SKKN Một số kinh nghiệm sửa lỗi giúp học sinh lớp 6 học tốt phân môn học hát

1. MỞ ĐẦU

1.1. Lý do chọn đề tài:

Âm nhạc là “món ăn tinh thần” không thể thiếu của con người, là một loại hình nghệ thuật nhằm phản ánh hiện thực khách quan bằng những hình tượng có sức biểu cảm của âm thanh. 

Trong những năm gần đây, theo đà phát triển sự nghiệp giáo dục của đất nước môn Âm nhạc đã được đặt đúng vị trí và được quan tâm đúng mức. Ở trường phổ thông, âm nhạc cùng với các môn khoa học khác góp phần giáo dục, phát triển toàn diện, hài hoà nhân cách học sinh nhằm“giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, tính thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính năng động và sáng tạo, hình thành nhân cách con người Việt Nam Xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân” đồng thời hình thành cho học sinh một tâm hồn trong sáng, thị hiếu âm nhạc lành mạnh, cách tư duy sắc sảo, lòng khát khao sáng tạo, tâm hồn được mở rộng, trí tuệ được nâng cao, con người trở nên tốt đẹp hơn, cao thượng và hướng thiện.

Có thể nói rằng với bộ môn âm nhạc ở trường THCS, trong ba phân môn: Học hát, nhạc lí – Tập đọc nhạc và Âm nhạc thường thức thì học hát là phân môn chiếm thời lượng lớn nhất, là trọng tâm và là “linh hồn” của môn học.

       Tuy nhiên để học sinh lớp 6  học tốt phân môn học hát thì vai trò của giáo viên là vô cùng quan trọng. Bản thân tôi là một giáo viên đã từng tham gia giảng dạy môn Âm nhạc nhiều năm tôi thấy rằng mới bước vào đầu cấp học học sinh lớp 6 rất hồn nhiên. Việc trình bày các bài hát của các em rất tự nhiên, có đôi khi các em còn hát theo bản năng, theo sự hiểu biết của các em chứ chưa đảm bảo theo yêu cầu của bài học. Chính vì vậy đòi hỏi người giáo viên phải có một phương pháp dạy học hiệu quả, phù hợp với từng bài và từng tiết dạy, từng đối tượng học sinh. Và việc sửa lỗi cho học sinh khi giảng dạy phân môn học hát lớp 6 là một trong những vấn đề mà tôi rất quan tâm. Đây sẽ là tiền đề để các em học tốt các phân môn khác ở lớp 6 cũng như yêu cầu môn học ở các khối lớp 7,8,9.

Chính vì vậy tôi luôn trăn trở và nghiên cứu để tìm ra những phương pháp sửa lỗi sai cho học sinh trong quá trình dạy học và đó là lý do tôi chọn đề tài:

 “Một số kinh nghiệm sửa lỗi giúp học sinh lớp 6 học tốt phân môn học hát“

1.2. Mục đích nghiên cứu:

Thông qua việc nghiên cứu, phát hiện và nhận định những lỗi sai của HS trong quá trình học hát nhằm tìm ra những phương pháp hữu hiệu giúp các em sửa lỗi, cao hơn là giúp các em không mắc phải những lỗi như vậy khi học hát. Mặt khác tạo nên một không khí học vui, vui học, khiến bài học thật nhẹ nhàng và giản đơn. Điều quan trọng hơn, thông qua việc sửa lỗi cho HS giúp các em được trau dồi kiến thức về âm nhạc, nâng cao, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu âm nhạc cho các em. 

Phân môn học hát là nội dung chiếm thời lượng nhiều nhất trong môn học. Thông qua những bài hát các em học sinh sẽ có kiến thức tổng hợp về bộ môn âm nhạc. Vì vậy người giáo viên khi dạy những bài hát cho học sinh cần phải chú trọng xây dựng những tiết học thật sinh động và sôi nổi, gây hứng thú cho học sinh, cuốn hút các em vào bài học. Đặc biệt dạy âm nhạc trong trường phổ thông với đối tượng học sinh đại trà, đa phần là không có năng khiếu về âm nhạc thì việc giúp các em biết hát đúng, hát hay những ca khúc trong chương trình quả là việc không hề đơn giản chút nào. Để đạt được hiệu quả trong giảng dạy âm nhạc đòi hỏi người thầy phải có sự đầu tư tìm tòi, nghiên cứu, lắng nghe và phát hiện những lỗi mà các em thường gặp khi trình bày bài hát để có phương pháp và ứng dụng thực tế nhằm nâng cao chất lượng bộ môn âm nhạc trong nhà trường THCS.

