SKKN Những biện pháp giúp học sinh lớp 3 học tốt các yếu tố hình học

1. PHẦN MỞ ĐẦU
2. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI

Bậc tiểu học là bậc học đặt nền móng cho sự hình thành và phát triển nhân cách của người học sinh. Đây là bậc học cung cấp những tri thức khoa học ban đầu về tự nhiên xã hội, hoạt động nhận thức, về hoạt động thực tiễn.

Môn Toán nói riêng có vai trò  quan trọng đặc biệt tạo cho học sinh có một tiền đề vững chắc để học lên các lớp trên, đồng thời đáp ứng yêu cầu của con người trong thời đại mới. Song để giúp học sinh học Toán đạt kết quả khả quan hơn là một vấn đề không đơn giản. Vì vậy, môn Toán cần được chú trọng ở bậc học Tiểu học, để phù hợp với mục tiêu phát triển giáo dục trong giai đoạn mới. Mặt khác, môn Toán còn góp phần quan trọng trong việc rèn luyện phương pháp suy nghĩ, phương pháp suy luận, phương pháp giải quyết vấn đề, phát triển trí thông minh, cách suy nghĩ độc lập, linh hoạt, sáng tạo, góp phần giáo dục lòng tự tin, tinh thần ham hiểu biết, tính cẩn thận, tinh thần vượt khó và hợp tác, hình thành các phẩm chất cần thiết và quan trọng của người lao động như: cần cù, cẩn thận, ý chí vượt khó. Nhận thức rõ vấn đề này tôi mạnh dạn tìm hiểu: “Những biện pháp giúp học sinh lớp 3 học tốt các yếu tố hình học“

1. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU.

Tìm hiểu một số vấn đề về nội dung, phương pháp dạy các yếu tố hình học lớp 3 để tìm ra biện pháp giảng dạy phù hợp.

Giúp học sinh hiểu bài các yếu tố hình học lớp 3

III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU 

– Học sinh Lớp 3C  Trường Tiểu học Tân Sơn – TPTH                                                                                                                                  

  IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

– Phương pháp nghiên cứu lí luận thực tiễn.

– Phương pháp điều tra khảo sát thực tế.

– Phương pháp quan sát thông qua dự giờ và phỏng vấn.

– Phương pháp tổng kết kinh nghiệm, kiểm tra đối chứng.

1. PHẦN NỘI DUNG 
2. Cơ sở lí luận

Trong chương trình toán ở lớp 3, cùng với mạch kiến thức số học, giải toán có lời văn thì dạy các yếu tố hình học là cơ hội tốt nhất để phát triển năng lực trí tuệ. Hình học không những thể hiện trong môn Toán mà còn được ứng dụng rộng rãi trong các môn học khác.

Các nội dung cơ bản dạy hình học trong Toán 3 gồm 3 nội dung:

– Hình thành các biểu tượng hình học mới.

+ Giới thiệu góc vuông và góc không vuông.

+ Giới thiệu tâm, bán kính, đường kính của hình tròn.

– Tính chu vi, diện tích một số hình học.

+ Giới thiệu diện tích của một hình.

+ Hình thành công thức, kĩ năng tính chu vi và diện tích hình chữ nhật, hình vuông.

– Thực hành vẽ hình.

+ Vẽ góc vuông bằng thước thẳng và ê ke.

+ Vẽ đường tròn bằng com pa.

Đối với học sinh lớp 3 khi học các yếu tố hình học học sinh phải nhận biết các góc từ trực quan hình ảnh, vẽ được góc bằng thước thẳng và ê ke, nhận biết góc vuông, góc không vuông; nhận biết các yếu tố của hình (góc, cạnh và đỉnh) và đặc điểm của hình chữ nhật, hình vuông. 

Dựa vào đặc điểm về cạnh, góc của hình chữ nhật, hình vuông hình thành cách tính chu vi, diện tích hình chữ nhật, hình vuông và bước đầu ứng dụng vào thực tế.

Phân biệt điểm ở giữa, trung điểm của đoạn thẳng.

Biết sử dụng com pa vẽ hình tròn và nắm được tâm, bán kính, đường kính, thực hành vẽ trí hình tròn.

Từ những kiến thức trên học sinh ứng dụng vào việc nhận dạng hình, ghép hình, vẽ hình và giải toán có lời văn liên quan đến các yếu tố hình học.

