SKKN Đẩy mạnh công tác truyền thông góp phần tạo hiệu quả cao trong hoạt động giáo dục ở trường THPT miền núi

PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ 

1. Lý do chọn đề tài 

Xã hội ngày càng phát triển, đời sống không ngừng nâng cao. Con người luôn tạo cho cuộc sống của mình trở nên tiện nghi, đầy đủ hơn. Một trong những nhu cầu đó, là trao đổi thông tin, sự ra đời của nhu cầu này đã tạo ra sự phát triển của truyền thông. Khái niệm truyền thông được hiểu là quá trình trao đổi thông tin, tương tác thông tin giữa hai hoặc nhiều người với nhau tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau, thay đổi nhận thức.  

Mạng xã hội hiện nay rất phát triển, có rất nhiều mạng xã hội trên thế giới và của chính người Việt Nam được tạo lập, khả năng truyền thông của nó là không thể chối cãi. Nhưng mạng xã hội cũng có tính hai mặt của nó nếu thông tin, hình ảnh truyền đi mang tính tiêu cực, thì tác động của truyền thông cũng tạo ra những ảnh hưởng tiêu cực cho các đối tượng công chúng trong xã hội. Nhất là đối tượng thanh thiếu niên, học sinh phổ thông, có trình độ nhận thức còn hạn chế, không có khả năng chắt lọc thông tin, dễ bị lôi kéo dẫn đến vi phạm luật an ninh mạng, vi phạm pháp luật Nhà nước, ảnh hưởng tâm lý… Do vậy, việc định hướng để các em hoạt động trong mạng xã hội một cách phù hợp và hữu ích là một trong các nhiệm vụ thiết thực của ban giám hiệu nhà trường, của giáo viên bộ môn Tin học cũng như các giáo viên bộ môn khác. 

Từ các năm học trước, ngành Giáo dục nói chung, Sở GD&ĐT Nghệ An nói riêng đều có các công văn, văn bản hướng dẫn áp dụng công nghệ thông tin vào mọi mặt hoạt động giáo dục trong nhà trường. Đặc biệt là đẩy mạnh công tác truyền thông, mỗi nhà trường trực thuộc Sở đều được cung cấp một cổng thông tin điện tử làm cơ quan ngôn luận chính thống của mình. Phát triển, vận dụng tốt được nó để làm công tác truyền thông trong thời buổi công nghệ số như hiện nay hay không là do năng lực, sự chỉ đạo từ Ban giám hiệu của từng nhà trường.  

Khi truyền thông xã hội phát triển quá mạnh mẽ, nguồn thông tin đa dạng nhanh chóng, trường THPT không thể đứng ngoài cuộc xu thế phát triển của thời đại. Sử dụng mạng xã hội như là công cụ hữu ích nhất để đưa các bài viết lan tỏa đến đông đảo công chúng là một phương pháp đang được áp dụng cho tất cả các loại hình báo chí của nước ta hiện nay. Vì vậy, vận dụng sức mạnh của mạng xã hội một cách linh hoạt, hợp lý để phát triển website là việc làm cần thiết để xây dựng nền tảng truyền thông tốt cho nhà trường. 

Việc sử dụng cổng thông tin tạo ra nguồn bài viết đa dạng để quảng bá hình ảnh tốt đẹp trong hoạt động dạy và học, trong phong trào đoàn thanh niên, công đoàn và mọi hoạt động giáo dục trong nhà trường sẽ tạo hiệu ứng rất tốt tạo nên tính thương hiệu, nâng cao vị thế hình ảnh cho nhà trường, tăng mức độ gắn kết với học sinh, phụ huynh, giáo viên cũng như cộng đồng. Hơn nữa lứa tuổi học sinh THPT là lứa tuổi thích được thể hiện bản thân, muốn được người khác biết đến mình, sử dụng các bài viết của các em giúp các em tìm thấy các niềm vui, đam mê hữu ích trên không gian mạng là một việc làm phù hợp, thiết thực trong nội dung mảng truyền thông. 

Như vậy, chúng ta có thể thấy truyền thông giúp định hướng dư luận, có sức lan tỏa thông tin mạnh mẽ, nhanh, chính xác đến công chúng. Truyền thông giúp nhà trường truyền tải những thông điệp nhất định đến học sinh, phụ huynh và công chúng liên quan một cách dễ dàng thông qua các phương tiện truyền thông đại chúng. Nó còn giúp đưa tầm ảnh hưởng của nhà trường đến với đông đảo quần chúng hơn góp phần nâng cao uy tín của nhà trường. 

