SKKN Vận dụng phương pháp dạy học theo góc vào dạy học chủ đề “hệ thức lượng trong tam giác” toán 10 – thpt, nhằm phát triển năng lực tự chủ và tự học cho học sinh.

PHẦN I- ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài.
Trong công cuộc đổi mới toàn diện ngành giáo dục, đổi mới phương pháp dạy học có ý nghĩa quyết định cần được triển khai sớm ở các môn học và cấp học. Định hướng cơ bản của việc đổi mới giáo dục là chuyển từ nền giáo dục nặng về truyền thụ kiến thức sang nền giáo dục phát triển toàn diện cả về phẩm chất và năng lực của mỗi học sinh.
Đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát triển năng lực của người học đã được ngành giáo dục thực hiện và triển khai đến từng cấp học. Nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề đó, tôi cũng từng bước thay đổi phương pháp theo hướng xây dựng các chủ đề dạy học, tìm tòi và vận dụng các phương pháp dạy học tích cực theo hướng tiếp cận năng lực của học sinh.
Phương pháp dạy học theo góc (DHTG) là một trong những phương pháp dạy học hiện đại nhằm đáp ứng mục tiêu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, phát huy tính tích cực, chủ động, tăng tính tự giác tích cực cho người học, được ứng dụng rộng rãi nhiều quốc gia trên thế giới đã nhận được phản hồi tích cực từ người học. Ở Việt Nam trong những năm gần đây dạy học theo góc được sử dụng trong dạy học đang được các nhà giáo dục quan tâm. Tuy nhiên vẫn chưa được vận dụng rộng rãi trong dạy học.
Quá trình nghiên cứu chương trình và thực tiễn cho thấy, môn Toán 10 có một chủ đề hay và tương đối khó với học sinh phổ thông đó là Hệ thức lượng trong tam giác. Vì vậy để học tốt chủ đề này đòi hỏi người học phải có ý thức chủ động tự học, đào sâu tìm tòi kiến thức. Để khơi dậy tính tích cực chiếm lĩnh tri thức môn học và niềm tin khoa học cho các em thì việc phát triển năng lực tự chủ và tự học cho học sinh thông qua cải tiến, đổi mới các phương pháp dạy học là hết sức cần thiết. Với những ưu điểm nổi bật của dạy học theo góc qua thực tiễn đổi mới các hoạt động học tập theo hướng phát triển năng lực tự chủ và tự học môn Toán ở đơn vị công tác đã đạt được kết quả nhất định, với những lí do trên tôi chọn đề tài: Vận dụng phương pháp dạy học theo góc vào dạy học chủ đề “Hệ thức lượng trong tam giác” Toán 10 – THPT, nhằm phát triển năng lực tự chủ và tự học cho học sinh. Với mong muốn góp phần làm phong phú phương pháp dạy học Toán học trong xu thế dạy học phát triển năng lực cho người học đáp ứng mục tiêu giáo dục và đổi mới phương pháp dạy học hiện nay.
2. Mục đích nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu đi sâu vào việc sử dụng phương pháp dạy học theo góc vào dạy học chủ đề “Hệ thức lượng trong tam giác” Toán 10 – THPT, nhằm phát triển năng lực tự chủ và tự học cho học sinh góp phần nâng cao chất lượng dạy và học môn Toán ở trường THPT.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
1
Nghiên cứu cơ sở lý luận về phương pháp dạy học theo góc, các hình thức tổ chức và quy trình vận dụng dạy học theo góc trong dạy học Toán trường THPT.
Khảo sát, nghiên cứu, đánh giá về thực trạng vận dụng dạy học theo góc nhằm phát triển năng lực tự chủ và tự học cho học sinh trong môn Toán ở các trường THPT trên địa bàn huyện Đô Lương.
Phân tích cấu trúc nội dung “Hệ thức lượng trong tam giác” Toán 10, đề xuất những nội dung vận dụng dạy học theo góc.
Vận dụng dạy học theo góc vào dạy học chủ đề “Hệ thức lượng trong tam giác”.
Thực nghiệm sư phạm sử dụng quy trình dạy học theo góc vào dạy học chủ đề “Hệ thức lượng trong tam giác” Toán 10, để kiểm chứng giả thuyết hiệu quả của đề tài và có thể áp dụng dạy học môn Toán ở trường THPT. Từ đó đề xuất một số giải pháp để nâng cao hiệu quả sử dụng phương pháp dạy học theo góc.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Phương pháp dạy học theo góc trong hoạt động dạy học chủ đề “Hệ thức lượng trong tam giác” Toán 10, nhằm phát triển năng lực tự chủ và tự học cho học sinh THPT.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
Nội dung: Tập trung nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn của phương pháp dạy học theo góc để đề xuất quy trình tổ chức dạy học chủ đề “Hệ thức lượng trong tam giác”- Toán 10 (Bài 6-trang 38-Kết nối tri thức với cuộc sống).
Không gian nghiên cứu: Đề tài được triển khai nghiên cứu cho học sinh khối 10 tại các trường THPT trên địa bàn huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An.
Thời gian nghiên cứu: Nghiên cứu trong 2 năm học 2021 -2022 và 2022 – 2023.
5. Phương pháp nghiên cứu
Để thực hiện đề tài chúng tôi đã sử dụng các phương pháp sau:
– Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận:
Sử dụng các phương pháp phân tích, tổng hợp, hệ thống, khái quát hóa,…các thông tin, các văn kiện, tài liệu, Nghị quyết của Đảng, Nhà nước và các tài liệu có liên quan đến đề tài nhằm thiết lập cơ sở lý luận cho vấn đề nghiên cứu.
Nghiên cứu lý luận về chủ đề dạy học, phương pháp dạy học theo góc để phát triển năng lực tự chủ, tự học.
– Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn:
2

Phương pháp điều tra theo bảng hỏi nhằm tìm hiểu thực trạng vận dụng dạy học theo góc trong dạy học môn Toán ở trường THPT.
Phương pháp quan sát các hoạt động của giáo viên, học sinh trong các giờ học, điều kiện dạy và học của giáo viên và học sinh.
Phương pháp phỏng vấn giáo viên và học sinh, các nhà quản lý giáo dục … nhằm có được những thông tin về dạy học theo góc, làm sáng tỏ những nhận định khách quan của kết quả nghiên cứu.
Nghiên cứu các sản phẩm của giáo viên và học sinh (kế hoạch bài học, phiếu học tập,…).
Phương pháp thống kê toán học sử dụng để tính toán các tham số đặc trưng, so sánh kết quả thực nghiệm.
6. Điểm mới trong kết quả nghiên cứu của đề tài
Về lí luận: Làm sáng tỏ cơ sở lí luận của việc vận dụng dạy học theo góc làm đổi mới và đa dạng phong phú thêm phương pháp dạy học Toán của giáo viên ở trường THPT, góp phần phát triển năng lực tự chủ và tự học cho học sinh.
Về thực tiễn:
Đề tài góp phần đánh giá được thực trạng của việc vận dụng dạy học theo góc trong dạy học Toán ở trường THPT.
Thiết kế được các hoạt động học theo góc trong chủ đề “Hệ thức lượng trong tam giác”.
Xây dựng được quy trình dạy học chủ đề “Hệ thức lượng trong tam giác” bằng phương pháp dạy học theo góc.
Đề ra một số giải pháp trong việc nâng cao hiệu quả vận dụng dạy học theo góc.
Thông qua nội dung đề tài đóng góp thêm tài liệu tham khảo với các bạn đồng nghiệp giảng dạy bộ môn Toán nói chung về đổi mới PPDH nhằm phát huy năng lực tự chủ và tự học cho học sinh hiện nay
3

PHẦN II – NỘI DUNG
Chương 1 – Cơ sở lí luận và thực tiễn sử dụng DHTG trong dạy học nhằm phát triển năng lực tự chủ và tự học cho học sinh
1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu
Trên thế giới đã có các công trình nghiên cứu về phong cách học tập, ví như quan điểm Antonie de La Garandlie về thói quen hoạt động trí óc của con người ảnh hưởng đến hoạt động học tập. Theo Kolb.D.A cho rằng có 4 phong cách học tập chủ yếu là học qua kinh nghiệm; học qua quan sát, phản ánh; học qua tóm tắt phân tích lý thuyết; học qua thử nghiệm trải nghiệm hoạt động. Các quan điểm dạy học nêu trên được triển khai trong dạy học theo góc (DHTG) sẽ phát huy được năng lực học tập cũng như đáp ứng được sự khác biệt của HS. Các quan điểm này được các nước châu Âu (trong đó có Bỉ) triển khai mạnh mẽ và có hiệu quả tốt. Mô hình DHTG có xuất xứ từ vương quốc Bỉ, cho thấy dạy học đáp ứng nhu cầu sở thích cá nhân người học, cách đánh giá năng lực người học trong lớp học nhằm giúp học sinh học sâu, thoải mái và bền vững.
1.1.2. Ở Việt Nam
Ở Việt Nam, Dự án Việt – Bỉ triển khai PPDH cho 14 tỉnh thành phía Bắc chia làm 2 pha, ở pha 2 thì DHTG là một trong 3 PPDH hiện đại (DHTG, dạy học theo trạm, dạy học dự án) được đẩy mạnh thực hiện ở dự án.
Ngoài ra đã có một số công trình nghiên cứu PP DHTG. Các nghiên cứu đó thể hiện trong các bài báo tạp chí khoa học, luận văn tốt nghiệp, luận văn Thạc sĩ.
Nhìn chung các công trình nghiên cứu trên đây đã xây dựng khá đầy đủ cơ sở lí luận của PP DHTG, được vận dụng đa dạng ở các cấp học. Tuy nhiên để mang lại hiệu quả cao cần phải nghiên cứu nhiều hơn nữa, tạo nhiều bài học kinh nghiệm trong thực tiễn dạy học đáp ứng mục tiêu giáo dục trong giai đoạn mới.
1.2. Cơ sở lí luận
1.2.1. Dạy học theo góc
1.2.1.1. Khái niệm và vai trò của dạy học theo góc
a. Khái niệm dạy học theo góc
DHTG là một kiểu tổ chức dạy học theo đó học sinh thực hiện các nhiệm vụ khác nhau tại các vị trí cụ thể trong không gian lớp học nhưng cùng hướng tới chiếm lĩnh một nội dung học tập theo các phong cách học tập khác nhau. Để DHTG hiệu quả thì người dạy cần tạo ra một môi trường học tập với cấu trúc xác định cụ thể để thúc đẩy học sinh chủ động tích cực chiếm lĩnh tri thức.
b. Vai trò của dạy học theo góc
4

Khi học học theo góc học sinh được học tập theo phong cách học tập của mình, sẽ là người chủ động trực tiếp tham gia hoạt động kiến tạo tri thức chứ không tiếp thu thụ động; Chủ động trong hoạt động nhận thức của mình bằng cách chủ động lựa chọn góc xuất phát, có thể hoạt động tư duy độc lập hoặc thảo luận trong nhóm để tìm ra kiến thức; Trình bày kiến thức mới do mình (nhóm) tìm ra; Tham gia vào hoạt động đánh giá kết quả của các nhóm khác và tự đánh giá bản thân. Như vậy trong DHTG, học sinh chuyển từ tiếp thu thụ động sang vai trò chủ động trong hoạt động kiến tạo kiến thức đồng thời tham gia vào hoạt động đánh giá và tự đánh giá. Điều này đã tạo cho các em một tâm thế thoải mái để lĩnh hội kiến thức mới thông qua sự hướng dẫn của giáo viên tại nhiệm vụ các góc, học sinh phát triển các năng lực.
1.2.1.2. Một số hình thức dạy học theo góc
– Dạy học theo góc theo phong cách học tập: Tại các góc sẽ có tư liệu và hướng dẫn nhiệm vụ học tập để học sinh nghiên cứu nội dung học tập theo phong cách khác nhau như (Trải nghiệm, quan sát, phân tích, áp dụng). Có thể thực hiện mỗi nhóm học sinh làm việc tại mỗi góc đã lựa chọn hoặc luân chuyển vị trí mỗi nhóm tới các góc lần lượt để thực hiện nhiệm vụ, tùy thuộc nội dung bài học để giáo viên thiết kế hoạt động học tập sao cho hiệu quả nhất. Theo cách này thường thiết kế 4 góc như sau:
+ Góc trải nghiệm: HS tiến hành các thao tác thực nghiệm để thu thập sô liệu, khái quát xây dựng kiến thức mới.
+ Góc quan sát: HS quan sát kênh hình, mô hình, vi deo … để hình thành kiến thức mới.
+ Góc phân tích: HS nghiên cứu tài liệu sách giáo khoa, tài liệu tham khảo … để phân tích, kết luận thu nhận kiến thức.
+ Góc vận dụng: HS vận dụng kiến thức, kỹ năng đã biết thông qua các thao tác tư duy để hình thành kiến thức mới. Với học sinh chọn góc áp dụng là góc xuất phát thì có hỗ trợ bản tài liệu trợ giúp. Hoặc nếu tiến hành ở 3 góc trên xong nhiệm vụ để lĩnh hội kiến thức mới thì tạo thành nhóm mảnh ghép ở góc áp dụng này, sau đó sẽ áp dụng kiến thức vừa lĩnh hội để giải các bài tập hoặc giải quyết vấn đề liên quan đến thực tiễn cuộc sống.
– Dạy học theo góc theo dạng hoạt động khác nhau: Tại các góc học sinh nghiên cứu nội dung để đạt được mục tiêu học tập theo các hình thức khác nhau như: góc sáng tạo, góc vẽ, góc đọc – kể, góc thảo luận ….
– Dạy học theo góc hỗn hợp: Tổ chức các góc học tập theo tích hợp nội dung hoặc chủ đề các môn học. HS được chọn các góc theo sở thích và tương đối chủ động độc lập trong việc thực hiện các nhiệm vụ học tập, vì vậy các em được thay đổi trạng thái hoạt động qua các nhóm để lĩnh hội kiến thức mới nên sẽ hứng thú học tập với một tâm thế thoải mái hơn.
5

– Dạy học theo hình thức hội thảo học tập: Đây là loại hình đặc biệt của học theo góc, nó là một giai đoạn độc lập về mặt thời gian để HS lựa chọn các hoạt động và tư liệu học tập, không gian làm việc và đôi khi có cả những khách mời đặc biệt để đưa ra những hướng dẫn, gợi ý, thông tin mang tính chuyên môn … “Hội thảo học tập” sẽ đạt được hiệu quả cao nhất khi được tổ chức chung giữa các lớp và các nhóm HS đồng đẳng. Qua “Hội thảo học tập” sẽ giúp HS phát triển các kĩ năng xã hội, mang lại động lực hành động tích cực cho cả HS và GV.
1.2.1.3. Quy trình dạy học theo góc
Quy trình dạy học theo góc gồm 4 bước như sau:
– Bước 1: Phân tích mục tiêu, cấu trúc nội dung chương và xác định nội dung có thể tổ chức hoạt động theo góc. (Thông qua phân tích mục tiêu, cấu trúc của chương để xác đinh nội dung, bài học có thể thực hiện bằng PP DHTG, đồng thời cũng xác định được phong cách học tập phù hợp với từng nội dung của bài học đó).
– Bước 2: Thiết kế các hoạt động theo góc.
+ Xác định mục tiêu bài học: Xác định kiến thức, năng lực, phẩm chất cho
toàn bài và xác định mục tiêu từng góc học tập.
+Xác định phương pháp hay kĩ thuật dạy học: DHTG là chủ yếu nhưng cũng cần một số phương pháp khác phù hợp đã được sử dụng như: Phương pháp thí nghiệm, học tập hợp tác theo nhóm … Kĩ thuật dạy học bao gồm: khăn trải bàn, sơ đồ tư duy, mảnh ghép, …
+ Xác định phương tiện dạy học: GV cần chuẩn bị thiết bị, phương tiện và đồ dùng dạy học ở mỗi góc tạo điều kiện để học sinh tiến hành các hoạt động nhằm đạt mục tiêu dạy học.
+ Xác định tên mỗi góc và thiết kế nhiệm vụ mỗi góc: Căn cứ vào nội dung bài học và điều kiện thực tế, GV có thể tổ chức thành 3 hoặc 4 góc. GV có thể thiết kế các góc với các nhiệm vụ khác nhau về cùng một nội dung kiến thức. Nếu thiết kế theo cách này, mỗi người học chỉ học theo PCHT của họ và đỡ mất thời gian. Tuy nhiên, với cách học này, người học khi cần học theo PCHT khác sẽ gặp khó khăn. Cách thiết kế thứ 2, ở các góc có các nhiệm vụ khác nhau với nội dung kiến thức khác nhau nhưng hướng về một nội dung chính. Với cách thiết kế này HS phải luân chuyển qua các góc nên mất nhiều thời gian nhưng HS sẽ học được các cách học khác nhau để trở thành toàn diện. Ở một số nhiệm vụ hoặc ở góc áp dụng, GV có thể phải thiết kế bảng hỗ trợ kiến thức làm cơ sở cho việc vận dụng kiến thức của HS. Ngoài ra GV cần phải thiết kế thêm các nhiệm vụ bổ sung tại góc tự do để dành cho những HS học tốt, hoạt động nhanh, hoàn thành các nhiệm vụ học tập sớm hơn thời gian quy định. Nhiệm vụ ở góc này nên thiết kế nhiệm vụ mang tính giải trí.
6

+ Thiết kế công cụ kiểm tra, đánh giá: GV thiết kế bộ công cụ để kiểm tra, đánh giá mức độ tiếp thu bài học của HS và giúp HS vận dụng kiến thức. Bộ công cụ đánh giá phải đảm bảo các mức độ dễ, trung bình, khó, đa dạng về mặt câu hỏi, đặc biệt phải có các câu hỏi vận dụng và tiếp thu kiến thức ngay trên lớp. Đồng thời, cần có các mẫu để HS tự đánh giá và đánh giá đồng đẳng.
– Bước 3: Tổ chức hoạt động học theo góc:
+ Chuẩn bị phòng học: GV cần bố trí không gian lớp học theo các góc học tập đã thiết kế, mỗi góc có tư liệu, thiết bị học tập cần thiết phục vụ cho PCHT hoặc hình thức hoạt động khác nhau tùy thuộc vào nội dung học tập cụ thể.
+ Tổ chức thực hiện các hoạt động học tập:
(1). Đặt vấn đề, tạo tình huống học tập: GV tạo tình huống có vấn đề để HS hứng khởi vào bài mới. Nêu sơ lược về nhiệm vụ ở mỗi góc, thời gian tối đa để thực hiện nhiệm vụ tại các góc; hướng dẫn HS chọn góc xuất phát theo sở thích. Đưa ra sơ đồ luân chuyển góc để nhóm HS lựa chọn trước khi bắt đầu học tại các góc, tránh tình trạng chuyển góc gây ra sự lộn xộn.
(2). Tổ chức cho HS học tập tại các góc và luân chuyển góc: Trong quá trình học tập, GV thường xuyên theo dõi, phát hiện khó khăn của HS để hướng dẫn trực tiếp; đồng thời hướng dẫn HS luân chuyển góc và hoàn thành nhiệm vụ chuẩn bị báo cáo.
(3). Tổ chức báo cáo: GV tổ chức cho các nhóm báo cáo và thảo luận kết quả ở góc cuối cùng trước lớp khi HS luân chuyển đủ qua các góc học tập. Trong một số trường hợp cần thiết, GV hoặc HS có thể giải thích ngắn gọn về nội dung học tập và chia sẻ kinh nghiệm để học tập ở các góc tốt hơn.
– Bước 4: Đánh giá kết quả học tập: Giáo viên sử dụng bộ công cụ đánh giá để kiểm tra kiến thức, kỹ năng mà HS đã rèn luyện được.
Quy trình thực hiện dạy học có thể tóm lược theo sơ đồ sau
7

1.2.1.4. Yếu tố cần thiết đảm bảo dạy học theo góc hiệu quả
– Cần lựa chọn nội dung bài học sao cho có thể xây dựng được nhiều cách tiếp cận khác nhau như: Nghiên cứu tài liệu; làm thí nghiệm, xem băng hình …
– Chia góc và thiết kế hoạt động ở từng góc. Với môn Toán có thể chia thành góc quan sát; góc phân tích; góc áp dụng, góc trải nghiệm. Tương ứng với từng góc giáo viên chuẩn bị về nội dung và các thiết bị dạy học. Lớp học có thể chia thành 2, 3 hoặc 4 góc.
– Về điều kiện không gian lớp học thì DHTG cần không gian rộng để học sinh di chuyển và bố trí các phương tiện, dụng cụ học tập. Số lượng học sinh phải phù hợp. Phải có một khoảng thời gian hợp lí trong hoạt động đánh giá và củng cố nội dung bài học để HS có thể suy ngẫm lại quá trình hoạt động nhận thức của mình (thông qua hoạt động nhận xét, đánh giá, thảo luận, bổ sung) và GV có thể nhận xét, nhấn mạnh lại kiến thức trọng tâm.
– Mục tiêu của DHTG là giúp HS sử dụng và do đó phát triển các chức năng của bán cầu não trái và bán cầu não phải. Như vậy mục tiêu của DHTG là hướng tới phát triển các năng lực nhận thức của HS chứ không phải hướng vào nội dung bài học. Do đó phương pháp kiểm tra, đánh giá cũng cần đổi mới theo hướng kiểm tra đánh giá năng lực.
1.2.2. Lý thuyết về năng lực tự chủ và tự học
1.2.2.1. Khái niệm năng lực tự chủ và tự học
– Năng lực tự chủ là khả năng chủ động thực hiện các thao tác tư duy, hành động, đưa ra các phán đoán, quyết định để giải quyết nhiệm vụ học tập. Tính tự chủ trong học tập được biểu hiện ở nhu cầu, động cơ học tập, năng lực và khả năng tổ chức tự học, giúp con người chiếm lĩnh tri thức, hình thành kĩ năng một cách vững chắc. Tính tự chủ càng cao thì người học càng dễ dàng lĩnh hội tri thức một cách hoàn toàn độc lập từ các nguồn tri thức khác nhau, vận dụng linh hoạt các tri thức đó vào hoàn cảnh mới để tiếp tục tự học
– Năng lực tự học (NLTH): là khả năng của bản thân người học tự giải quyết những vấn đề đặt ra một cách nhanh chóng và hiệu quả bằng cách áp dụng kiến thức đã lĩnh hội vào những tình huống, những hoạt động thực tiễn để tìm hiểu thế giới xung quanh và có khả năng biến đổi nó. Hay năng lực tự học là một khả năng trong đó người học là chủ thể tự giác tích cực, chủ động, độc lập (hoặc hợp tác) chiếm lĩnh tri thức ở một lĩnh vực nào đó trong học tập, trong cuộc sống nhằm đạt được mục đích nhất định.
1.2.2.2. Cấu trúc năng lực tự chủ và tự học:
Trong chương trình giáo dục phổ thông tổng thể (Bộ GD&ĐT, 2018), năng lực tự chủ và tự học thể hiện ở các thành tố sau:
8

– Năng lực tự lực: Luôn chủ đông, tích cực thực hiện những công việc của bản thân trong học tập, trong cuộc sống; biết giúp đỡ người khác có lối sống tự lực.
– Tự khẳng định và bảo vệ quyền, nhu cầu chính đáng: biết khẳng định và bảo vệ quyền, nhu cầu cá nhân phù hợp với đạo đức và pháp luật
– Tự điều chỉnh tình cảm, thái độ, hành vi của mình: Đánh giá được những ưu điểm và hạn chế về tình cảm, cảm xúc của bản thân; tự tin, lạc quan. Biết tự điều chỉnh tình cảm, thái độ, hành vi của bản thân; luôn bình tĩnh và có cách cư xử đúng.
– Định hướng nghề nghiệp: Nhận thức được cá tính và giá trị sống của bản thân Cấu trúc năng lực tự chủ và tự học trong học tập : cấu trúc bao gồm 3 năng
lực thành phần như sau:
+ Năng lực xác định mục tiêu học tập, bao gồm: Xác định nhiệm vụ học tập, tự đặt mục tiêu học tập.
+ Năng lực lập kế hoạch và thực hiện cách học, bao gồm: Lập kế hoạch học tập, thực hiện kế hoạch học tập (chủ động tiếp nhận thông tin từ sách giáo khoa,kênh chữ, kênh hình), từ tài liệu tham khảo; lưu giữ thông tin có chọn lọc).
+ Năng lực đánh giá và điều chỉnh việc học, bao gồm: Nhận ra và điều chỉnh được những sai sót, hạn chế của bản thân khi được GV, bạn bè góp ý; chủ động tìm kiếm sự hỗ trợ của người khác khi gặp khó khăn trong học tập.
1.3. Cơ sở thực tiễn
1.3.1. Thực trạng dạy học vận dụng DHTG nhằm phát triển năng lực tự chủ và tự học ở một số trường THPT trên địa bàn.
Trong quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài, để tìm hiểu thực trạng dạy học theo góc và thực trạng phát triển năng lực tự chủ và tự học của HS tại các trường THPT trên địa bàn huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An. Chúng tôi đã tiến hành khảo sát 50 GV và 350 HS tại các trường trên địa bàn. Kết quả khảo sát như sau:
1.3.1.1. Kết quả khảo sát học sinh
Tiến hành điều tra, thu thập, phân tích xử lí và những kết quả được thể hiện qua bảng tổng hợp số liệu, biểu đồ và nhận xét kết quả (sử dụng phiếu và công cụ Google forms khảo sát, Xem phụ lục 2).
a) Về phương pháp học tập Toán hiệu quả
Bảng 1.1. Kết quả khảo sát về phương pháp học tập Toán hiệu quả
STT
Phương pháp
Số lượng
Tỉ lệ %
1 Học trên lớp
2 Học trực tuyến thực hiện theo nhiệm vụ được giao của GV 3 Có hiệu quả khi tự nghiên cứu SGK
4 Phải nghiên cứu và tìm thêm các tài liệu ngoài SGK
5 Phải nghiên cứu SGK và tìm thêm tài liệu tham khảo, có
GV hướng dẫn
276 78.9 280 80.0 270 77.1 288 82.3 295 84.2
9

Qua bảng 1.1. cho thấy học sinh đã ý thức được tầm quan trọng của việc tự chủ nghiên cứu học tập, nâng cao hiệu quả tự học. Tuy nhiên, để phát triển NL tự chủ và tự học bằng cách học như thế nào để đem lại hiệu quả cao thì các em chưa biết. Vì vậy giáo viên cần có định hướng biện pháp cụ thể để phát triển năng lực tự chủ và tự học cho học sinh.
b) Đánh giá vai trò năng lực tự chủ và tự học của bản thân học sinh
Kết quả khảo sát vai trò năng lưc tự chủ và tự học của học sinh thu được biểu thị qua biểu đồ 1.1 sau: Rất quan 9.8% trọng
22% 20%
Cần thiết
48.2%