Cụ thể:

* Biểu tượng về các hình hình học.

    – Nhận biết, gọi tên và nêu được một số đặc điểm của một số hình  học: góc vuông, góc không vuông; hình chữ nhật (có 4 góc vuông, 2 cạnh dài bằng nhau, 2 cạnh ngắn bằng nhau); hình vuông (có 4 góc vuông và 4 cạnh bằng nhau); hình tròn 

( tâm, đường kính, bán kính); nhận biết điểm ở giữa 2 điểm, trung điểm của một đoạn thẳng.

*Tính chu vi, diện tích của hình hình học:

– Biết tính chu vi hình chữ nhật, hình vuông ( theo quy tắc)

– Biết tính diện tích hình chữ nhật, hình vuông ( theo quy tắc)

* Thực hành vẽ hình:

– Biết dùng ê ke để xác định góc vuông, góc không vuông.

– Biết dùng thước thẳng để xác định trung điểm của một đoạn thẳng cho trước trong 

trường hợp đơn giản: đường thẳng vẽ trên giấy kẻ ô li, số đo độ dài đoạn thẳng là các số chẵn (2cm, 4cm, 6cm,)  

– Biết dùng com pa để vẽ hình tròn

– Biết vẽ đường kính, bán kính của một hình tròn cho trước (có tâm xác định).

1. Thực trạng việc học các yếu tố hình học của học sinh lớp 3 tại trường Tiểu học Tân Sơn.

Thực trạng của việc dạy nội dung các yếu tố hình học ở lớp 3, qua quá trình giảng dạy, qua dự giờ thăm lớp bạn bè đồng nghiệp cùng với việc tìm hiểu nghiên cứu sách giáo khoa, sách bài soạn tôi thấy một số giờ giáo viên và học sinh còn lúng túng và bất cập ở một số điểm sau:

+Về học sinh: 

– Có làm các bài tập về hình học nhưng nhận thức và hiểu biết chưa sâu. 

– Tính thực tế của học sinh còn hạn chế. Ví dụ việc phát hiện những đồ vật có dạng hình học.

– Phần thực hành của học sinh chưa đạt hiệu quả cao như vẽ hình chưa chính xác, chưa đúng và đẹp. Ví dụ vẽ hình tròn thường là học sinh vẽ chưa sắc nét, chưa chuẩn theo bán kính quy định. 

+Về giáo viên:

– Đã dạy kiến thức về hình học nhưng chưa hiểu sâu về bản chất. Nhiều giáo viên còn coi nhẹ kiến thức, chưa nghiên cứu thật kỹ bài dạy, chưa xác định thật rõ mục tiêu bài dạy ở mức độ cần truyền đạt tới đâu, giới hạn kiến thức ở mức độ nào? Đâu là kiến thức trọng tâm của bài dạy,… Đôi lúc còn yêu cầu cao đối với học sinh.

Qua tiến hành kiểm tra khảo sát học sinh cuối kỳ 1 năm học ……………

Ví dụ như dạy bài “Góc vuông, góc không vuông” ở lớp 3C kết quả như sau

Nhìn vào kết quả trên tôi thấy chưa hài lòng. Tôi bắt đầu đi sâu vào tìm hiểu nguyên nhân vì sao và thấy vướng mắc ở những vấn đề sau:

Quá trình hình thành biểu tượng ban đầu của một số hình khi giới thiệu qua vật mẫu chẳng hạn “góc vuông, góc không vuông” còn hạn chế còn cứng nhắc, yêu cầu cao.

– Khi học sinh tìm những đồ vật xung quanh có dạng góc thường là học sinh không tìm được.

– Mặt khác chưa gợi trí tò mò cho học sinh để học sinh tự khám phá kiến thức. Quá trình rèn luyện thực hành cho học sinh đôi lúc chỉ ở một vài dạng quen thuộc, chưa đa dạng phong phú, chưa chú ý tới rèn luyện trí tưởng tượng, phát triển vốn từ vựng về hình học cho học sinh.

– Phương pháp dạy học tích cực cho học sinh chỉ mới dừng ở mức độ hình thức. Chưa phát huy tính sáng tạo của học sinh. Chẳng hạn với một số bài cắt ghép hình thì giáo viên chỉ dừng lại ở một số cách đơn giản, chưa khai thác triệt để các cách, các phương án có thể để giải quyết bài toán.