Từ những tìm hiểu đó, nhóm chúng tôi đã thực hiện đề tài “Đẩy mạnh công tác truyền thông góp phần tạo hiệu quả cao trong hoạt động giáo dục ở trường THPT miền núi”. Đề tài được tiến hành bằng cách ứng dụng nền tảng công nghệ thông tin vào lĩnh vực truyền thông, để tạo ra các loại hình bài viết đa dạng, phục vụ việc tuyên truyền, quảng bá hình ảnh các hoạt động giáo dục trong nhà trường. 

2. Mục đích nghiên cứu 

Nghiên cứu cách thức tổ chức, vận hành website – cổng thông tin điện tử, phát triển mảng truyền thông, vận dụng linh hoạt nhằm đạt hiệu quả cao để hỗ trợ đắc lực cho hoạt động giáo dục trong nhà trường. Góp phần đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh.  

Áp dụng kiến thức CNTT vào thực tế phục vụ việc học tập, quản lý, quảng bá xây dựng hình ảnh, xây dựng tính thương hiệu, nét đẹp văn hóa cho nhà trường.  

3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu 

Đối tượng nghiên cứu là sự ảnh hưởng của truyền thông đối với học sinh và phụ huynh đến các hoạt động giáo dục trong trường THPT.  

Phạm vi nghiên cứu: đề tài được tiến hành nghiên cứu tại trường THPT Tương Dương 2, huyện Tương Dương, tỉnh Nghệ An từ năm học 2018 – 2019  đến năm học 2021-2022 (4 năm học). 

4. Phương pháp nghiên cứu 

• Phương pháp nghiên cứu lý luận. 
• Phương pháp nghiên cứu thực tiễn. 
• Phương pháp quan sát, nghiên cứu thực nghiệm. 
• Phương pháp khảo sát, thống kê phân loại. 
• Phương pháp trải nghiệm sáng tạo. 
• Phương pháp dạy học tích cực hiện đại. 

5. Tính mới và đóng góp của đề tài 

Sáng kiến mang tính mới, chưa có tác giả nào ứng dụng kết hợp chặt chẽ, bài bản giữa ban lãnh đạo (Hiệu trưởng, Phó hiệu trưởng – giáo viên bộ môn Ngữ Văn) và giáo viên Tin học để phát triển mảng truyền thông của nhà trường có sức lan tỏa mạnh mẽ tạo hiệu quả cao trong hoạt động giáo dục, có thể áp dụng ở Trường THPT vùng miền núi như nội dung đề tài đã trình bày. 

Từ thực tế những gì đã đạt được qua 4 năm tiến hành thực nghiệm nghiên cứu đề tài, việc ứng dụng mảng truyền thông hỗ trợ công tác quản lý, hoạt động sư phạm trong trường THPT Tương Dương 2 đã đạt được rất nhiều thành quả tích cực. Như số lượng học sinh đầu vào các năm thường không đủ chỉ tiêu nhưng đến năm học 2021 – 2022 đã thừa chỉ tiêu tuyển sinh. Các đợt kêu gọi vận động xã hội hóa, vận động giúp đỡ các hoàn cảnh khó khăn, ủng hộ hoạt động phòng chống dịch bệnh, các hoạt động khác của nhà trường được sự ủng hộ, đồng tình rất cao của phụ huynh, các thế hệ học sinh của nhà trường và của cộng đồng. 

Mới đây nhất giữa học kỳ I năm học 2021-2022 trường THPT Tương Dương 2 trở thành khu cách ly với hơn 50 học sinh 10 thầy cô giáo là F1. Khi đó hoạt động viết bài, tuyên truyền trên các kênh mạng chính thống của nhà trường đã phát huy kết quả rõ rệt nhất khi kêu gọi ủng hộ của cải, vật chất, lương thực, nhu yếu phẩm… đủ phục vụ tại chỗ cho hơn 60 người trong 14 ngày cách ly (khoảng 70 triệu đồng). Con số thu được nếu tính ra giá trị bằng tiền mặt là không hề nhỏ với một ngôi trường đóng trên địa bàn vùng cao biên giới chỉ vỏn vẹn 15 lớp và hơn 500 học sinh. Việc đó không thể thực hiện được nếu thiếu truyền thông, thiếu sự kêu gọi, lan tỏa rộng rãi các thông điệp cần trợ giúp của nhà trường.  

