SKKN Sử dụng phương pháp “bàn tay nặn bột” giúp phát triển năng lực và sự sáng tạo của học sinh trong môn THXH lớp 1 (CD)

1. Tên báo cáo biện pháp: 

Sử dụng phương pháp “bàn tay nặn bột” giúp phát triển năng lực và sự sáng tạo của học sinh trong môn TNXH lớp 1 (Cánh diều)

2. Tác giả:

– Họ và tên: ……..Nam (nữ):

– Trình độ chuyên môn:

– Chức vụ, đơn vị công tác:

– Điện thoại: ……Email: 

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn biện pháp.

Tự nhiên và Xã hội là một môn học cung cấp cho học sinh những hiểu biết cơ bản ban đầu về các sự vật, sự kiện hiện tượng trong tự nhiên, xã hội với mối quan hệ trong đời sống thực tế của con người, những kiến thức cơ bản của bậc học, góp phần bồi dưỡng phẩm chất, nhân cách toàn diện của con người. Để đáp ứng yêu cầu phát triển của nền giáo dục nước nhà, chương trình GDPT 2018 đã thực hiện đổi mới Sách giáo khoa và nội dung chương trình dạy học ở các lớp, các môn học nói chung và môn Tự nhiên và xã hội lớp 1 nói riêng. Chương trình đã được xây dựng theo quan điểm tích hợp trong bộ sách Cánh diều. Quan điểm này hoàn toàn phù hợp với quy luật nhận thức của con người. Từ trực quan sinh động đến tư duy trừu tượng. Thực hiện tốt mục tiêu đổi mới của môn Tự nhiên và Xã hội, người giáo viên phải thực hiện đổi mới các phương pháp dạy học sao cho học sinh là người chủ động, nắm bắt kiến thức của môn học một cách tích cực sáng tạo góp phần hình thành phương pháp và nhu cầu tự học, tự phát hiện tự giải quyết các tình huống có vấn đề đặt ra trong bài học. Từ đó chiếm lĩnh nội dung mới của bài học, môn học.

“Bàn tay nặn bột” là một trong phương pháp dạy học tích cực và thích hợp ứng dụng dạy TNXH lớp 1, hình thành kiến thức cho học sinh bằng các thí nghiệm, bài tập vận dụng thực tế để giải quyết các vấn đề trong cuộc sống. Học sinh có thể đặt ra câu hỏi, giả thiết và tiến hành thí nghiệm, thực hành để tìm kiếm câu trả lời. Nhờ đó, các em có cơ hội thảo luận, so sánh, phân tích và tổng hợp kiến thức dưới sự trợ giúp của giáo viên. Như vậy, phương pháp “Bàn tay nặn bột” đề cao vai trò chủ thể tích cực, độc lập, sáng tạo của học sinh, hình thành cho các em phương pháp học tập đúng đắn. Với tất cả những lý do trên, tôi đã lựa chọn cho mình đề tài: “Sử dụng phương pháp “bàn tay nặn bột” giúp phát triển năng lực và sự sáng tạo của học sinh trong môn TNXH lớp 1 (Cánh diều)”. 

2. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu.

– Đối tượng nghiên cứu: Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng phương pháp bàn tay nặn bột trong giảng dạy môn TNXH lớp  1

– Phạm vi nghiên cứu: Học sinh lớp 1 trường Tiểu học…

3. Mục đích nghiên cứu.

Tìm ra những biện pháp ứng dụng phương pháp bàn tay nặn bột trong giảng dạy TNXH lớp 1 nhằm phát triển năng lực và sự sáng tạo cho học sinh lớp 1. Từ đó, tạo điều kiện tối đa cho học sinh tự khám phá, mở mang kiến thức, nâng cao kĩ năng sống, để từ đó các em dễ dàng vận dụng vào cuộc sống.

PHẦN NỘI DUNG

1. Nội dung các biện pháp của tác giả đã thực hiện.

Là một phương pháp dạy học tích cực, thích hợp cho việc giảng dạy các kiến thức khoa học tự nhiên, đặc biệt là đối với bậc tiểu học, khi học sinh đang ở giai đoạn bắt đầu tìm hiểu mạnh mẽ các kiến thức khoa học, hình thành các khái niệm cơ bản về khoa học. Tập trung phát triển khả năng nhận thức của học sinh, giúp các em tìm ra lời giải đáp cho những thắc mắc trẻ thơ bằng cách tự đặt mình vào tình huống thực tế, từ đó khám phá ra bản chất vấn đề.

Qua việc tìm hiểu và vận dụng phương pháp “Bàn tay nặn bột” trong dạy học các môn TNXH, tôi  nhận thấy những ưu điểm sau:

– Kích thích tính tò mò, ham muốn khám phá và say mê khoa học của học sinh.

– Rèn luyện kỹ năng diễn đạt thông qua ngôn ngữ nói và viết cho học sinh, kĩ năng xử lí tình huống, kĩ năng phán đoán, lập luận, bảo vệ ý kiến cá nhân.

–  Không phải tốn thời gian cho việc thuyết trình giảng giải.

–  Kiến thức được HS tiếp nhận một cách tự nhiên, thoải mái, không gò ép.

–  HS mạnh dạn tự tin trước đám đông

– Tự chiếm lĩnh kiến thức qua thực nghiệm sẽ nhớ lâu.

  Giáo viên đang hướng dẫn học sinh theo phương pháp bàn tay nặn bột

 Những điều cần lưu ý khi sử dụng phương pháp bàn tay nặn bột:

– Thực hiện phương pháp này không thể nóng vội, cần thực hiện từng bước để tạo thói quen cho học sinh. Lúc đó việc dạy học với phương pháp bàn tay nặn bột sẽ dễ dàng và đem lại hiệu quả cao.

– Tất cả các câu hỏi của học sinh đưa ra ta không bỏ vào sọt rác mà sẽ trả lời qua bài học (câu hỏi nào chưa có trong nội dung bài ta cần khéo léo dẫn dắt, khi  nào có kiến thức ở các bài khác liên quan ta sẽ trả lời cho các em).

 – Trước giờ ta vẫn làm củng cố bài là phải nhắc lại nội dung kiến thức để các em nhớ được thì nay với phương pháp bàn tay nặn bột sẽ là những thử thách mới để các em tìm tòi khám phá ở nhà.

Ví dụ: Khi dạy bài 3: An toàn khi ở nhà (trang 20 TNXH 1 bộ sách Cánh diều), ta thực hiện các bước dạy như sau:

Bước 1: Đưa ra tình huống xuất phát : GV cho HS lần lượt kể tên một số đồ vật có thể gây tai nạn.

– HS lần lượt nêu tên một số đồ vật có thể gây tan nạn.

– GV kết luận: Một số đồ vật có thể gây tai nạn như: dao, vật nhọn, vật thủy tinh dễ vỡ…..

 Bước 2: Làm bộc lộ những hiểu biết ban đầu của HS qua vật thực hoặc hình vẽ về tai nạn xảy ra do các đồ vật nêu trên.

– GV cho học sinh thảo luận nhóm 6 người các bức tranh trang 20, 21 và các em có thể nêu một số trường hợp xảy ra do một số đồ vật trong nhà như :

– Li thủy tinh vỡ làm đứt tay.

– Em bé đùa nghịch với đèn dầu.

– Nghịch phích cắm vào ổ điện sẽ bị điện giật.

– Chạy giỡn gần các khu vực nước sôi có thể bị bỏng

GV kết luận: Nên cẩn thận khi sử dụng các đồ vật có thể gây tai nạn cho mình: