SKKN Quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ở trường THPT

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 

1. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI 

“Trong thời đại hiện nay, giáo dục Việt Nam đang trải qua những bƣớc đổi mới quan trọng và toàn diện. Công nghệ thông tin đang có tác động tích cực trong việc thay đổi phƣơng pháp và hình thức tổ chức dạy học, nhằm đáp ứng nhu cầu học tập của từng cá nhân. Đặc biệt, trong bối cảnh chƣơng trình Giáo dục Phổ thông mới 2018, việc ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học là một trong những giải pháp quan trọng để nâng cao chất lƣợng giáo dục. Từ đó, ta có thể tiến tới một nền giáo dục điện tử, giúp cho quá trình học tập trở nên hiệu quả hơn và phù hợp với xu hƣớng phát triển của thế giới hiện đại.” 

“Trong những năm gần đây, Sở Giáo dục và Đào tạo Nghệ An đã quan tâm chỉ đạo các trƣờng THPT nói riêng và hệ thống giáo dục nói chung đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy. Trƣờng THPT Anh Sơn 1 cũng đã có những bƣớc tiến tích cực trong việc sử dụng công nghệ thông tin nhƣ một công cụ hỗ trợ giảng dạy. Điều này đã mang lại kết quả đáng kể, ví dụ nhƣ việc xây dựng cơ sở dữ liệu toàn ngành, phục vụ quản lý giáo dục. Đặc biệt, để đáp ứng chƣơng trình giáo dục phổ thông 2018, từ năm học 2021-2022 trở đi, sẽ triển khai ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy cho học sinh trung học phổ thông. Chƣơng trình này không chỉ đổi mới về nội dung mà còn nhấn mạnh đến việc đổi mới phƣơng pháp và hình thức tổ chức giảng dạy theo hƣớng sử dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin và các thiết bị dạy học hiện đại, để phù hợp với nhu cầu của thế giới hiện đại.” 

Tuy nhiên, tại đơn vị của chúng tôi, việc sử dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy vẫn chƣa đạt hiệu quả cao và chƣa đƣợc áp dụng đồng đều trong toàn bộ quá trình giảng dạy. Việc khai thác tiềm năng và sử dụng các nguồn lực công nghệ thông tin sẵn có cũng chƣa đƣợc tối đa hóa. 

Nguyên nhân: 

“Các giáo viên hiện tại chƣa đầy đủ nhận thức đƣợc vai trò và tầm quan trọng của việc sử dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy. Công tác ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy ở các trƣờng THPT nói chung, cũng nhƣ các trƣờng THPT trên địa bàn huyện Anh Sơn nói riêng, vẫn chƣa đƣợc quan tâm đúng mức. Hơn nữa, thiếu sự ủng hộ và đóng góp của các lực lƣợng xã hội, đặc biệt là phụ huynh và học sinh.” 

Các cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên hiện tại vẫn còn hạn chế trong khả năng ứng dụng công nghệ thông tin, không đáp ứng đƣợc yêu cầu quản lý và giảng dạy. Chƣa biết khai thác hết tiềm năng và thế mạnh của công nghệ thông tin. 

Đơn vị đã tích cực triển khai và ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và dạy học nhằm đáp ứng yêu cầu của thời đại. Tuy nhiên, để đạt đƣợc hiệu quả cao nhất của công nghệ thông tin trong dạy học cần áp dụng các giải pháp quản lý dạy học phù hợp với thực tế. Quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học sẽ tạo đà cho hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học hiệu quả hơn, đồng thời giúp nâng cao chất lƣợng giáo dục trong nhà trƣờng và đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục trong thời đại mới. 

“Hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin vào đổi mới phƣơng pháp dạy học và giảng dạy đã có nhiều công trình nghiên cứu. Xuất phát từ thực tế công việc của bản thân là những cán bộ và giáo viên đang công tác tại trƣờng THPT Anh Sơn 1 và xuất phát từ những yêu cầu trên chúng tôi đã chọn đề tài”: “Quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ở trường THPT trên địa bàn huyện Anh Sơn.” 

II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU 

Đề tài đƣợc nghiên cứu nhằm mục đích nghiên cứu cơ sở lý luận, thực tiễn việc Quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học của tổ, nhóm chuyên môn trong nhà trƣờng. Thông qua đó đề ra các giải pháp quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong các trƣờng THPT trên đại bàn huyện Anh Sơn nhằm đáp ứng yêu cầu dạy học trong giai đoạn hiện nay. 

III. ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU 

Quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ở các tổ nhóm chuyên môn trong nhà trƣờng. 

1. ĐỐI TƢỢNG KHẢO SÁT THỰC NGHIỆM 

CBGV các trƣờng THPT trên địa bàn huyện Anh Sơn. 

V. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 

+ Phƣơng pháp điều tra: Tiến hành phỏng vấn các học sinh để tìm hiểu mong muốn và hứng thú của học sinh về việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học, đồng thời trao đổi kinh nghiệm về phƣơng pháp giảng dạy với các giáo viên khác. 

+ Phƣơng pháp quan sát: Thực hiện quan sát thái độ học tập của học sinh trong tiết Sinh học và quan sát cách giảng dạy của các giáo viên khác để học hỏi và rút ra kinh nghiệm. 

+ Phƣơng pháp nghiên cứu tài liệu: Nghiên cứu các tài liệu về việc ứng dụng công nghệ thông tin vào quá trình giảng dạy. 

+ Phƣơng pháp tra cứu Internet: tra cứu các tài liệu trên Internet về việc ứng dụng công nghệ thông tin, học cách sử dụng công nghệ thông tin, các phần mềm công nghệ để ứng dụng trong quá trình dạy học. 

+ Phƣơng pháp tổng hợp: Tổng hợp thông tin từ các phƣơng pháp quan sát, điều tra, nghiên cứu tài liệu để tìm kiếm giải pháp. 

VI. PHẠM VI NGHIÊN CỨU 

6.1. Phạm vi: 

Quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong tổ, nhóm chuyên môn trong nhà trƣờng. 

6.2.Thời gian: 

Từ tháng 9 năm 2020 đến tháng 03 năm 2023 

VII. ĐIỂM MỚI TRONG KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI 

Đề tài nghiên cứu với các biện pháp hoàn toàn mới đã mang lại nhiều hiệu quả tích cực trong quá trình ứng dụng công nghệ thông tin vào việc giảng dạy tại trƣờng THPT trên địa bàn huyện Anh Sơn. Đề tài đã nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của ứng dụng CNTT đối với công tác giáo dục hiện nay, làm tốt công tác xây dựng kế hoạch, lựa chọn các phần mềm, trang mạng để giáo viên triển khai công tác dạy học, quản lí chuyên môn.“Bên cạnh đó, đề tài cũng chú trọng công tác nâng cao trình độ, năng lực ứng dụng công nghệ thông tin cho đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên, chỉ đạo giáo viên sử dụng các phần mềm dạy học theo môn học; quan tâm xây dựng và nâng cấp cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin, kĩ năng sử dụng phần mềm thiết kế bài giảng cho giáo viên. Đồng thời, sáng kiến cũng giúp tăng cƣờng đôn đốc, kiểm tra; đánh giá, khen thƣởng về công tác phát triển ứng dụng công nghệ thông tin;”đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin đến với phụ huynh, học sinh. Nhờ những điều mới mẻ, sáng tạo trong sáng kiến mà chất lƣợng giáo dục của nhà trƣờng đã đƣợc nâng cao. 

PHẦN II: NỘI DUNG  

1. CƠ SỞ KHOA HỌC 

1.1. Cơ sở lý luận 

Theo văn bản chỉ thị số 1112/CT-BGDĐT về thực hiện nhiệm vụ trọng tâm 2022 – 2023 với 12 nhiệm vụ chính, trong đó ở nhiệm vụ số 8 “Đẩy mạnh chuyển đổi số, cải cách hành chính trong toàn ngành”, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã yêu cầu triển khai thực hiện đề án “Tăng cƣờng ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong giáo dục và đào tạo giai đoạn 2022-2025, định hƣớng đến năm 2030”. Nhƣ vậy, với thời đại công nghệ số bùng nổ nhƣ hiện nay, ngành giáo dục đang gấp rút yêu cầu các cơ sở ứng dụng công nghệ thông tin vào quá trình dạy và học. 

Công nghệ thông tin là một lĩnh vực liên quan đến việc sử dụng các phƣơng tiện và công cụ kỹ thuật để thu thập, lƣu trữ, xử lý và truyền thông tin. Các công nghệ này có thể bao gồm máy tính, mạng máy tính, phần mềm, ứng dụng di động, trang web và các thiết bị khác. Công nghệ thông tin đã thay đổi và tác động mạnh mẽ đến nhiều lĩnh vực trong đời sống, đặc biệt là trong kinh tế, giáo dục, y tế, quản lý và các ngành nghề khác. Công nghệ thông tin đang ngày càng trở thành một yếu tố cốt lõi để tạo ra sự phát triển và cạnh tranh trong thế giới hiện đại, và đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự tiến bộ và phát triển của xã hội. 

“Quản lý hoạt động dạy học có ứng dụng Công nghệ thông tin là một khái niệm quan trọng trong lĩnh vực giáo dục. Đây là một quá trình quản lý và điều hành các hoạt động dạy học sử dụng công nghệ thông tin nhằm tăng cƣờng tính hiệu quả, tính tƣơng tác và tính hấp dẫn trong quá trình giảng dạy. Giáo viên là một trong những nhân tố quan trọng trong quản lý hoạt động dạy học có ứng dụng Công nghệ thông tin. Với sự trợ giúp của các công nghệ mới, giáo viên có thể áp dụng các phƣơng pháp giảng dạy sáng tạo và hiệu quả hơn. Giáo viên có thể sử dụng các công cụ trực tuyến để tạo ra các bài giảng số hoặc video, cũng nhƣ các bài tập trực tuyến để hỗ trợ học sinh. Ngoài ra, giáo viên cũng có thể sử dụng các ứng dụng và phần mềm quản lý lớp học để quản lý thông tin của học sinh và theo dõi tiến độ học tập của các em.” 

Quản lý hoạt động dạy học có ứng dụng Công nghệ thông tin của giáo viên không chỉ giúp tăng cƣờng tính hiệu quả và tƣơng tác trong quá trình giảng dạy, mà còn giúp giáo viên tiết kiệm thời gian và công sức trong việc quản lý và theo dõi tiến độ học tập của học sinh. Điều này giúp giáo viên tập trung nhiều hơn vào việc nghiên cứu và phát triển các phƣơng pháp giảng dạy mới để tạo ra một môi trƣờng học tập đa dạng và phong phú hơn cho học sinh. 

Ứng dụng Công nghệ thông tin trong quản lý trƣờng THPT có thể giúp tăng cƣờng hiệu quả quản lý, nâng cao chất lƣợng giáo dục và tiết kiệm thời gian, chi phí. Các phần mềm quản lý dữ liệu học sinh giúp giáo viên và nhà trƣờng theo dõi kết quả học tập, đánh giá hiệu quả giảng dạy và kế hoạch giảng dạy cho từng học sinh. Việc sử dụng hệ thống thông tin trực tuyến giúp nhà trƣờng quản lý thông tin học sinh, giảng viên và phụ huynh một cách dễ dàng và tiện lợi. Các công nghệ nhƣ video hội thảo trực tuyến, phần mềm lập lịch giảng dạy, bảng điện tử thông minh, lớp học ảo cũng giúp cho giáo viên có thể giảng dạy và học sinh có thể học tập từ xa một cách hiệu quả và tiết kiệm thời gian. Bên cạnh đó, ứng dụng Công nghệ thông tin trong quản lý trƣờng THPT còn giúp tăng cƣờng tính minh bạch trong việc quản lý và giám sát hoạt động của nhà trƣờng, tạo sự tin tƣởng cho các phụ huynh về chất lƣợng giáo dục mà con em mình nhận đƣợc.