SKKN Biện pháp gây hứng thú cho học sinh lớp 8 trong giờ học âm nhạc

1. MỞ ĐẦU
2. Lí do chọn đề tài

Âm nhạc là một loại hình nghệ thuật  phản ánh hiện thực khách quan bằng những hình tượng có sức biểu cảm của âm thanh. Ở nhà trường THCS, mục tiêu của môn học âm nhạc là thông qua việc giảng dạy một số vấn đề cơ bản về nghệ thuật âm nhạc,  nhằm hình thành và phát triển năng lực cảm thụ âm nhạc của học sinh, tạo nên một “trình độ văn hoá âm nhạc” nhất định, từ đó góp phần đào tạo học sinh phát triển toàn diện: Đức – Trí – Thể – Mĩ.

Từ mục tiêu của môn học, chúng ta hiểu rằng: Môn âm nhạc ở trường THCS không  đào tạo những người làm nghề âm nhạc, những diễn viên, những nhạc sĩ hay ca sĩ mà mục đích chính là thông qua môn học này để tác động vào đời sống tinh thần của các em đồng thời thực hiện nhiệm vụ giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mĩ cho học sinh. Muốn làm được điều đó nhất thiết các em phải được tiếp cận với âm nhạc đích thực. Bản thân các em phải là người được trực tiếp tham gia ca hát, được nghe nhạc chứ không phải là được nghe những bài học lí thuyết khô cứng xoay quanh những kí hiệu âm nhạc đơn thuần. Tuy môn âm nhạc trong trường THCS với tư cách là một môn học riêng lẻ song mục đích của nó nhằm trang bị cho các em những kiến thức kĩ năng giúp khơi dậy sự say mê sáng tạo trong hoạt động âm nhạc, làm cho đời sống tinh thần của các em thêm phong phú, tạo điều kiện để các em tham gia vào các hoạt động khác của nhà trường.

Âm nhạc là một bộ môn năng khiếu giúp học sinh cảm thấy thoải mái, vui vẻ hơn sau những giờ học căng thẳng từ đó phần nào thúc đẩy phong trào văn hóa văn nghệ trong lớp, trong trường thêm vui tươi lành mạnh. Giảng dạy âm nhạc cho tất cả các đối tượng cũng cần có phương pháp, nghệ thuật để truyền tải được nội dung vì đa số học sinh có năng khiếu là rất ít. 

Xuất phát từ mục tiêu của bộ môn, đặc biệt là từ mục tiêu năm học, bản thân tôi đã nhận thấy được tầm quan trọng của việc tạo hứng thú cho học sinh trong giảng dạy nên đã mạnh dạn chọn đề tài: “ Biện pháp gây hứng thú cho học sinh lớp 8 trong giờ học âm nhạc ở trường THCS Nga Thanh ” để nghiên cứu và thực nghiệm.

2. Mục đích nghiên cứu:

Qua việc học âm nhạc ở trường THCS nói chung và khối lớp 8 nói riêng, môn Âm nhạc là một trong những phương tiện hiệu quả nhất để thực hiện nhiệm vụ giáo dục đạo đức, thẩm mĩ cho học sinh nhằm góp phần giáo dục toàn diện cho học sinh theo mục tiêu đào tạo, tạo cơ sở hình thành nhân cách con người mới. Tuy nhiên âm nhạc trong nhà trường THCS với tư cách là một môn học có mức độ nhất định về mục đích và nội dung, song mục đích của việc dạy và học môn âm nhạc trong nhà trường phổ thông là giáo dục văn hoá âm nhạc cho học sinh nhằm trang bị cho các em những kiến thức sơ giản các kỹ năng nhằm tạo điều kiện cho khả năng cảm thụ, hiểu và thể hiện nghệ thuật âm nhạc, khơi dậy ở các em những khả năng sáng tạo trong hoạt động âm nhạc, củng cố thêm về tình cảm đạo đức, về niềm tin thị hiếu nghệ thuật và nhu cầu âm nhạc.

Thông qua những phương tiện của nghệ thuật âm nhạc để bồi dưỡng khả năng nhận thức, phát triển tư duy, óc sáng tạo góp phần cùng các môn học khác phát triển năng lực trí tuệ cho học sinh, bồi dưỡng những năng khiếu nghệ thuật, đẩy mạnh phong trào văn nghệ quần chúng làm cho không khí của nhà trường thêm vui tươi lành mạnh. Từ mục tiêu giáo dục và những lí do chung của môn học Âm nhạc nói trên, bản thân tôi nhận thấy đó là một hướng đi và là một phương pháp giáo dục đúng đắn mang tính đặc thù của việc giáo dục cái hay cái đẹp, giáo dục tình cảm, thẩm mỹ âm nhạc góp phần quan trọng vào việc hình thành nhân cách toàn diện của con người mới: Đức – Trí – Thể – Mĩ. 

Trong nghệ thuật âm nhạc sự sáng tạo của mỗi cá nhân đóng vài trò cực kỳ quan trọng. Sáng tạo có nhiều mức độ, có thể phát triển từ những ý tưởng đã có, có thể thay đổi hệ thống nguyên tắc. Học sinh lớp 8 đang trong thời kỳ phát triển nhanh về thể chất tâm, sinh lí, giai đoạn này các em có nhiều ước mơ, suy nghĩ về cuộc sống. Trong quá trình học âm nhạc, đây là giai đoạn rất thích hợp để phát huy tính sáng tạo của học sinh và cũng qua đó để nâng cao chất lượng của bộ môn âm nhạc.

Khi thực hiện chương trình về bộ môn âm nhạc, trước hết giáo viên cần nắm vững mục tiêu của môn học, đó là giáo dục thẩm mĩ để giúp học sinh hiểu cái đẹp, cảm nhận cái đẹp và sáng tạo cái đẹp nói chung, chứ không chỉ đơn thuần là truyền đạt kiến thức và kỹ năng về âm nhạc. Điều mà giáo viên đặc biệt lưu tâm, đặc biệt chú ý đó là giáo dục cho học sinh những tri thức cầ thiết về cái hay, cái đẹp, giáo dục thị hiếu thẩm mĩ lành mạnh. Từ đó góp phần dào tạo học sinh phát triển toàn diện: Đức-Trí-Thể-Mĩ theo mục tiêu giáo dục toàn diện mà BGD đã đề ra.

3. Đối tượng nghiên cứu:

Tôi chọn lựa đối tượng nghiên cứu là học sinh khối lớp 8 Trường THCS Nga Thanh. Từ đối tượng chính là học sinh lớp 8 có thể giúp tôi đi sâu nghiên cứu thêm về các đối tượng khác, để môn học hát trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu được trong đời sống nhân dân. Đặc biệt là giới trẻ để sớm đưa ra những giải pháp nâng cao chất lượng dạy phân môn học hát tại trường.

4.Phương pháp nghiên cứu:

Qua một quá trình được học tập, nghiên cứu và hướng dẫn, cộng với thực tiễn trong quá trình công tác. Các phương pháp giúp cho tôi tập trung vào nghiên cứu chính .  Đó là:

– Phương pháp điều tra.

– Phương pháp quan sát.

– Phương pháp phân tích tổng hợp.

– Phương pháp thống kê.

– Phương pháp nghiên cứu, lí luận.

1. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
2. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm

Ta đã biết rằng bất kỳ làm việc gì nếu có hứng thú thì sẽ đi đến thành công, đặc biệt là đối với học sinh do đặc điểm tâm sinh lý của lứa tuổi các em. Nếu thích thú thì các em sẽ làm tốt, khi hoạt động nhận thức của học sinh dựa trên cơ sở của hứng thú nó sẽ trở nên hào hứng, thoải mái và dễ dàng.

Hứng thú trong học tập nhằm nâng cao chất lượng giáo dục, nuôi dưỡng ở các em lòng ham muốn chính đáng trong việc không ngừng vươn tới những đỉnh cao của việc nắm kiến thức, luôn tìm tòi học tập cái mới, tích cực sáng tạo cái đã học vào hoạt động thực tiễn.

Môn học nào cũng có khả năng gây hứng thú cho học sinh. Âm nhạc bản thân nó cũng là nguồn cảm hứng cho nhiều người tạo cho các em hứng
thú trong học tập môn âm nhạc không chỉ nâng cao hiệu quả dạy học mà còn làm cho các em vui tươi phấn khởi thoải mái về tinh thần.

Vậy hứng thú là gì? Tại sao phải tạo ra hứng thú?. Hứng thú không phải là cái gì đó trừu tượng, không phải là những thuộc tính có sẵn của con người. Mà nó là kết quả của quá trình hình thành nhân cách con người, nó phản ánh một cách khách quan thái độ đang tồn tại ở mỗi con người.

Hứng thú là một thuộc tính tâm lí – nhân cách của con người. Hứng thú có vai trò rất quan trọng trong học tập và làm việc, không có việc gì người ta không làm được dưới ảnh hưởng của hứng thú. Cùng với tự giác, hứng thú làm nên tính tích cực nhận thức, giúp học sinh học tập đạt kết quả cao, có khả năng khơi dậy mạch nguồn của sự sáng tạo.

Trong học tập âm nhạc, việc tạo nên hứng thú cho học sinh đóng vai trò quan trọng. Việc đầu tiên đó là khi tạo nên hứng thú các em sẽ  đáp ứng được yêu cầu thể hiện sắc thái cho một bài hát hay một bài tập đọc nhạc. Tiếp theo các em sẽ  tiếp thu các khái niệm âm nhạc một cách nhanh chóng, luôn sáng tạo nên các lời ca, ca từ mới cho các bài tập đọc nhạc theo hướng tích cực. Việc nhớ các nội dung trong phần âm nhạc thường thức diễn ra nhanh hơn và có chất lượng cao.