Biện pháp tổ chức trò chơi nhằm nâng cao hiệu quả giờ dạy Thực hành Tiếng Việt trong môn Ngữ văn 6

Trong môn Ngữ văn 6, tiết Thực hành Tiếng Việt giữ vai trò quan trọng trong việc rèn luyện năng lực ngôn ngữ và tư duy cho học sinh. Tuy nhiên, các giờ học này thường dễ gây cảm giác khô khan, nặng về lý thuyết nếu không được tổ chức linh hoạt. Vì vậy, đề tài “Biện pháp tổ chức trò chơi nhằm nâng cao hiệu quả giờ dạy Thực hành Tiếng Việt trong môn Ngữ văn 6” được xây dựng với mục tiêu mang lại sự hứng khởi, phát huy tính tích cực và rèn luyện năng lực vận dụng kiến thức Tiếng Việt một cách hiệu quả, chủ động.

1. Lý do chọn đề tài

Việc dạy học Tiếng Việt trong chương trình Ngữ văn mới đòi hỏi giáo viên phải phát huy vai trò chủ thể của người học thông qua các phương pháp tích cực, mang tính trải nghiệm và thực hành. Trong đó, tổ chức trò chơi học tập không chỉ là công cụ kiểm tra, ôn luyện mà còn là phương tiện hiệu quả để tạo động lực, gắn kết học sinh và làm sinh động hóa tri thức ngôn ngữ.

2. Các biện pháp thực hiện

Biện pháp 1. Tổ chức trò chơi cá nhân trong phần khởi động để kiểm tra kiến thức và gợi mở bài mới

Giáo viên sử dụng các trò chơi đơn giản như “Ô chữ ngữ pháp”, “Đuổi hình bắt chữ từ loại” hoặc “Tìm lỗi sai” để học sinh cá nhân tham gia kiểm tra lại kiến thức cũ. Qua đó, trò chơi trở thành cầu nối khéo léo giúp chuyển mạch sang bài học mới một cách tự nhiên và hào hứng.

Biện pháp 2. Tổ chức trò chơi theo nhóm kết hợp kỹ thuật dạy học tích cực giúp học sinh tập trung và tăng khả năng sáng tạo

Thông qua việc chia nhóm và áp dụng kỹ thuật như “Khăn trải bàn”, “Mảnh ghép thông tin”, học sinh cùng nhau tham gia trò chơi như “Xây dựng đoạn hội thoại”, “Sắp xếp câu hoàn chỉnh”, từ đó phát triển năng lực hợp tác, sáng tạo và sử dụng ngôn ngữ linh hoạt hơn.

Biện pháp 3. Tổ chức trò chơi vận động giúp học sinh nâng cao khả năng tập trung và phân tích kiến thức Tiếng Việt

Các trò chơi vận động nhẹ như “Chuyền bóng từ loại”, “Đi tìm cấu trúc câu” kết hợp với di chuyển vật lý sẽ giúp học sinh không bị nhàm chán khi học lý thuyết khô khan. Đây là cách kết hợp giữa vận động thể chất và trí tuệ để phát triển kỹ năng phân tích và phản xạ nhanh.

Biện pháp 4. Tổ chức trò chơi thi đua qua phần mềm thay thế cho hình thức bài tập về nhà truyền thống giúp học sinh chủ động, tự giác ôn tập kiến thức

Sử dụng các nền tảng như Wordwall, Quizziz, Kahoot để giao bài tập dạng trò chơi thi đua tại nhà. Học sinh có thể làm bài mọi lúc, mọi nơi mà không cảm thấy áp lực như bài tập viết. Đây là hình thức đánh giá vừa nhẹ nhàng vừa kích thích tinh thần tự học.

Biện pháp 5. Tổ chức trò chơi kết hợp hoạt động trải nghiệm sưu tầm tranh ảnh giúp học sinh nâng cao khả năng vận dụng kiến thức trong thực tiễn

Giáo viên giao nhiệm vụ cho học sinh sưu tầm tranh ảnh gắn với các nội dung Tiếng Việt như từ đồng nghĩa, trái nghĩa, biện pháp tu từ… Sau đó tổ chức trò chơi “Đố bạn đoán nghĩa”, “Ai tìm đúng hình”, giúp học sinh kết nối bài học với đời sống và tăng khả năng vận dụng linh hoạt.

3. Điểm mới, sáng tạo của đề tài

• Biến tiết học Thực hành Tiếng Việt thành không gian trải nghiệm đa dạng, sinh động qua trò chơi.

• Tăng tính chủ động và năng lực phản xạ ngôn ngữ cho học sinh.

• Kết hợp công nghệ, hoạt động nhóm và yếu tố vận động để đổi mới cách tiếp cận nội dung ngữ pháp.

4. Hiệu quả của đề tài

• Học sinh hào hứng, chủ động hơn trong giờ học Tiếng Việt.

• Tăng khả năng ghi nhớ, vận dụng và phản xạ ngôn ngữ thực tế.

• Giảm áp lực học lý thuyết thuần túy, thay vào đó là sự tương tác và sáng tạo.

Việc tổ chức trò chơi trong giờ Thực hành Tiếng Việt không chỉ nâng cao chất lượng tiếp thu kiến thức mà còn rèn luyện kỹ năng sống, sự hợp tác, sáng tạo và tinh thần học tập tích cực ở học sinh. Đây là hướng tiếp cận thiết thực trong dạy học Ngữ văn theo chương trình mới, cần được nhân rộng và phát triển.

👉 Xem chi tiết tại: Biện pháp tổ chức trò chơi nhằm nâng cao hiệu quả giờ dạy Thực hành Tiếng Việt trong môn Ngữ văn 6