Qua khảo sát các đồng nghiệp và tìm hiểu lịch sử vấn đề thì chưa có cá nhân, tập thể nào đề cập đến đề tài này. 

PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 

I. Cơ sở của đề tài 

1. Cơ sở lý luận 

Công văn số: 5555/BGDĐT-GDTrH V/v hướng dẫn sinh hoạt chuyên môn về đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá; tổ chức và quản lí các hoạt động chuyên môn của trường trung học/trung tâm giáo dục thường xuyên qua mạng. Ngày 08/10/2014 của bộ Giáo dục và Đào tạo. 

Thông tư 37/2020/TT-BGDDT ngày 05/10/2020 của Bộ GD&ĐT về việc Quy định về tổ chức hoạt động, sử dụng thư điện tử và cổng thông tin điện tử tại cơ sở giáo dục và đào tạo. 

Công văn 4116/BGDĐT-CNTT ngày 20/09/2021 của Bộ GD&ĐT về việc hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ công nghệ thông tin năm học 2021-2022. 

Công văn Số: 1707 /SGD&ĐT-VP ngày 06/09/2018 của sở GD&ĐT Nghệ An về việc hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ các lĩnh vực năm học 2018-2019. 

 Công văn Số: 1840 /SGD&ĐT-VP ngày 07/10/2019 của sở GD&ĐT Nghệ An về việc hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ các lĩnh vực năm học 2019-2020. 

Công văn Số: 2058 /SGD&ĐT-VP ngày 06/10/2020 của sở GD&ĐT Nghệ An về việc hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ CNTT năm học 2020-2021. 

Công văn Số: 1970 /SGD&ĐT-VP ngày 23/09/2021 của sở GD&ĐT Nghệ An về việc hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ các lĩnh vực năm học 2020-2021. 

Kế hoạch chuyên môn của trường THPT Tương Dương 2 các năm học từ 2018 đến 2022.  

Và một số thông tư hướng dẫn nhiệm vụ chuyên môn khác. 

2. Cơ sở thực tiễn 

Thực tế cho thấy truyền thông hiện nay là món ăn tinh thần không thể thiếu của mọi tầng lớp trong xã hội, đặc biệt là thế hệ trẻ, thế hệ học sinh THPT. Gần như ai có điện thoại để vào mạng được đều dùng nó để nắm tin tức, chia sẻ các nội dung mình biết được qua các kênh mạng xã hội. Không lạ gì hình ảnh các bạn trẻ ngồi cùng nhau, các gia đình tụ họp nhưng mỗi người cầm một điện thoại để vào mạng. Kể cả các phụ huynh ở miền núi vùng điều kiện kinh tế khó khăn, khi con em đi học xa nhà cũng sắm cho mình những chiếc điện thoại thông minh để liên lạc với con cái. Trước sự phát triển của mạng xã hội, giới trẻ dễ dàng được nâng cao, bổ sung kiến thức, kĩ năng đồng thời có thêm các cơ hội và điều kiện để phát triển bản thân. Tuy nhiên giới trẻ cũng rất dễ bị dụ dỗ, lừa gạt trước những tài khoản có mục đích xấu. Độ tin cậy của những thông tin trên mạng xã hội không cao, nhưng giới trẻ lại rất dễ tin vào nó bởi vốn sống, vốn kinh nghiệm của các em còn ít do đó dễ để lại những hậu quả khôn lường. 

Trong những năm gần đây, việc sử dụng mạng xã hội vào điều hành công việc cũng đã được khai thác. Ở các nhà trường, mạng xã hội đã len lỏi vào tất cả các sinh hoạt, từ chuyên môn, điều hành công việc đến kết nối bạn bè, chia sẻ thông tin cuộc sống, hình thành dần một nền văn hóa mạng. 

Trường THPT Tương Dương 2 có số lượng học sinh tập trung trên các địa bàn khác nhau và cách trường khá xa. Việc tận dụng truyền thông để truyển tải đến phụ huynh học sinh việc học tập cũng như hoạt động của con em mình ở trường học là việc làm rất thiết thực tốn ít chi phí mà hiểu quả lại rất cao. Không chỉ thế truyền thông còn giúp nhà trường đưa hình ảnh đẹp mang tính thương hiệu của