SKKN Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 8

• PHẦN MỞ ĐẦU

I.1. Lý do chọn đề tài

Trong văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng đã xác định: Giáo dục quốc dân nhằm mục tiêu hình thành và phát triển toàn diện nhân cách xã hội chủ nghĩa của thế hệ trẻ. Trong đó, phát triển giáo dục và đào tạo phải tuân theo nguyên lý: Học đi đôi với hành, giáo dục phải kết hợp với lao động sản xuất, lí luận phải gắn liền với thực tiễn, giáo dục nhà trường phải kết hợp với giáo dục xã hội.

Trong hệ thống giáo dục quốc dân thì môn Hóa học là bộ môn khoa học thực nghiệm chuyên nghiên cứu các chất, sự biến đổi và ứng dụng của chúng.

Qua thực tế giảng dạy bộ môn Hóa học cấp trung học cơ sở tôi nhận thấy phần lớn học sinh đều cho rằng các bộ môn thuộc khoa học tự nhiên trong đó có bộ môn Hóa học thường khô khan, khó hiểu. Điều này đã gây ra ảnh hưởng không nhỏ đến việc nâng cao chất lượng dạy và học bộ môn. Một thực trạng thường thấy ở học sinh, đặc biệt là những học sinh có học lực từ trung bình trở xuống thường rất khó tập trung trong giờ học bộ môn. Vấn đề đặt ra là bản thân mỗi giáo viên cần phải không ngừng học hỏi, tìm tòi các phương pháp, cách thức để có thể khơi dậy sự hứng thú cũng như sự nhiệt tình học tập của học sinh, nếu không sẽ dẫn đến tiết học trở nên nhàm chán, khó thành công. 

Những tình huống diễn ra trong thực tiễn là những vấn đề nảy sinh trong cuộc sống hằng ngày của con người, rất gần gũi và thân quen đối với chúng ta cũng như đối với các em học sinh. Việc vận dụng các tình huống thực tiễn, những bài thơ hay những thí nghiệm vui về hóa học… sẽ tạo cho các em một tâm thế học tập tốt, sự thích thú, muốn khám phá ra những kiến thức để lí giải những vấn đề đó. Từ đó yêu thích môn học hơn, chất lượng bộ môn được nâng cao hơn. 

Từ những lí do trên cùng với những kinh nghiệm có được qua nhiều năm giảng dạy tại trường Trung học cơ sở Nguyễn Trãi cùng với sự giúp đỡ của các thầy cô, đồng nghiệp…tôi mạnh dạn đưa ra một số kinh nghiệm của bản thân tích lũy được trong quá trình giảng dạy và tôi chọn đề tài ‘‘Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn hóa học 8’’ rất mong được sự đóng góp của các thầy cô, bạn bè đồng nghiệp.

I.2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài

     * Mục tiêu:

  Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tế giảng dạy từ đó tìm ra những giải pháp hợp lí tạo hứng thú học tập đối với bộ môn giúp học sinh có tư duy tốt, có khả năng học tập linh hoạt, biết vận dụng kiến thức vào thực tiễn, góp phần nâng cao chất lượng học tập của học sinh.

      * Nhiệm vụ:

Tìm tòi, nghiên cứu từ những nguồn tư liệu để đưa ra một số bài thơ,các tình huống trong bài dạy, tiến hành một số thí nghiệm vui liên quan đến kiến thức bài học, tổ chức các hoạt động ngoại khóa nhằm gây hứng thú học tập cho học sinh từ đó vận dụng vào giảng dạy đạt hiệu quả cao nhất. 

Đề ra những giải pháp cần thiết, hiệu quả và cụ thể việc áp dụng nhằm nâng cao chất lượng học tập đối với bộ môn hóa học 8.

I.3. Đối tượng nghiên cứu

Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập ở môn hóa học 8.

I.4. Giới hạn của đề tài

Học sinh khối 8 từ năm học ……….đến nay ở trường THCS Nguyễn Trãi – Huyện Krông Ana – Tỉnh Đăk Lăk.

