SKKN Một số giải pháp quản lý công tác giáo dục kỹ năng phòng, chống tệ nạn ma túy và tín dụng đen cho học sinh trường THPT

PHẦN 1: ĐẶT VẤN ĐỀ 

1. Lý do chọn đề tài 

Nghị quyết 29-NQ/TW ngày 04/11/2013 của Ban Chấp hành Trung ương Về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng XHCN và hội nhập quốc tế, với mục tiêu giáo dục chú trọng nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, chú trọng giáo dục lý tưởng, truyền thống, đạo đức, lối sống và kỹ năng sống cho học sinh. 

Những năm gần đây, tệ nạn xã hội đã xâm nhập học đường và ngà càng có xu hướng gia tăng. Nhằm góp phần quản lý công tác giáo dục đạo đức, lối sống, hình thành và phát triển các kỹ năng phòng, chống các tệ nạn xã hội nói chung và tệ nạn ma túy và tín dụng đen cho học sinh, giảm thiểu tệ nạn xã hội có nguy cơ xâm nhập học đường, góp phần xây dựng văn hóa học đường, chuẩn bị cho các em tiếp tục học chương trình giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp hoặc tham gia lao động, xây dựng hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa và trách và bảo vệ Tổ quốc, xuất phát từ mục tiêu chương trình giáo dục phổ thông mới năm 2018 về phát triển phẩm chất, năng lực cho người học. 

Quế Phong là địa phương vùng biên giới có tình hình xã hội phức tạp, tiềm ẩn nhiều tệ nạn xã hội có nguy cơ xâm nhập học đường, trường THPT Quế Phong với hơn 90% là học sinh dân tộc thiểu số, sinh sống tại các xã vùng sâu, vùng biên giới, kỹ năng sống và kỹ năng phòng, chống các tệ nạn xã hội còn nhiều hạn chế, nhiều học sinh có nguy cơ bị lôi kéo, dụ dỗ tham gia các tệ nạn xã hội trong đó tệ nạn ma túy và tín dụng đen có nguy cơ rất lớn xâm nhập học đường. 

Do vậy việc tăng cường các giải pháp nhằm quản lý, chỉ đạo để giáo dục kỹ năng phòng, chống tệ nạn ma túy và tính dụng đen cho học sinh đang học tập tại trường là việc làm hết sức cấp thiết hiện nay do vậy chúng tôi chọn đề tài: 

“Một số giải pháp quản lý công tác giáo dục kỹ năng phòng, chống tệ nạn ma túy và tín dụng đen cho học sinh trường THPT ” 

• Mục đích nghiên cứu 

Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và khảo sát thực trạng về công tác quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng, chống tệ nạn ma túy và tín dụng đen cho học sinh tại trường THPT Quế Phong, từ đó đề xuất biện pháp quản lý giáo dục kỹ năng phòng, chống tệ nạn ma túy và tín dụng đen cho học sinh tại trường THPT Quế Phong, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường trong giai đoạn hiện nay.  

• Phạm vi, đối tượng nghiên cứu, phương pháp nghiên cứu  

• Phạm vi nghiên cứu 

Học sinh đang học tại trường THPT . 

• Đối tượng nghiên cứu

Các biện pháp quản lý công tác giáo dục kỹ năng phòng, chống các tệ nạn ma túy và tín dụng đen có nguy cơ xâm nhập học đường phù hợp với học sinh tại trường THPT Quế Phong.  

• Phương pháp nghiên cứu   

Đề tài này chúng tôi đã sử dụng các phương pháp sau đây: 

+ Phương pháp nghiên cứu lý luận và khảo sát thực tế; 

+ Phương pháp thực nghiệm điều tra, quan sát thực tiễn; 

+ Phương pháp thống kê toán học; 

+ Phương pháp tổng kết đúc rút kinh nghiệm; + Phương pháp xây dựng giải pháp. 

• Tính mới và những đóng góp của đề tài 

• Tính mới của đề tài 

• Đề tài này được thực nghiệm tại trường THPT Quế Phong trong thời gian từ năm học 2020-2021.   
• Trên địa bàn huyện Quế Phong nói riêng và các Trường THPT trên địa bàn toàn tỉnh Nghệ An nói chung chưa có đề tài nghiên cứu hoặc đề cập về vấn đề này. 
• Các biện pháp phù hợp với thực tế của nhà trường và xu thế của xã hội, đẩy mạnh ứng dụng CNTT và sử dụng mạng xã hội phổ biến hiện nay để thực hiện. 
• Các biện pháp phù hợp với tình hình dịch bệnh Covid-19 hiện nay. 

