SKKN Một số giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục pháp luật cho học sinh ở trường THPT

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ

1. Lý do chọn đề tài

Để xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt nam, hiến pháp năm 2013 khẳng định: “Nhà nước quản lý xã hội bằng Hiến pháp và pháp luật”. Nhiệm vụ đầu tiên là phải ban hành pháp luật, tiếp đến là tổ chức thực hiện pháp luật, trong đó nhiệm vụ tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật được xem là cầu nối để đưa các chủ trương, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến với các tầng lớp nhân dân, cán bộ, công chức, học sinh, sinh viên, có lòng tin vào pháp luật, có thói quen, động cơ tích cực trong thực hiện pháp luật. 

Sinh thời, V.I.Leenin từng chỉ rõ: “Tuyên truyền là cần thiết và chúng ta không nên phải sợ lặp đi lặp lại …Và nếu chúng ta nghĩ rằng chúng ta đã quá chú ý nhiều đến việc tuyên truyền, thì cần nói rằng chúng ta cần phải làm việc đó nhiều hơn gấp trăm lần nữa”. Điều đó có nghĩa là: hoạt động tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cần phải thực hiện thường xuyên, liện tục, thực hiện càng nhiều nội dung, phong phú về hình thức, không chỉ bằng lời nói mà bằng hình ảnh minh hoạ, thực hiện càng nhiều càng tốt. Khi nào hoạt động tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật đến với đối tượng thì mới đem lại hiệu quả.

Đảng Cộng sản Việt Nam cũng đã đặc biệt coi trọng công tác giáo dục pháp luật. Ngay từ Đại hội VI Đảng ta đã nhấn mạnh: “phải coi trọng công tác giáo dục, tuyên truyền, giải thích pháp luật. Đưa việc giáo dục pháp luật vào hệ thống các trường của Đảng, của Nhà nước (kể cả các trường phổ thông, đại học), của các đoàn thể nhân dân. Cán bộ quản lý các cấp từ trung ương đến đơn vị cơ sở phải có kiến thức về quản lý hành chính và hiểu biết pháp luật”. 

Mục tiêu giáo dục toàn diện của chúng ta hiện nay là: “Đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khoẻ, thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. Để thực hiện đào tạo, phát triển toàn diện con người Việt Nam mới thì tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật là một nội dung không thể thiếu trong chương trình giáo dục ở các cấp học, trong các nhà trường phổ thông và trình độ đào tạo của hệ thống giáo dục quốc dân hiện nay. 

Xuất phát từ mục tiêu giáo dục và đào tạo toàn diện của các nhà trường, từ yêu cầu tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa, ngay từ đầu những năm 80, Đảng và Nhà nước ta đã chủ trương đưa giáo dục pháp luật vào nhà trường. Hoạt động tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, đặc biệt là giáo dục pháp luật cho học sinh trong các nhà trường phổ thông hiện nay là giáo dục đạo đức, lối sống, giáo dục ý thức chấp hành qui định của pháp luật, ý thức công dân, ý thức làm người… Nhà nước ta đã ban hành nhiều văn bản pháp luật thể chế hoá các Nghị quyết của Đảng, khẳng định vai trò chiến lược của công tác giáo dục pháp luật trong nhà trường, tạo cơ sở pháp lý cho việc triển khai thực hiện phổ biến, giáo dục pháp luật trong nhà trường.

Là một giáo viên, đang trực tiếp làm công tác An ninh trong trường học, tôi nhận thấy đạo đức, lối sống của một bộ phận giới trẻ hiện nay đã và đang đặt ra cho xã hội nhiều vấn đề bức thiết đáng quan tâm. Đó là lối sống buông thả, đua đòi, sống ảo, sống không có lí tưởng, sống chưa thực sự hữu ích… Điều đó cho thấy, đã đến lúc chúng ta cần thiết phải tăng cường và đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật đối với nhóm đối tượng này.

Với những lí do trên, tôi tập trung nghiên cứu và đưa ra sáng kiến kinh nghiệm: “Một số giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục pháp luật cho học sinh ở trường THPT Nguyễn Sỹ Sách – Thanh Chương – Nghệ An”. 

2. Mục đích nghiên cứu của đề tài

Qua đề tài này, tôi muốn đưa ra những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác giáo dục pháp luật cho học sinh. Tìm hiểu, nghiên cứu cách thức tuyên truyền tốt nhất để học sinh nắm được vai trò của pháp luật trong cuộc sống, đồng thời nắm được trách nhiệm pháp lí mà các em phải  gánh chịu từ những hành vi vi phạm pháp luật gây ra. Thay đổi phương pháp tuyên truyền, góp phần nâng cao hứng thú và năng lực tư duy, năng lực điều chỉnh hành vi của học sinh, góp phần hướng các em sống, làm việc theo Hiến pháp và pháp luật. Từ đó, bản thân mỗi học sinh có thể trở thành những tuyên truyền viên đối với gia đình và những người xung quanh; Xây dựng môi trường học tập, làm việc, phát triển tuân thủ Hiến pháp và pháp luật.

3. Đối tượng, khách thể nghiên cứu: 

– Đối tượng nghiên cứu: Một số giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục pháp luật cho học sinh ở trường THPT Nguyễn Sỹ sách – Thanh Chương – Nghệ An

– Khách thể nghiên cứu: học sinh trường Trung học phổ thông Nguyễn Sỹ Sách – Huyện Thanh chương – Tỉnh Nghệ An.

4. Phương pháp nghiên cứu 

Để thực hiện đề tài này, tôi sử dụng phương pháp biện chứng, đặc biệt là quan điểm khách quan, toàn diện, phát triển, lịch sử – cụ thể, thống nhất giữa lí luận và thực tiễn, lịch sử và lôgic cùng những tư liệu từ các văn kiện Đại hội Đảng, các văn bản quy phạm pháp luật của nhà nước. Những tư liệu này giúp cho tác giả có cái nhìn tổng quát về đối tượng nghiên cứu, từ đó có kế hoạch và định hướng cho việc nghiên cứu đề tài sáng kiến.

5. Phạm vi nghiên cứu

– Về không gian: Trường THPT Nguyễn Sỹ Sách – Thanh Chương – Nghệ An

– Về thời gian nghiên cứu: năm học 2020 – 2021.

– Về khách thể nghiên cứu: nghiên cứu thực nghiệm trên 1203 học sinh của trường THPT Nguyễn Sỹ Sách – Thanh Chương – Nghệ An

Về nội dung: Có rất nhiều phương pháp để tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật cho học sinh để đạt hiệu quả. Tuy nhiên trong đề tài sáng kiến kinh nghiệm bản thân tôi chỉ đi vào nghiên cứu một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác giáo dục pháp luật cho đối tượng học sinh Trường trung học phổ thông THPT Nguyễn Sỹ Sách – Thanh Chương – Nghệ An

6. Điểm mới của đề tài

– Tìm hiểu, nghiên cứu, đưa ra một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác giáo dục pháp luật cho đối tượng học sinh trường THPT Nguyễn Sỹ Sách – Thanh Chương – Nghệ An.

– Tìm hiểu, nghiên cứu và áp dụng trong công tác giảng dạy, tuyên truyền và phổ biến pháp luật cho đối tượng học sinh để xây dựng một môi trường học đường với những học sinh hiểu biết, tôn trọng và chấp hành pháp luật. Góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục cả về tri thức, đạo đức, kỹ năng cho học sinh của nhà trường.

7. Cấu trúc của đề tài

Ngoài phần Mở đầu, phần Kết luận; Phần nội dung của sáng kiến được cấu tạo thành 3 chương:

Chương 1. Cơ sở lí luận và thực tiễn của việc giáo dục pháp luật trong trường phổ thông Nguyễn Sỹ Sách – Thanh Chương – Nghệ  An

Chương 2. Thực trạng công tác giáo dục pháp luật trong Trường THPT Nguyễn Sỹ Sách – Thanh Chương – Nghệ  An

 Chương 3. Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác giáo dục pháp luật cho học sinh Trường THPT Nguyễn Sỹ Sách – Thanh Chương – Nghệ  An

PHẦN II: NỘI DUNG

Chương 1

Cơ sở lí luận và thực tiến của việc giáo dục pháp luật trong trường THPT Nguyễn Sỹ Sách – Thanh Chương – Nghệ An.

1. Cơ sở lí luận của việc giáo dục pháp luật trong trường THPT 

1.1. Một số khái niệm cơ bản về giáo dục pháp luật 

1.1.1. Khái niệm giáo dục pháp luật

Trước hết giáo dục pháp luật đó là một nhiệm vụ mang tính thường xuyên, liên tục của nhà nước. Do đó, nhà nước cần thực hiện việc tổ chức, quản lí, đánh giá kết quả lĩnh vực hoạt động này.

Giáo dục pháp luật phải đảm bảo tính kịp thời, sát thực và phù hợp cả về phương diện nội dung, hình thức và đối tượng. Tuy nhiên, dưới góc độ tổng quan cần gắn việc giáo dục pháp luật trong nhà trường, trong các thiết chế chính trị xã hội với giáo dục ở ngoài cộng đồng xã hội và gia đình. Kết nối việc phổ biến, giáo dục pháp luật với công tác giáo dục truyền thống lịch sử và phong tục tập quán tốt đẹp của dân tộc. Đặc biệt, cần gắn giáo dục pháp luật với quá trình thực thi nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh của đất nước, của từng vùng, miền địa phương và an sinh xã hội.

Tóm lại, giáo dục pháp luật là quá trình tác động một cách có hệ thống, có mục đích và thường xuyên tới nhận thức của con người nhằm trang bị cho mỗi người trình độ pháp lí nhất định để từ đó có ý thức đúng đẳn về pháp luật, tôn trọng và tự giác xử sự theo yêu cầu của pháp luật.

1.1.2. Vị trí, vai trò của việc giáo dục pháp luật trong trường THPT Nguyễn Sỹ Sách – Thanh Chương  – Nghệ An.

– Giáo dục pháp luật có vai trò vô cùng quan trọng trong việc giáo dục đạo đức, lối sống, rèn luyện nề nếp, xây dựng nhân cách cho học sinh tại trường THPT Nguyễn Sỹ Sách. Nhằm tạo ra những con người sống và làm việc theo hiến pháp và pháp luật.

– Việc giáo dục pháp luật được thực hiện lồng ghép thông qua các môn học hay những tiết ngoại khóa đầu năm của nhà trường, các cuộc thi, vẽ tranh cổ động, thi tìm hiểu pháp luật, đóng kịch…. Giáo dục pháp luật trong nhà trường giữ vai trò vô cùng quan trọng trong việc hình thành lối sống, nhân cách sống cho học sinh tại trường Nguyễn Sỹ Sách, để các em có được vốn hiểu biết pháp luật cơ bản trước khi bước chân vào cuộc sống. Giúp các em hiểu biết pháp luật, hình thành nên thói quen pháp luật và sử dụng pháp luật để bảo vệ các quyền và lợi ích cơ bản của bản thân. Tạo điều kiện cho việc học tập, làm việc và phát triển bản thân.

– Trường học chính là môi trường lí tưởng để giáo dục pháp luật, bởi học sinh trường THPT Nguyễn Sỹ Sách là đối tượng rất nhanh nhạy và có khả năng nắm bắt và lan tỏa rất nhanh. Khi các em nắm được luật thì bản thân các em sẽ là một tuyên truyền viên đến gia đình, người thân, làng xóm, bạn bè một cách nhanh