I.5. Phương pháp nghiên cứu

1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận:

Phương pháp thu thập những thông tin qua các tư liệu trên Internet, những vấn đề thực tiễn liên quan đến bộ môn.

1. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn:

Phương pháp quan sát: Quan sát hoạt động học tập của học sinh.

Phương pháp điều tra: Trò chuyện, trao đổi với các giáo viên bộ môn, học sinh.

Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Tham khảo những bản báo cáo, tổng kết chất lượng hàng năm của nhà trường.

Tham khảo những kinh nghiệm của các giáo viên đồng nghiệp.

Phương pháp thử nghiệm: Thử áp dụng các giải pháp vào công tác giảng dạy môn hóa học 8 năm học ………., ……….tại trường Trung học cơ sở Nguyễn Trãi.

1. Phương pháp thống kê toán học:

Phương pháp phân tích các số liệu thu được.

1. PHẦN NỘI DUNG

II.1. Cơ sở lý luận

Tại kỳ họp khóa XI Đảng ta đã xác định mục tiêu của giáo dục phổ thông là giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính năng động và sáng tạo, hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Trong luật giáo dục do Quốc hội khóa XI ban hành đã chỉ rõ: “Hoạt động giáo dục phải được thực hiện theo nguyên lý học đi đôi với hành, giáo dục kết hợp với lao động sản xuất, lý luận gắn liền với thực tiễn, giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình và giáo dục xã hội; phương pháp giáo dục phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, tư duy sáng tạo của người học; bồi dưỡng cho người học năng lục tự học, năng thực hành, lòng say mê học tập và ý chí vươn lên…”

Theo công văn hướng dẫn nhiệm vụ và các biện pháp thực hiện trong năm học ……….của phòng giáo dục huyện Krông Ana đã chỉ rõ: “Tiếp tục đổi mới phương pháp dạy và học nhằm phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo, rèn luyện phương pháp tự học và vận dụng kiến thức, kỹ năng của học sinh của học sinh theo tinh thần của công văn 3535/BGDĐT – GDTrH ngày 27/5/2013 về áp dụng phương pháp “Bàn tay nặn bột” và các phương pháp dạy học tích cực khác. Đẩy mạnh việc vận dụng dạy học giải quyết vấn đề, các phương pháp thực hành, dạy học theo dự án trong các môn học; tích cực ứng dụng công nghệ thông tin phù hợp với nội dung bài học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc; tập trung dạy cách học, cách nghĩ, phương pháp tự học; bảo đảm cân đối giữa trang bị kiến thức, rèn luyện kỹ năng và định hướng thái độ, hành vi cho học sinh … ”.

Giáo viên bộ môn có vai trò rất quan trọng trong hệ thống giáo dục. Ngoài việc trang bị cho học sinh những kiến thức khoa học về bộ môn mình phụ trách còn có vai trò quan trọng trong việc rèn luyện cho học sinh các kỹ năng thực hành, các cách vận dụng những kiến thức của bộ môn vào thực tiễn cuộc sống…Để làm tốt được những vai trò này, mỗi giáo viên phải không ngừng đổi mới phương pháp dạy và học nhằm phát huy tính tích cực chủ động, sáng tạo của học sinh, từ đó tạo được hứng thú học tập bộ môn giúp học sinh có khả năng tư duy, khả năng học tập linh hoạt, biết vận dụng kiến thức bộ môn vào thực tiễn, từ đó góp phần nâng cao chất lượng học tập của  học sinh.

Qua quá trình giảng dạy tại trường bản thân tôi nhận thấy rằng trong mỗi tiết học mà giáo viên chỉ tiến hành theo những phương pháp thông thường là tổ chức các hoạt động dạy học theo như các trình tự trong sách giáo khoa và cung cấp cho các em các nội dung kiến thức trong đó thì tiết học sẽ trở nên khô khan, không tạo được tâm thế học tập tốt cho các em, không gây được hứng thú học