Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên nâng cao chất lượng các tiết dạy “luyện tập” môn Toán lớp 3

1. Mở đầu 

         1.1. Lý do chọn đề tài : 

         Toán học là môn khoa học cơ bản của mọi cấp học, bậc học. Nó có vai trò quan trọng trong đời sống thực tế. Đối với bậc tiểu học, môn Toán góp phần bước đầu phát triển năng lực tư duy, khả năng suy luận hợp lí và diễn đạt đúng, cách phát hiện và cách giải quyết các vấn đề đơn giản, gần gũi trong cuộc sống, kích thích trí tưởng tượng, góp phần hình thành phương pháp tự học và làm việc có kế hoạch, khoa học, chủ động, sáng tạo.

         Để đạt được mục tiêu đó, hoạt động dạy – học Toán Tiểu học nói chung và dạy- học Toán 3 nói riêng cần phải được chú trọng về phương pháp dạy – học, cách thức tổ chức lên lớp, …và đặc biệt là sự quản lí, chỉ đạo của Ban giám hiệu (BGH) nhà trường.

         Chương trình Toán 3 là một bộ phận của chương trình môn Toán tiểu học. Nội dung chương trình Toán 3 được cụ thể hoá thành nội dung các tiết học bao gồm: Các tiết dạy học bài mới; các tiết luyện tập, thực hành, luyện tập chung, ôn tập,…(gọi chung là các tiết luyện tập) và các tiết kiểm tra. Mỗi loại tiết học yêu cầu giáo viên phải có phương pháp, cách thức tổ chức khác nhau.

         Nhiều năm gần đây, vấn đề nâng cao chất lượng giờ dạy môn Toán nói chung và giờ dạy của các tiết “Luyện tập” môn Toán nói riêng đã được nhiều người đề cập đến, đặc biệt là đội ngũ giáo viên đứng lớp và BGH các nhà trường. Tuy nhiên làm thế nào để nâng cao chất lượng giờ dạy của các tiết 

“Luyện tập” môn Toán nói chung và “Luyện tập”  Toán 3 nói riêng thì vẫn chưa có một định hướng nào cụ thể.

         Qua tìm hiểu nắm bắt tình hình về chuyên môn, qua dự giờ thăm lớp, tôi nhận thấy thực trạng về chất lượng các tiết dạy “Luyện tập” môn Toán của đội ngũ giáo viên nói chung, giáo viên khối lớp 3 nói riêng của trường tiểu học Minh Khai 2 còn một số tồn tại dẫn đến chất lượng dạy và học chưa cao.

          Chính vì vậy, tôi quyết định nghiên cứu và đưa ra một số biện pháp nhằm giúp giáo viên nâng cao chất lượng các tiết dạy “Luyện tập” của môn Toán 3 từ đó rút ra một số kinh nghiệm chỉ đạo trong công tác quản lí tại nhà trường.

        Vì điều kiện có hạn, những biện pháp mà tôi đưa ra chỉ mới thực hiện cho giáo viên khối 3 ở trường tiểu học Minh Khai 2, hy vọng nó sẽ góp phần nhỏ bé trong việc nâng cao chất lượng dạy học Toán 3 nói riêng và chất lượng giáo dục Tiểu học nói chung.

        1.2. Mục đích nghiên cứu: 

        – Xác định thực trạng chất lượng dạy và học của đội ngũ giáo viên-học sinh khối lớp 3 trường Tiểu học Minh Khai 2-TP Thanh Hóa.

       – Đề xuất những giải pháp khả thi nhằm nâng cao chất lượng dạy và học các tiết “Luyện tập” môn Toán lớp 3.

        1.3. Đối tượng nghiên cứu: 

         – Nghiên cứu nội dung chương trình sách giáo khoa toán 3, các tài liệu tham khảo có liên quan.

         – Những nguyên nhân dẫn đến giáo viên dạy các tiết “Luyện tập” Toán 3 chất lượng giờ dạy và hiệu quả đạt được của học sinh chưa cao.

         – Tìm ra các biện pháp tối ưu nhất trong dạy học các tiết “Luyện tập” Toán lớp 3 giúp đội ngũ giáo viên nâng cao chất lượng dạy học qua công tác chỉ đạo, quản lí tại nhà trường.

        1.4. Phương pháp nghiên cứu:

       – Phương pháp nghiên cứu luận: Nghiên cứu các cơ sở phương pháp luận, các tài liệu, tạp chí có liên quan đến việc đổi mới phương pháp dạy học.