4.2. Những đóng góp của đề tài 

Một, làm rõ thực trạng tệ nạn tín dụng đen và tệ nạn ma túy có nguy cơ xâm nhập học đường tại trường THPT Quế Phong, huyện Quế Phong, tỉnh Nghệ An trong giai đoạn hiện nay. 

Hai, nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo viên về tầm quan trọng của giáo dục kỹ năng phòng, chống tệ nạn xã hội ma túy và tín dụng đen cho học sinh để từ đó có biện pháp quản lý và xây dựng được kế hoạch cụ thể triển khai hoạt động giáo dục kỹ năng phòng, chống tệ nạn xã hội cho học sinh THPT. 

Ba, đề xuất một số biện pháp có hiệu quả nhằm tăng cường công tác quản lý, chỉ đạo việc trang bị các kỹ năng phòng, chống tệ nạn ma túy và tín dụng đen cho học sinh phù hợp với xu thế của xã hội về ứng dụng của mạng xã hội và các phần mềm ứng dụng trong việc tuyên truyền phòng chống các  tệ nạn xã hội nói chung. 

PHẦN 2: NỘI DUNG 

1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI 

• Cơ sở lý luận  

• Giáo dục, giáo dục kỹ năng phòng, chống tệ nạn xã hội  

1.1.1. Giáo dục  

Giáo dục là một hiện tượng xã hội đặc thù (hay còn gọi là hiện tượng xã hội đặc biệt), bản chất đặc thù của nó là sự chuyển giao (truyền đạt và lĩnh hội) hệ thống kinh nghiệm xã hội, lịch sử của các thế hệ trước cho thế hệ sau một cách có mục đích, có tổ chức, đảm bảo cho thế hệ sau có được sự phát triển nhân cách thuận lợi, phù hợp với yêu cầu cuộc sống và phát triển xã hội.  

Giáo dục (nghĩa rộng) là quá trình xã hội hóa nhân cách được tổ chức một cách có mục đích, có kế hoạch qua các hoạt động được tổ chức một cách hợp lý và các quan hệ giữa người giáo dục và người được giáo dục nhằm mỗi cá nhân chiếm lĩnh những kinh nghiệm xã hội, lịch sử của loài người, phát triển sức mạnh vật chất và tinh thần của họ trên cơ sở phù hợp với các yêu cầu của sự phát triển xã hội.  

Giáo dục (nghĩa hẹp) là quá trình hoạt động có mục đích, có tổ chức của giáo viên và học sinh hình thành những quan điểm, niềm tin, giá trị, động cơ, thái độ, hành vi, thói quen phù hợp với những chuẩn mực chính trị, đạo đức, pháp luật, thẩm mĩ, văn hóa phát triển nhân cách học sinh theo mục đích giáo dục nhà trường và xã hội.  

Quá trình giáo dục là quá trình tác động qua lại giữa nhà giáo dục và người được giáo dục nhằm tạo điều kiện cho người được giáo dục tiếp thu lĩnh hội hệ thống tri thức, kỹ năng, kỹ xảo và các chuẩn mực xã hội hình thành lý tưởng, niềm tin, động cơ, thái độ và những hành vi ứng xử phù hợp với mục đích giáo dục xác định. Trong quá trình này, nhà giáo dục giữ vai trò chủ đạo, đối tượng giáo dục giữ vai trò tự giác, tích cực, chủ động.  

1.1.2. Giáo dục kỹ năng phòng, chống tệ nạn xã hội  

Giáo dục kỹ năng phòng, chống TNXH là hoạt động có mục đích, có kế hoạch, có tổ chức của giáo viên và học sinh để thực hiện có hiệu quả, mục tiêu, nhiệm vụ giáo dục kỹ năng phòng, chống TNXH đề ra, góp phần hình thành, phát triển nhân cách người học một cách toàn diện so với chuẩn mực xã hội.  

Quá trình giáo dục kỹ năng phòng, chống TNXH cho học sinh bao gồm:  Mục tiêu, nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức giáo dục kỹ năng phòng, chống TNXH.  

Hoạt động của giáo viên, học sinh và các đoàn thể tham gia vào giáo dục kỹ năng phòng, chống TNXH.  

 Các nguồn lực phục vụ cho hoạt động giáo dục kỹ năng phòng, chống TNXH cho học sinh. 

1.2. Quản lý giáo dục và quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng, chống 

TNXH cho học sinh 

1.2.1. Quản lý giáo dục 

Các thành tựu nghiên cứu về giáo dục đã thừa nhận quản lý giáo dục (QLGD) là nhân tố then chốt đảm bảo sự thành công của phát triển giáo dục vì thông qua QLGD mà việc thực hiện mục tiêu đào tạo, thực hiện các chủ trương chính sách giáo dục quốc gia, nâng cao hiệu quả đầu tư cho giáo dục, nâng cao chất lượng giáo dục… mới được triển khai và thực hiện có hiệu quả.  

Theo tác giả Phạm Minh Hạc: “Quản lý giáo dục là hệ thống tác động có mục đích, có kế hoạch, hợp quy luật của chủ thể quản lý nhằm làm cho hệ vận hành theo đường lối và nguyên lý giáo dục của Đảng, thực hiện được các tính chất của nhà trường xã hội chủ nghĩa Việt Nam mà tiêu, điểm hội tụ là quá trình dạy học, giáo dục thế hệ trẻ, đưa hệ giáo dục đến mục tiêu dự kiến, lên trạng thái mới về chất”. 

Như vậy, quan niệm về quản lý giáo dục có thể có những cách diễn đạt khác nhau, song trong mỗi cách định nghĩa đều đề cập tới các yếu tố cơ bản: Chủ thể quản lý giáo dục, khách thể quản lý giáo dục, mục tiêu quản lý giáo dục, ngoài ra còn phải kể tới cách thức (phương pháp quản lý giáo dục) và công cụ quản lý giáo dục (hệ thống văn bản quy phạm pháp luật). 

1.2.2. Quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng, chống TNXH cho học sinh 

Quản lý giáo dục kỹ năng phòng, chống TNXH là một phần của quản lý giáo dục kỹ năng sống nói chung. Đó là quá trình tác động có ý thức của chủ thể quản lý tới các đối tượng quản lý (cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh) nhằm đưa việc giáo dục phòng, chống TNXH đạt được kết quả mong muốn một cách hiệu quả nhất.  

Quản lý giáo dục kỹ năng phòng, chống TNXH trong nhà trường chính là công việc mà người cán bộ quản lý (CBQL) thực hiện chức năng quản lý để tổ chức thực hiện. Đó chính là hoạt động có ý thức, có kế hoạch và hướng đích của chủ thể quản lý tác động tới các hoạt động giáo dục kỹ năng phòng, chống tệ nạn xã hội trong nhà trường nhằm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ mà tiêu điểm là quá trình giáo dục và dạy kỹ năng phòng, chống tệ nạn xã hội cho học sinh.  

Từ đó, ta có thể nói: Quản lý giáo dục kỹ năng phòng, chống tệ nạn xã hội trong nhà trường là một hệ thống những tác động hợp lý và có hướng đích của chủ thể quản lý đến tập thể giáo viên, học sinh, các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường nhằm huy động và phối hợp sức lực, trí tuệ của họ vào mọi mặt hoạt động giáo dục kỹ năng phòng, chống tệ nạn xã hội của nhà trường, hướng vào việc hình thành những hành vi chuẩn mực xã hội và rèn luyện những kỹ năng phòng, chống tệ nạn xã hội cho học sinh đã đề ra theo kế hoạch chủ động và mục tiêu chương trình giáo dục. 

1.3. Tệ nạn xã hội và hậu quả của tệ nạn xã hội 

Tệ nạn xã hội là hiện tượng có tính tiêu cực, biểu hiện thông qua các hành vi sai lệch chuẩn mực xã hội vi phạm đạo đức, pháp luật hiện hành, phá vỡ thuần phong mỹ tục, lối sống lành mạnh, tiến bộ trong xã hội, có thể gây những hậu quả nghiêm trọng cho các cá nhân, gia đình và xã hội.