1.3. Đối tượng nghiên cứu:

Lớp 6 là lớp học đầu cấp học nên tôi khá quan tâm đến việc hình thành cho các em các kĩ năng âm nhạc nhằm tạo tiền đề để các em phát triển năng khiếu âm nhạc của mình. 

Với mong muốn giúp các em học sinh lớp 6 yêu thích và đam mê đối với môn học tôi đã nghiên cứu về hiện tượng học sinh mắc một số lỗi trong khi học hát khiến các em hay hát chênh phô giai điệu, cao độ, trường độ và sắc thái bài hát. Từ đó có phương pháp giúp đỡ các em khắc phục những lỗi sai, giúp các em tự tin khi trình bày bài hát.

1.4.  Phương pháp nghiên cứu:

– Sử dụng kết hợp nhiều phương pháp như; Quan sát, thực nghiệm, áp dụng điều tra nghiên cứu tỉ lệ, đàm thoại với học sinh và giáo viên khác, phân tích, tổng hợp, hệ thống hoá.

– Thông qua quá trình giảng dạy thực nghiệm tại trường THCS 

        – Qua quá trình đi tập huấn và những ý kiến đóng góp của đồng nghiệp.

2. NỘI DUNG

2.1. Cơ sở lý luận:

– Âm nhạc là nghệ thuật của âm thanh, có tác động trực tiếp đến thế giới tinh thần của con người và mang tính trừu tượng. Trong thực tế, âm nhạc là một môn học nhưng cũng là một môn nghệ thuật, vì vậy nó mang những đặc thù riêng.

– Dạy âm nhạc THCS là nhằm trang bị cho học sinh vốn “Văn hóa âm nhạc”, đó là mục tiêu mà ngành giáo dục đã đề ra. Tuy nhiên trong quá trình giảng dạy đôi khi chúng ta đã lãng quên đi mục tiêu quan trọng đó. Người giáo viên âm nhạc cứ say sưa dạy cho học sinh làm sao phải hát thật hay, đọc nhạc thật giỏi bằng mọi cách, bằng mọi biện pháp khiến cả thầy và trò đều mệt nhoài trong một tiết học được coi là vui tươi nhất. Sự đòi hỏi quá khả năng khiến học sinh có cảm giác lo sợ khi học bộ môn Âm nhạc. Như vậy là chúng ta đã đi trái với mục tiêu đề ra, làm mất đi vai trò và đặc thù riêng của môn học. Với đối tượng học sinh như vậy thì việc quan tâm, đầu tư dạy tốt nội dung phần hát sẽ giúp ích rất nhiều cho các em trong việc học bộ môn Âm nhạc. Dù sao việc dạy các bài hát trong chương trình cũng là nội dung lôi cuốn học sinh nhất. Qua đó các em sẽ học tốt hơn tất cả các nội dung khác của môn học và phần học hát sẽ trở nên phong phú và cuốn hút các em hơn. Nếu HS trung học và nhất là học sinh lớp 6 sau khi học bộ môn âm nhạc các em biết hát đúng những bài hát trong chương trình điều đó đã là một thành công và mong muốn của các thầy cô giáo và các em HS. 

2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm: 

* Thuận lợi:

– Công tác tại một trường con em nông thôn nên nhà trường luôn nhận được sự quan tâm giúp đỡ sát sao của các cấp, các ngành, các cơ quan đoàn thể của địa phương

– Nhà trường mới được xây dựng khang trang khá đầy đủ các phòng thực hành,phòng học bộ môn, đồ dùng dạy- học tương đối đầy đủ.

– Môi trường khí hậu rất trong lành, thoáng mát.

– Đội ngũ giáo viên của trường còn rất trẻ, đầy nhiệt huyết, năng động, sáng tạo, đoàn kết, yêu nghề mến trẻ.

– Ban giám hiệu luôn quan tâm giúp đỡ và chỉ đạo kịp thời đến phong trào dạy và học của nhà trường.

– Đa phần học sinh rất hứng thú và say mê học bộ môn Âm nhạc.

* Khó khăn:

– Số lượng học sinh của trường rất ít, truyền thống và phong trào học tập ở địa phương chưa được phát huy.

– Phụ huynh và học sinh chưa có nhận thức đầy đủ và đúng đắn đối với bộ môn Âm nhạc.

– Trường thuộc vùng nông thôn nên học sinh ít có cơ hội được tham gia giao lưu các chương trình văn hóa, văn nghệ của các cấp, các ngành, các hội nghị, hội diễn

– Kinh phí hoạt động của nhà trường còn eo hẹp, cơ sở vật chất so với các trường ở địa phương còn rất nghèo nàn, lạc hậu nên chưa đáp ứng được nhu cầu dạy và học theo công nghệ hiện nay.