       – Phương pháp quan sát: Dự giờ dạy của giáo viên; khảo sát chất lượng của học sinh qua các bài kiểm tra.

      – Phương pháp thuyết trình, giảng giải.

      – Phương pháp đàm thoại, điều tra, thống kê: Xử lý các số liệu và kết quả thu được dẫn đến quá trình nghiên cứu.

      1.5. Điểm mới của SKKN:

      – Đề kiểm tra khảo sát chất lượng học sinh đảm bảo theo 4 mức độ quy định TT22/TT- BGD ĐT năm …………

      – Đánh giá kết quả khảo sát, học tập của học sinh theo TT 22/ TT- BGD ĐT năm ………….

2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm

        2.1 Cơ sở lí luận của SKKN:

        Dạy Toán học là dạy cho học sinh sáng tạo, là rèn luyện các kỹ năng, trau dồi phẩm chất đạo đức, tính siêng năng, cần cù, chịu khó. Đó là phẩm chất vốn có của con người. Thông qua học Toán để đức tính đó được thường xuyên phát huy và ngày càng hoàn thiện. 

        Chương trình Toán Tiểu học là một công trình khoa học mang tính truyền thống và hiện đại. Việc dạy Toán Tiểu học phải được đổi mới một cách mạnh mẽ về phương pháp, về cung cách lên lớp, về chấm chữa và đánh giá học sinh. Nghiên cứu chương trình Toán lớp 3 chúng ta thấy rằng đó là một nội dung hoàn chỉnh sắp xếp từ dễ đến khó, từ thấp lên cao, từ đơn giản đến phức tạp phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý và đặc điểm nhận thức của trẻ. Nghiên cứu để thấy rõ nội hàm của nó, bản chất của nó mới có phương pháp giảng dạy sát đúng. 

         Trong quá trình dạy học toán ở phổ thông nói chung, ở tiểu học nói riêng, môn toán là một trong những môn học quan trọng nhất trong chương trình học ở tiểu học.

        Chương trình môn Toán Lớp 3 có hệ thống kiến thức cơ bản cung cấp những kiến thức cần thiết, ứng dụng vào đời sống sinh hoạt và lao động. Những kiến thức kĩ năng toán học là công cụ cần thiết để học các môn học khác và ứng dụng trong thực tế đời sống. Toán học có khả năng to lớn trong giáo dục học sinh nhiều mặt như: Phát triển tư duy lôgic, bồi dưỡng những năng lực trí tuệ (trừu tượng hoá, khái quát hoá, phân tích, tổng hợp, chứng minh, so sánh,…).                     Nó giúp học sinh biết tư duy suy nghĩ, tương tác làm việc góp phần giáo dục những phẩm chất, đạo đức tốt đẹp của người lao động. 

         Giúp học sinh biết vận dụng kiến thức vào hoạt động thiết thực trong đời sống, từng bước hình thành, rèn luyện thói quen phương pháp và tác phong làm việc khoa học, phát triển hợp lí phù hợp với tâm lí của từng lứa tuổi. Tạo tiền đề cho học sinh học tốt các môn học còn lại.

         2.2. Thực trạng của đề tài trước khi áp dụng SKKN:

        Năm học …………trường Tiểu học Minh Khai 2 gồm có 17 lớp với 593 học sinh. Trong đó khối lớp 3 có 4 lớp với 120 học sinh. 

       Sơ lược về các đồng chí giáo viên được phân công dạy khối lớp 3, cụ thể :

        Cả bốn đồng chí đều đã được dạy lớp 3 nhiều năm song trên thực tế chất lượng các tiết dạy “Luyện tập” môn Toán vẫn có những hạn chế nhất định.

         Để nắm bắt cụ thể về thực trạng chất lượng các tiết dạy “Luyện tập” môn Toán của đội ngũ giáo viên khối 3, trong 3 tuần: tuần 4,5,6 của năm học …………tôi đã tiến hành dự giờ đánh giá một số tiết dạy “Luyện tập” của các đồng chí giáo viên và khảo sát chất lượng học tập của học sinh khối lớp 3, kết quả cụ thể như sau:

1. Kết quả giờ dạy của giáo viên.

          Qua bảng kết quả khảo sát trên tôi nhận thấy thực trạng về chất lượng các tiết dạy “Luyện tập” môn Toán của đội ngũ giáo viên khối lớp 3 còn tồn tại một số vấn đề sau: