SKKN Tổ chức dự án học tập nhằm phát triển năng lực thích ứng cho học sinh trong phòng, chống vi phạm pháp luật về trật tự an toàn giao thông GDQP-AN 10 THPT – CÁNH DIỀU

PHẦN I. MỞ ĐẦU 

1. Lý do chọn đề tài 

1.1. Xuất phát từ mục tiêu đổi mới giáo dục và đào tạo của nước ta trong giai 

đoạn hiện nay. 

Nghị Quyết TW 8 khóa XI nhấn mạnh việc cần thiết chuyển từ dạy kiến thức sang hình thành và phát triển năng lực cho người học: “Phát triển giáo dục và đào tạo là nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài. Chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học. Học đi đôi với hành; lý luận gắn với thực tiễn; giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình và giáo dục xã hội”. 

Trường THPT Thái Hòa đóng tại phường Hòa Hiếu, thị xã Thái Hòa. Ngôi trường có bề dày lịch sử 60 năm, là nơi giáo dục cho nhiều thế hệ học sinh của Thị xã Thái Hòa và huyện Nghĩa Đàn, đây là ngôi trường có chất lượng giáo dục tốt nên rất nhiều học sinh của thị xã Thái Hòa và Nghĩa Đàn đã chọn là nơi để học tập. Vì địa bàn tuyển sinh rộng nên có rất nhiều học sinh ở xa trường đến 20 – 30km (ở xã 

Nghĩa đức, Nghĩa Khánh, Nghĩa lâm, Nghĩa sơn, Nghĩa Hiếu, Nghĩa Lạc, Nghĩa 

Thọ,…của huyện Nghĩa Đàn) 

Hàng ngày chứng kiến vào giờ tan lớp, không khó để bắt gặp những hình ảnh nhiều học sinh điều khiển xe đạp điện và xe máy điện không đội mũ bảo hiểm, dàn hàng ngang, chở quá số người quy định, lạng lách, đánh võng, vượt đèn đỏ, đùa giỡn nhau khi đang lưu thông trên đường,… diễn ra khá phổ biến. 

Hình 1: Một số hình ảnh học sinh tham giao thông bằng xe đạp điện và xe máy điện 

Theo thống kê của Ủy ban An toàn giao thông quốc gia, 90% số vụ tai nạn giao thông. Trong những năm gần đây liên quan đến học sinh, ở độ tuổi 16-18, đối tượng chủ yếu đang sử dụng xe đạp điện và xe máy điện. Điều này cũng đồng nghĩa các em chưa được trang bị đầy đủ kỹ năng lái xe, kiến thức pháp luật về giao thông đường bộ để tham gia giao thông an toàn 

Trên địa bàn tỉnh Nghệ An đã có nhiều vụ tai nạn giao thông thương tâm liên quan đến xe đạp điện và xe máy điện: 

+ Vào khoảng 12h30’ ngày 30/11/2022, em Ng.T.P.H (SN 2005, học sinh lớp 

12, trường THPT Nguyễn Cảnh Chân; trú xã Đại Đồng, huyện Thanh Chương) trong quá trình đi xe máy điện trên quốc lộ 46, qua địa bàn xã Thanh Đồng (huyện Thanh 

Chương) thì không may gặp tai nạn. Vụ việc khiến em H. bị té ngã xuống mép đường, bị thương nặng; còn chiếc xe máy điện nằm trên mặt đường quốc lộ. 

+ Vào khoảng 14h ngày 22/9, các em gồm: L.T.V.A (SN 2010, trú bản Na Lạnh); L.Đ.Q.G (SN 2010) và K.T.H (SN 2010, cùng trú bản Liên Hợp, xã Tri Lễ) là học sinh lớp 7, Trường Phổ thông Dân tộc Bán trú – Trung học cơ sở Tri Lễ, huyện Quế Phong cùng đi trên 1 chiếc xe đạp điện. Khi đi đến khu vực cầu tràn (đoạn giáp ranh giữa bản Liên Hợp và Lam Hợp (xã Tri Lễ) thì không may chiếc xe mất lái, lao xuống suối. Khi được phát hiện thì em V.A. đã tử vong tại chỗ; 2 em còn lại bị thương nặng được người dân đưa đi cấp cứu tại bệnh viện . 

Học sinh trung học phổ thông là lứa tuổi đang dần hình thành, hoàn thiện ý thức, kỹ năng và hành động. Do thiếu hiểu biết về Luật Giao thông và hạn chế về kỹ năng khi tham gia giao thông nên không ít vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng xảy ra mà người gây ra tai nạn hoặc nạn nhân chính là những học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường. Chính vì vậy, việc cung cấp cho học sinh THPT những hiểu biết cơ bản về Luật ATGT, giáo dục học sinh tham gia giao thông an toàn, có văn hóa là nhiệm vụ cấp bách hàng đầu, tuy nhiên, chương trình giáo dục phổ thông của nước ta vẫn chưa có bộ môn nào dành riêng cho vấn đề này. Do đó, những năm gần đây việc tích hợp giáo dục an toàn giao thông cho học sinh các cấp đặc biệt là cấp THPT luôn luôn được chú trọng. 

Vì những lí do trên, chúng tôi mạnh dạn chọn đề tài: “Tổ chức dự án học tập nhằm phát triển năng lực thích ứng cho học sinh trong phòng, chống vi phạm pháp luật về trật tự an toàn giao thông GDQP-AN 10 THPT”. 

1.2. Xuất phát từ tính ưu việt của dự án học tập (DAHT) 

DHTDA là một xu hướng dạy học tích cực theo tư tưởng “Lấy người học làm trung tâm”. Khi vận dụng DHTDA, HS sẽ được chủ động tham gia các hoạt động để hoàn thành nhiệm vụ học tập dưới dạng dự án học tập thông qua phát hiện vấn đề, hình thành giả thuyết, lập kế hoạch giải quyết vấn đề, giải quyết vấn đề qua đó, HS sẽ vừa chủ động chiếm lĩnh được nội dung kiến thức vừa hình thành và phát triển được các năng lực trong thời đại 4.0. 

1.3. Xuất phát từ yêu cầu và thực trạng phát triển năng lực thích ứng với cuộc sống và phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho HS trung học phổ thông ở nước ta. 

Phát triển NL thích ứng với cuộc sống cho HS trong thời đại mới giúp các em 

HS vừa tham gia, vừa là người thiết kế tổ chức các hoạt động cho chính mình, qua đó tự khám phá và điều chỉnh bản thân, điều chỉnh cách tổ chức hoạt động, tổ chức cuộc sống để làm việc có kế hoạch, có trách nhiệm, tự trang bị cho bản thân những tri thức cần thiết cho đời sống. Vì vậy việc phát triển NL thích ứng với cuộc sống cho HS là tất yếu, là yêu cầu mang tính đột phá theo định hướng của UNESCO gồm bốn trụ cột đó là “Học để biết, học để làm, học để chung sống, học để tự khẳng định mình”. 

Xuất phát từ yêu cầu đổi mới dạy học, từ chương trình giáo dục phổ thông 2018, từ giá trị của dự án học tập, từ thực trạng của bộ môn Giáo dục quốc phòng và an ninh bậc THPT nên chúng tôi đã chọn đề tài: “Tổ chức dự án học tập nhằm phát triển năng lực thích ứng cho học sinh trong phòng, chống vi phạm pháp luật về trật tự, an toàn giao thông GDQP và AN 10 THPT”. 

2. Mục đích, nhiệm vụ của đề tài 

Giúp giáo viên có thể áp dụng vào giảng dạy một cách linh hoạt, hiệu quả, Học sinh học tập hứng thú và biết vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học vào thực tiễn khi tham gia giao thông. Từ nhận thức đúng sẽ làm thay đổi thói quen và hành vi của học sinh. Từ đó, góp phần không nhỏ vào việc nâng cao ý thức chấp hành giao thông, làm giảm thiểu tai nạn giao thông cho học sinh THPT. 

Dạy học dự án phải đảm bảo cho học sinh đạt được những kiến thức và kỹ năng theo chuẩn của chương trình, là các yêu cầu cơ bản, tối thiểu về kiến thức, kĩ năng của môn học mà học sinh cần phải và có thể đạt được sau mỗi đơn vị kiến thức (mỗi bài, chủ đề, chủ điểm). 

Đề tài không chỉ giúp các giáo viên môn GDQP và AN vận dụng mà tất cả giáo viên các môn đều có thể ứng dụng một cách linh hoạt trong KHBD của bộ môn mình. 

HS cũng như GV đều phát triển rất tốt năng lực số và kỹ năng số trong quá trình dạy và học thông qua các hoạt động học tập trên các phần mềm sử dụng trong bài dạy. Các phần mềm đều đáp ứng yêu cầu mới nhất của Bộ giáo dục & Đào tạo. Đặc biệt các phần mềm rất mới và sử dụng trong quá trình dạy học rất hiệu quả.