SKKN Vận dụng kiến thức văn học trong dạy học một số nội dung phần “Công dân với đạo đức” môn GDCD lớp 10 nhằm tạo hứng thú trong học tập cho học sinh

MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

           Chữ viết tắt                                         Chữ viết đầy đủ

              HS :                                                   Học sinh

             THPT:                                               Trung học phổ thông

             PPDH:                                               Phương pháp dạy học

             TTC :                                                 Tính tích cực

             PTDH:                                               Phương tiện dạy học

             CNTT:                                               Công nghệ thông tin

             GV:                                                   Giáo viên

            GDCD:                                               Giáo dục công dân

            KT –PL:                                             Kinh tế – Pháp luật

            GD – ĐT:                                           Giáo dục đào tạo

            KHXH:                                               Khoa học xã hội

            KHTN:                                               Khoa học tự nhiên

1. ĐẶT VẤN ĐỀ

Sự phát triển kinh tế – xã hội trong bối cảnh toàn cầu hoá đặt ra những yêu cầu mới đối với người lao động, do đó cũng đặt ra những yêu cầu mới cho sự nghiệp giáo dục thế hệ trẻ và đào tạo nguồn nhân lực. Một trong những định hướng cơ bản của việc đổi mới giáo dục là chuyển từ nền giáo dục mang tính hàn lâm, kinh viện, xa rời thực tiễn sang một nền giáo dục chú trọng việc hình thành năng lực hành động, phát huy tính chủ động, sáng tạo của người học. Định hướng quan trọng trong đổi mới phương pháp dạy học là phát huy tính tích cực, tự lực và sáng tạo, phát triển năng lực hành động, năng lực cộng tác làm việc của người học. Đó cũng là những xu hướng quốc tế trong cải cách phương pháp dạy học ở nhà trường phổ thông. Để thực hiện tốt mục tiêu về đổi mới toàn diện GD&ĐT theo Nghị quyết số 29 -NQ/TW, cần có nhận thức đúng về bản chất của đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lực người học và một số biện pháp đổi mới phương pháp dạy học theo hướng này. Giáo dục phổ thông nước ta đang thực hiện bước chuyển từ chương trình giáo dục tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực của người học, nghĩa là từ chỗ quan tâm đến việc học sinh học được cái gì đến chỗ quan tâm học sinh vận dụng được cái gì qua việc học.

Với phương pháp dạy học theo định hướng liên môn và phát huy tích tích cực trong học tập của học sinh đang là một trong những yêu cầu hết sức quan trọng hiện nay. Đặc biệt là dạy học tích hợp nói chung và bộ môn GDCD nói riêng nhằm mang lại chất lượng và hiệu quả giáo dục tốt hơn. Là giáo viên trực tiếp giảng dạy trên lớp qua nhiều năm chúng tôi nhận thấy rằng việc vận dụng kiến thức văn học  trong môn GDCD lớp 10 còn chưa chú trọng đúng mức, các em học sinh trong học tập còn có tình trạng học lệch môn nên trong quá trình tích hợp, tổng hợp kiến thức với nhiều bộ môn thì các em gặp rất nhiều khó khăn, vì vậy việc sử dụng các phương pháp dạy học lồng ghép phương pháp tích hợp trong dạy học GDCD là hết sức quan trọng nhằm giúp cho các em hình thành kiến thức tổng hợp và thấy được sự liên hệ chặt chẽ giữa bộ môn GDCD với các học khác, đặc biệt là kiến thức môn Văn học.

Trong chương trình Ngữ văn lớp 10, có một số tư liệu liên quan đến một số nội dung liên quan với phần “Công dân với đạo đức” trong chương trình môn GDCD lớp 10. Việc vận dụng kiến thức môn Văn học trong chương trình môn GDCD nói chung và phần công dân với đạo đức môn GDCD 10 nói riêng qua tìm hiểu, nghiên cứu  chúng tôi thấy cách dạy này có nhiều ưu điểm, tạo hứng thú, phát huy được tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh, giúp giờ học trở nên sinh động hơn từ đó phát triển được năng lực của học sinh, chúng tôi đã lựa chọn vận dụng kiến thức văn học trong giảng dạy một số nội dung phần “Công dân với đạo đức” trong môn GDCD lớp 10 THPT và đã đạt hiệu quả nhất định, góp phần vào việc giáo dục truyền thống đạo đức cho học sinh THPT. 

Việc vận dụng kiến thức Văn học vào giảng dạy môn GDCD không phải là vấn đề mới, đã có nhiều giáo viên vận dụng mối liên hệ này để thiết kế các bài dạy GDCD. Tuy nhiên việc vận dụng như thế nào? Dùng những kiến thức văn học nào để lồng ghép giảng dạy phần đạo đức lớp 10 còn tùy thuộc vào tình hình đặc điểm thực tế ở mối đối tượng học sinh ở từng vùng miền. Thực tế cho thấy việc giảng dạy lồng ghép liên môn kiến thức Văn học và GDCD trong giáo dục đạo đức cho học sinh đảm bảo tính tích hợp khi giảng dạy văn học, thông qua việc phân tích tác phẩm văn học có thể vận dụng kiến thức GDCD để vận dụng giáo dục truyền thống và các giá trị đạo đức cho học sinh và chọn lọc kiến thức văn học để tạo hứng thú cho học sinh trong môn GDCD, trước đây là chưa hiệu quả, chưa tạo ra được mối liên hệ qua lại giữa kiến thức của hai bộ môn Văn học và GDCD.

Qua nhiều năm thử nghiệm, chúng tôi nhận thấy trong bộ môn Văn học có một số nội dung bài học có thể dùng làm nguồn tư liệu giáo dục đạo đức cho học sinh, nếu giáo viên biết cách thiết kế, chọn lọc nguồn tư liệu này trong bài học sẽ thu được giá trị giáo dục truyền thống đạo đức cho học sinh, gặt hái được nhiều kết quả khả quan.

Từ thực tiễn giảng dạy, vận dụng kiến thức văn học và GDCD trong một số bài học của phần công dân với đạo đức, chúng tôi xin trình bày sáng kiến kinh nghiệm về: “Vận dụng kiến thức văn học trong dạy học một số nội dung phần “Công dân với đạo đức” môn GDCD lớp 10 nhằm tạo hứng thú trong học tập cho học sinh tại trường THPT Thái Lão”