. Song chủ yếu, các bài viết còn dừng lại ở việc chia sẻ các kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm lớp tại một đơn vị lớp học, trường học cụ thể từ góc độ của một giáo viên chủ nhiệm. 

Đề tài này đã đi sâu nghiên cứu, rút ra một số kinh nghiệm, giải pháp cụ thể trong công tác quản lý, chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm của nhà trường; từ đó, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường trong bối cảnh các trường THPT trên cả nước đang chuẩn bị bước vào giai đoạn thực hiện Chương trình GDPT 2018.

PHẦN II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU

2.1. Cơ sở lý luận

– Trong trường học, lớp học là đơn vị cơ bản được thành lập để tổ chức giảng dạy và giáo dục học sinh. Để quản lý, giáo dục học sinh trong lớp, nhà trường phân công một trong những giáo viên giảng dạy có năng lực chuyên môn tốt, có kinh nghiệm làm công tác quản lý, giáo dục học sinh, có tinh thần trách nhiệm cao và nhiệt tình trong công tác, có uy tín với học sinh, phụ huynh và đồng nghiệp làm chủ nhiệm lớp.

– GVCN ở trường phổ thông là người thay mặt hiệu trưởng quản lý toàn diện một lớp học. Vai trò quản lý đó được thể hiện trong việc xây dựng kế hoạch giáo dục; tổ chức các hoạt động giáo dục; kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh trong lớp thuộc bộ môn mình giảng dạy; phối hợp với các GVBM đánh giá kết quả rèn luyện của học sinh… GVCN là nhân vật trung tâm, là linh hồn của lớp, tập hợp mối đoàn kết học sinh trong tập thể lớp. GVCN giữ vai trò chủ động trong việc phối hợp với các lực lượng giáo trong và ngoài nhà trường để giáo dục học sinh: nhà trường, gia đình và xã hội. Trong đó, nhà trường là lực lượng giáo dục có tính chuyên nghiệp. GVCN chịu trách nhiệm về kết quả học tập và rèn luyện của học sinh trong lớp trước Hiệu trưởng, Hội đồng nhà trường và cha mẹ học sinh. Hiệu quả công tác của người GVCN được thể hiện chính trong các sản phẩm giáo dục của mình. 

Như vậy, công tác chủ nhiệm lớp là vô cùng quan trọng, để nâng cao chất lượng công tác chủ nhệm lớp, không thể không kể đến chất lượng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp trong các trường học, bởi chất lượng đội ngũ GVCN lớp có vai trò quan trọng góp phần quyết định đến sự thành công hay thất bại trong quá trình giáo dục toàn diện một lớp học sinh. Không có những giáo viên chủ nhiệm giỏi thì không thể tổ chức được những lớp học tốt và mang lại hiệu quả cao trong quá trình giáo dục.

2.2. Thực trạng về chất lượng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp và công tác chủ nhiệm lớp của trường THPT Tân Kỳ trong thời gian qua

2.2.1. Ưu điểm, thuận lợi

– Có thể khẳng định rằng, sau những biến cố thăng trầm trong quá khứ, trong những năm gần đây, tập thể CBQL, giáo viên, nhân viên của trường THPT Tân Kỳ rất đoàn kết, luôn nỗ lực hết mình để ủng hộ, hưởng ứng tích cực, kịp thời các chủ trương đúng đắn, có nhiều đổi mới của BGH đưa ra, trong đó có việc bồi dưỡng, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên nói chung, GVCN lớp nói riêng.

– Các tổ chức, đoàn thể trong nhà trường cũng như Hội CMHS luôn đồng hành, phối hợp chặt chẽ, sẵn sàng tiên phong, ủng hộ các chủ trương của nhà trường để nâng cao chất lượng đội ngũ, chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường.

– Về chất lượng đội ngũ nói chung, trường THPT Tân Kỳ có 100% CBQL, GV, NV đạt chuẩn, trong đó có trên 18% giáo viên có trình độ trên chuẩn. Giáo viên nhà trường về cơ bản có phẩm chất đạo đức tốt, có năng lực chuyên môn vững vàng, tâm huyết, yêu nghề. Các GV được phân công làm nhiệm vụ chủ nhiệm lớp trong các năm học phần lớn đều có tinh thần trách nhiệm cao trong công việc, tận tâm, tận lực với học sinh, luôn sát cánh cùng tập thể lớp, Hội CMHS của lớp để hoàn thành các nhiệm vụ được giao, góp phần không nhỏ trong việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện học sinh, giúp các em có được những kiến thức, kỹ năng cơ bản để vững bước vào đời.

– Nhà trường có khá nhiều GVCN lớp có năng lực, kỹ năng, nghệ thuật chủ nhiệm lớp và luôn đạt được hiệu quả cao trong công việc được giao. Được phụ huynh, học sinh đồng nghiệp yêu quý, tín nhiệm.

– Trường THPT Tân Kỳ đặt ở vị trí trung tâm của huyện, các vùng tuyển sinh của nhà trường về cơ bản không quá xa so với địa điểm trường đóng nên học sinh của nhà trường cũng có điều kiện học tập thuận lợi hơn so với các trường khác trong địa bàn. Phần lớn học sinh trong nhà trường ngoan ngoãn, thực hiện nghiêm túc nội quy trường lớp, điều này cũng góp phần không nhỏ trong việc giúp GVCN lớp hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, nhà trường triển khai thực hiện tốt các nhiệm vụ chính trị đề ra.

2.2.2. Hạn chế, khó khăn

– Trong bối cảnh giáo dục có nhiều thay đổi, đặc biệt gắn liền với tình hình dịch bệnh Covid -19 kéo dài, công việc của GV nói chung, GVCN lớp nói riêng ngày càng nặng nề, áp lực.

– Có thể khẳng định rằng, giáo viên nào cũng có thể làm GVCN lớp, song không phải GV nào cũng thực hiện tốt, có hiệu quả công tác chủ nhiệm được giao. Một số GV dù có năng lực chuyên môn nhưng lại chưa có nhiều kinh nghiệm, kỹ năng chủ nhiệm lớp, nên hiệu quả công tác chủ nhiệm chưa cao. Một số ít giáo viên khác thì không chịu khó học hỏi tìm tòi, còn máy móc, cứng nhắc trong công tác chủ nhiệm. Đặc biệt, ở bất cứ trường học nào nói chung, trường chúng tôi nói riêng, vẫn còn một vài giáo viên thực sự không có năng lực làm công tác chủ nhiệm lớp.

– Ở góc độ quản lý, nhiều khi BGH cũng còn quan tâm, đầu tư đến chất lượng đội ngũ GV giảng dạy chuyên môn nhiều hơn là công tác chủ nhiệm lớp. Trong các buổi sinh hoạt chuyên môn, các tổ, nhóm chuyên môn cũng hiếm khi đưa nội dung chủ nhiệm lớp ra để đánh giá, trao đổi, chia sẻ mà thường chỉ được thực hiện khi họp Hội đồng, Hội nghị GVCN lớp… 

– Việc bố trí GVCN lớp cũng gặp không ít khó khăn: BGH vừa phải cân đối mặt bằng chuyên môn, vừa phải xem xét năng lực, hoàn cảnh cụ thể của từng cá nhân GV để phân công chủ nhiệm. Trong khi thực tế, có những môn học, mặt bằng lao động của GV còn thấp, nhưng trong nhóm chuyên môn lại có những GV đã lớn tuổi, sắp nghỉ hưu, hoặc có những GV năng lực chủ nhiệm còn rất hạn chế, nên bố trí cho những GV này làm công tác chủ nhiệm BGH cũng không yên tâm. Ngược lại, những GV có năng lực chủ nhiệm rất tốt thì lại ở những nhóm chuyên môn có mặt bằng lao động tương đối cao nên cũng không thể bố trí những GV này tiếp tục đảm nhiệm thêm công tác chủ nhiệm. 

– Về phía học sinh: Bên cạnh những học sinh ngoan, chăm chỉ học tập, thực hiện tốt nội quy trường lớp, vẫn còn một bộ phận nhỏ học sinh còn gặp khó khăn trong học tập, rèn luyện mà chúng ta còn gọi là những học sinh chưa ngoan. Số học sinh này có thể là những học sinh hay bỏ học hoặc gây gổ đánh nhau, hay chơi game, thiếu ý thức trong giờ học, thường xuyên vi phạm nội quy trường lớp… Điều đó đã gây ra nhiều khó khăn cho giáo viên chủ nhiệm lớp và cũng gây ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục chung của lớp, của trường.