SKKN Phát triển năng lực tự học cho học sinh qua dạy học theo mô hình Lớp học đảo ngược” chương CẢM ỨNG

MỤC LỤC 

DANH MỤC VIẾT TẮT 

PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ 

1. Lý do chọn đề tài 

          Căn cứ vào Nghị quyết số: 29 NQ/TW về đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục đào tạo đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. Căn cứ vào nội dung của chương trình giáo dục phổ thông hiện hành và chương trình giáo dục phổ thông 2018. 

         Xuất phát từ mục tiêu dạy học theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực; thực trạng dạy học Sinh học ở trường phổ thông và ý nghĩa thực tiễn của việc phát triển năng lực tự học cho học sinh trong dạy học bộ môn Sinh học hiện nay. 

        Trong nhà trường phổ thông hiện nay năng lực tự học có ý nghĩa quan trọng vì nó giúp học sinh tự chủ, sáng tạo và năng động, biết cách học, đánh giá, so sánh đối chiếu, xử lí các tình huống trong thực tiễn. Quan trọng hơn là học sinh có thể tự mình chiếm lĩnh được kiến thức, biêt cách tìm tòi để có thể tự đặt vấn đề, tự giải quyết vấn đề và tự nghiên cứu.  

      Để đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục nhằm tối ưu hóa năng lực cho học sinh phù hợp với thời đại trong bối cảnh công nghệ thông tin và truyền thông trở thành phương tiện dạy học hiệu quả như hiện nay thì mô hình “ Lớp học đảo ngược ”trở nên phù hợp. Với mô hình này, việc tìm hiểu, lĩnh hội kiến thức được định hướng bởi người thầy (thông qua những giáo trình E-Learning, các bài giảng trên trang mạng, các nội dung kiến thức giáo viên chuẩn bị trước), nhiệm vụ của học sinh là tự học để lĩnh hội các kiến thức mới, tự mình trải nghiệm, khám phá, tìm tòi các thông tin liên quan về bài học và làm bài tập mức thấp tại nhà. Khi ở lớp các em được giáo viên tổ chức các hoạt động để tương tác và chia sẻ cùng nhau và cùng GV, từ đó giúp các em hiểu sâu và nhớ lâu kiến thức.  

      Tuy nhiên, thực tiễn dạy học ở trường phổ thông cho thấy, việc phát triển năng lực tự học cho học sinh qua mô hình “Lớp học đảo ngược” trong môn Sinh học ở các giáo viên còn hạn chế, đặc biệt là việc ứng dụng các phần mềm công nghệ thông tin hỗ trợ dạy học không được diễn ra thường xuyên, phần lớn các tiết dạy còn mang tính truyền thống, điều đó dẫn đến học sinh không được hướng dẫn tự học, các em không biết cách tự chiếm lĩnh kiến thức mà thụ động phụ thuộc vào sự trang bị kiến thức từ giáo viên. Trong khi đó với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin và sự nhạy bén của lứa tuổi học sinh, các em rất dễ tiếp cận các nguồn kiến thức mới (Internet, sách báo, truyền thông,…), đây là điều kiện thuận lợi để áp dụng phương pháp dạy học “đảo ngược”. 

             Xuất phát từ những lí do trên tôi chọn và nghiên cứu đề tài: Phát triển năng lực tự học cho học sinh qua dạy học theo mô hình “Lớp học đảo ngược” chương CẢM ỨNG – Sinh học 11  

• Mục đích nghiên cứu 

Nghiên cứu, vận dụng mô hình “Lớp học đảo ngược” trong dạy học chương CẢM ỨNG  – Sinh học 11 nhằm phát triển năng lực tự học cho học sinh, đồng thời góp phần nâng cao chất lượng lĩnh hội kiến thức môn học. 

• Đối tượng nghiên cứu 

1. 1. • Phương pháp dạy học theo mô hình “Lớp học đảo ngược”. 
      • Năng lực tự học. 

• Phạm vi nghiên cứu 

1. 1. • Đề tài tập trung nghiên cứu việc vận dụng mô hình “Lớp học đảo ngược” tổ chức dạy học chương CẢM ỨNG – sinh học 11. 
      • Đề tài tiến hành khảo sát, thực nghiệm sư phạm trong năm học …tại trường THPT … 

• Nhiệm vụ nghiên cứu 

1. 1. • Nghiên cứu cơ sở lí luận và thực tiễn về dạy học theo mô hình “Lớp học đảo ngược” và năng lực tự học. 
      • Đánh giá thực trạng về việc vận dụng mô hình lớp học đảo ngược trong dạy học Sinh học hiện nay ở trường THPT.       –  Nghiên cứu tính năng và lựa chọn một số phần mềm làm công cụ hỗ trợ dạy học theo mô hình “Lớp học đảo ngược”. 
      • Xây dựng quy trình tổ chức dạy học theo mô hình “Lớp học đảo ngược ” và vận dụng quy trình để thiết kế kế hoạch bài dạy trong trong dạy học chương CẢM ỨNG – sinh học 11. 
      • Xây dựng quy trình rèn luyện các kĩ năng tự học bằng dạy học theo mô hình “Lớp học đảo ngược” qua đó bồi dưỡng và phát triển năng lực tự học cho HS  
      • Thực nghiệm sự phạm để đánh giá tính khả thi của giả thuyết đề ra, những đề xuất của đề tài. 

• Phương pháp nghiên cứu 

1. Phương pháp nghiên cứu lý luận 

• Nghiên cứu tài liệu về chủ trương chính sách của Đảng và nhà nước về đổi mới giáo dục và đổi mới PPDH của Bộ GD – ĐT 
• Nghiên cứu các tài liệu về lý luận dạy học, lý luận dạy học Sinh học làm cơ sở lý luận cho đề tài nghiên cứu 
• Nghiên cứu cơ sở lý luận của mô hình lớp học đảo ngược. 
• Nghiên cứu và phân tích cấu trúc nội dung chương trình sách giáo khoa (theo tài liệu chuẩn kiến thức) và các tài liệu về sinh học cơ thể làm cơ sở cho việc xây dựng kế hoạch dạy học theo mô hình “ Lớp học đảo ngược”. 

7.2. Phương pháp điều tra, khảo sát 

• Điều tra về thực trạng giảng dạy và học tập môn Sinh học nói chung và Sinh học 11 THPT nói riêng. 
• Sử dụng phiếu điều tra, bảng hỏi, dự giờ, phỏng vấn, tham khảo giáo án, sổ điểm của GV… 
• Khảo sát điều tra về thực trạng dạy học và hiểu biết về mô hình “Lớp học đảo ngược” trên đối tượng GV và HS. 
• Điều tra về chất lượng HS ở các lớp để lựa chọn lớp TN và ĐC . 
• Khảo sát năng lực tự học của HS trước và sau thực nghiệm. 

7.3. Phương pháp tham vấn chuyên gia 

          – Tham khảo ý kiến các GV có nhiều kinh nghiệm về mô hình “Lớp học đảo ngược”, thuận lợi và  khó khăn khi vận dụng mô hình lớp học đảo ngược trong giảng dạy Sinh học 11. 

7.4. Phương pháp thực nghiệm 

• Tổ chức giảng dạy thực nghiệm, phát phiếu điều tra, so sánh, đối chiếu kết quả trước và sau quá trình TN ở từng lớp và giữa các lớp nhằm kiểm tra tính đúng đắn và hiệu quả của đề tài. 
• Lớp TN: là lớp được tiến hành giảng dạy theo mô hình “Lớp học đảo ngược”. 
• Lớp ĐC: là lớp được tiến hành giảng dạy theo phương pháp truyền thống. 

7.5. Phương pháp xử lý số liệu 

• Phân tích kết quả TN bằng phương pháp phân tích định lượng và phân tích định tính. 
• Phân tích kết quả thu được trong quá trình TN sư phạm bằng các phần mềm Excel và đối chiếu với mục tiêu nghiên cứu, rút ra kết luận. 

VII. Dự kiến những đóng góp mới của đề tài 

• Đề tài góp phần xây dựng quy trình thiết kế các hoạt động dạy học theo mô hình “Lớp học đảo ngược” và quy trình tổ chức các hoạt động dạy học theo mô hình “Lớp học đảo ngược” nhằm phát triển năng lực tự học ở HS. 
• Nghiên cứu tính năng và lựa chọn một số phần mềm làm công cụ hỗ trợ dạy học theo mô hình “Lớp học đảo ngược”, góp phân nâng cao năng lực dạy học trực tuyến cho GV. 

PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 

CHƯƠNG I. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI